به گزارش تامین 24، کسب و کارهای اینترنتی از جمله تاکسی‌های اینترنتی اسنپ و تپسی و سایر سکوهایی که خدمات آنلاین ارائه می‌دهند، شاید جزو اولین مواردی هستند که بحث بیمه و سایر قوانین مرتبط با آنها مطرح می شود. رانندگان اینترنتی با توجه به اینکه غالباً به‌صورت روزمزد و بدون قرارداد رسمی فعالیت می‌کنند، در مقابل خطرات شغلی، حوادث رانندگی و فرسودگی جسمانی به‌ویژه در نبود پوشش بیمه‌ای ایمن و مستحکم قرار دارند.با این وصف، در سایه رشد چشمگیر تاکسی‌های اینترنتی، رانندگان این پلتفرم‌ها روزبه‌روز با چالش بزرگ نبود بیمه‌های اجتماعی روبرو هستند؛ چالشی که نه‌تنها سلامت و معیشت آنها را تهدید می‌کند، بلکه خانواده‌هایشان را نیز در معرض ناامنی قرار داده است.
رونمایی از طرح حمایت از کسب و کارهای اقتصاد دیجیتال کشور در آبان ماه 1401 مصوب ششمین جلسه کارگروه ویژه اقتصاد دیجیتال نویدی مسرت‌بخش برای فعالان این حوزه از جمله رانندگان اینترنتی نیز فراهم کرد که در سایه برخورداری از حمایت های خاص از جمله بیمه به آرامش نسبی دست پیدا کنند. به نظر می‌رسد در این زمینه خلاء قانونی وجود دارد که از سال 1401 تا کنون رانندگان اینترنتی مطالبه گر پوشش بیمه‌ای خود با شرایط دلخواه خود هستند، شاید مالکان این سکوها برای پوشش بیمه ای رانندگان خود با موانعی روبه رو هستند که تمایل چندانی برای پاسخگویی به مطالبه رانندگان خود در حوزه بیمه ای ندارند و یا خلأ قانونی در این حوزه وجود دارد که با در کمسیون های مربوطه این مهم بررسی و رفع خلاأ اتفاق بیفتد.
مجلس پای کار برای رفع خلأ قانونی بیمه رانندگان اینترنتی
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در ماه جاری اعلام کرده که بیمه رانندگان اینترنتی قابلیت پیگیری در کمیسیون اجتماعی مجلس را دارد.صالحی تأکید کرده که قانون‌مندتر شدن فعالیت سکوهای تاکسی اینترنتی نه تنها به نفع دولت بلکه به نفع مردم و رانندگان است و از سوی دیگر با توجه به تخلفات و جرائمی که در این فضا اتفاق افتاده، بحث کنترل بیشتر رانندگان و سکوهای تاکسی اینترنتی و این قبیل مسائل در شرایط حاضر ضرورت دارد.
اعلام آمادگی وزارت کار و سازمان تأمین‌اجتماعی
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز بارها بر لزوم بیمه‌شدن رانندگان تاکسی‌های اینترنتی تأکید کرده و آیین‌نامه‌ای به منظور تسهیل بیمه شاغلین فضای مجازی و رانندگان و ورود این گروه ها به بیمه‌های اجتماعی در دست تهیه دارد، از سوی دیگر مدیرعامل سازمان تأمین‌اجتماعی نیز بر ضرورت بیمه رانندگان تأکید دارد.
سعید حسینی، مدیر طرح بیمه کسب و کارهای نوین سازمان تأمین‌اجتماعی با اشاره به اعلام آمادگی سازمان تأمین اجتماعی در خصوص پوشش بیمه های رانندگان اینترنتی گفت: سازمان تأمین‌اجتماعی به منظور پاسخ به مطالبه رانندگان اینترنتی، آمادگی خود را برای پوشش بیمه ای آنها اعلام کرده است.
وی با اشاره به ابلاغ تصویب‌نامه هیأت وزیران به سازمان تأمین اجتماعی در اسفند ماه سال گذشته توضیح داد: این تصویب نامه در خصوص آیین‌نامه اجرایی بند «چ» ماده ۲۸ قانون برنامه پنج ساله هفتم توسعه با موضوع بیمه اجتماعی ارائه‌کنندگان خدمات حمل و نقل بار و مسافر از طریق سکوهای مجازی است که نهم اسفندماه سال گذشته به سازمان تأمین اجتماعی ابلاغ شده و بر اساس آن، سازمان تأمین اجتماعی مکلف است نسبت به پوشش بیمه‌ای مشمولان اقدام کند.
حسینی ادامه داد: بر مبنای این آیین‌نامه مقرر شده به منظور توسعه و گسترش پوشش بیمه‌های اجتماعی و تسهیل در پوشش بیمه‌ای مشمولان، سازمان مجاز است حسب توافق با صاحبان سکوهای مجازی و اعلام موافقت بیمه شده، نسبت به پرداخت درصدی از سهم درآمد صاحبان هر سکو به عنوان حق بیمه سرانه اقدام کند، در این صورت معادل دریافتی از صاحبان سکوهای مجازی از حق بیمه مربوط کسر خواهد شد.
وی ادامه داد: همچنین سازمان تأمین اجتماعی مکلف شده است دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه برای مشمولان را مطابق با ماده ۳۵ قانون تأمین اجتماعی به صورت مقطوع تعیین کند.
جمع‌بندی: چالش‌های ماجرا از حرف تا عمل
براساس برآوردهای غیررسمی بیش از4 میلیون نفر به‌صورت مستقیم در پلتفرم‌های حمل‌ونقل اینترنتی مشغول به کار هستند و اگر آمار غیررسمی بزرگ‌تر را در نظر بگیریم، این رقم به فراتر هم می‌رسد.به گفته کارشناسان، اجرای مدل‌های نوین بیمه‌ای متناسب با شرایط کاری رانندگان تاکسی‌های اینترنتی، می‌تواند امنیت شغلی و معیشت میلیون‌ها نفر را تضمین کند و از بروز بحران‌های اجتماعی و اقتصادی پیشگیری کند.بررسی‌ها نشان می‌دهد که یکی از مهم‌ترین دلایل این وضعیت، نبود رابطه استخدامی رسمی میان رانندگان و شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات تاکسی اینترنتی است.
شرکت‌ها به طور معمول رانندگان را به‌عنوان «همکار مستقل» معرفی می‌کنند و از پرداخت حق بیمه و مسئولیت‌های قانونی شانه خالی می‌کنند. این موضوع موجب شده رانندگان در شرایط بحرانی مانند بیماری، تصادف یا دوران بازنشستگی، بدون هیچ پشتوانه حمایتی باقی بمانند. رضا نادری، راننده فعال در تهران، در این باره می‌گوید: «اگر مریض شویم یا ماشین خراب شود، هیچ حمایتی نداریم و تاکسی اینترنتی قرارداد رسمی با ما ندارد.»
کلام آخر؛ با توجه به اعلام آمادگی وزارت کار، سازمان تأمین‌اجتماعی، مجلس و به ویژه کمیسیون اجتماعی برای اصلاح قانون، به نظر می‌رسد اگر وفاق و اجماع شکل گرفته بین این دستگاه‌ها ضمن رفع خلاًهای محتمل و تأمین منابع مالی پایدار برای بیمه رانندگان، با توافق رضایت‌آمیز صاحبان سکوی تاکسی‌های اینترنتی همراه شود قطعاً با ساماندهی پوشش بیمه‌ای رانندگان، آرامش، اطمینان‌خاطر و رضایت‌مندی آنها روزافزون خواهد شد.
