تامین ۲۴
پایگاه خبری رفاه و تأمین اجتماعی
در این نوشتار با بیان مطالبی درخصوص حادۀه ناشی از کار کارگران ساختمانی به‌طور خاص، به چند پرسش دراین‌زمینه پاسخ می‌دهیم.
لطفاً درخصوص انواع بیمۀ کارگران ساختمانی و حادثۀ هر یک توضیح دهید.
دو نوع کارگر ساختمانی در قانون تعریف شده است:
الف) مشمولان قانون بیمۀ اجباری کارگران ساختمانی مصوب 21 آبان 1352.
طبق این قانون کارگران شاغل در کارهای ساختمانی، اعم از ایجاد ساختمان یا توسعۀ آن یا تجدید بنا و تخریب مربوط به آن، به ترتیب مندرج در قانون مزبور نزد صندوق تأمین اجتماعی در مقابل حوادث ناشی از کار بیمه خواهند بود. اما این گروه از کارگران لزوماً بیمه‌پرداز نبوده و تمامی مشمولان این قانون اعم از کارگران، مالکان ساختمان یا افراد خانواده مشروط بر این‌که اشتغال آنان در کار ساختمانی حین وقوع حادثه از هر حیث مورد تأیید قرار گیرد در صورت وجود مدارک لازم مانند پروانۀ ساختمان معتبر و برگ پرداخت حق بیمۀ مربوطه قابل بررسی خواهد بود. ضمناً براساس قانون مذکور، منظور از حادثۀ ناشی از کار این نوع از کارگران ساختمانی، حادثه‌ای است که حین انجام کار و به‌سبب آن در محدودۀ کارگاه ساختمانی برای کارگر اتفاق میفتد و حوادث خارج از محدودۀ ساختمان ناشی از کار نخواهند بود.
ب) مشمولان قانون بیمه‌های اجتماعی کارگران ساختمانی مصوب 9 آبان 1386 و 14 اسفند 1387 مجلس شورای اسلامی.
در این قانون کارگر ساختمانی به فردی گفته می‌شود که بهنحوی در رابطه با ایجاد و توسعه ساختمان، تجدید بنا، تعمیرات اساسی یا تخریب ساختمان به‌طور مستقیم اشتغال داشته و مشمول مقررات خاصی از نظر بیمه و بازنشستگی نباشد. علاوه‌براین کارگر ساختمانی می‌بایست دارای کارت مهارت معتبر فنی و حرفه‌ای مرتبط با شغلش اعم از بنّا، گچ‌کار، سیمان‌کار، کاشی‌کار، برق‌کار و... باشد. درصورتی‌که شرایط و صلاحیت‌های کارگران بخش ساختمانی تأیید شود، این افراد می‌توانند مطابق قوانین و مقررات با پرداخت حق بیمه به جرگۀ بیمه‌شدگان تأمین اجتماعی اضافه شوند. ضمناً حادثۀ ناشی از کار این گروه از بیمه‌شدگان در صورت وجود پروانۀ ساختمانی معتبر، کارت مهارت فنی‌و‌حرفه‌ای معتبر و برگۀ پرداخت حق بیمه با رعایت سایر ضوابط قابل بررسی خواهد بود.
در صورت وقوع حادثه برای کارگران ساختمانی، سازمان تأمین اجتماعی چه تعهداتی در قبال آنان دارد؟
چنان‌چه حادثۀ ناشی از کار منجر به مصدومیت، ازکارافتادگی یا فوت کارگر ساختمانی شود، سازمان تأمین اجتماعی تعهدات خود را دربارۀ این دسته از کارگران انجام خواهد داد. در حوادث ناشی از کار سازمان تأمین اجتماعی به‌طور معمول وظایف خود را به این شرح می‌داند: «ارائۀ خدمات درمانی تا بهبود حادثه‌دیده و خاتمۀ درمان، پرداخت غرامت دست‌مزد ایام بیماری یا غرامت مقطوع نقص عضو در ارتباط با حادثۀ ناشی از کار، برقراری مستمری ازکارافتادگی جزئی، کلی یا مستمری بازماندگان، هزینۀ سفر و اقامت بیمه‌شده و همراه در ارتباط با حادثۀ ناشی از کار در صورت ارجاع فرد حادثه‌دیده به شهری دیگری برای ادامۀ درمان و نیز هزینۀ پروتز و اروتز (مانند دست و پا و چشم مصنوعی). سازمان تأمین اجتماعی در صورت وجود تقصیر کارفرما در بروز حوادث شغلی برای کارگران، مطابق مادۀ ۶۶ قانون تأمین اجتماعی ورود می‌کند و هزینه‌های مربوط را متناسب با سهم و درصد قصور کارفرما مطالبه و وصول می‌کند. ضمناً دورۀ پرداخت غرامت دست‌مزد صرفاً برای مشمولان قانون بیمه‌های اجتماعی کارگران ساختمانی مصوب سال‌های ۱۳۸۶ و ۱۳۸۷ که خودشان به‌طور مستقیم بیمه‌پرداز هستند، به‌عنوان سابقۀ پرداخت حق بیمه محسوب می‌شود و در دورۀ دریافت غرامت دست‌مزد ایام بیماری، لزومی به پرداخت حق بیمه ندارند. ولی دورۀ دریافت غرامت دست‌مزد برای کارگران ساختمانی مشمول قانون بیمۀ اجباری کارگران ساختمانی مصوب سال ۱۳۵۲ جزء سابقۀ پرداخت حق بیمه منظور نمی‌شود.
نحوۀ ارائه تعهدات درمانی توسط تأمین اجتماعی به کارگران حادثه‌دیدۀ مشمول قانون بیمۀ اجباری کارگران ساختمانی مصوب سال ۱۳۵۲ که بیمه‌پرداز نبوده و فاقد دفترچۀ بیمۀ درمانی هستند به چه صورتی است؟
براساس قانون مذکور، کارفرمایانی که کارگران مشمول قانون فوق را به‌کار می‌گیرند یا نمایندگان آنان، موظف‌اند در صورت وقوع حادثۀ ناشی از کار، فوراً کارگر حادثه‌دیده را به نزدیک‌ترین واحد درمانی سازمان تأمین اجتماعی اعزام کنند و در صورت عدم دسترسی به واحد درمانی سازمان، موظف‌اند وی را به نزدیک‌ترین واحد درمانی موجود اعزام کنند و سپس مراتب را ضمن تنظیم گزارش حادثه، حداکثر ظرف سهروز اداری به اطلاع سازمان تأمین اجتماعی برسانند. دراین‌صورت تأمین اجتماعی در صورت تأیید ناشی از کار بودن حادثه، هزینه‌های پرداختی توسط فرد حادثه‌دیده را براساس مقررات پرداخت خواهد کرد.
آیا کارگرانی که در فعالیت‌های ساختمانی از قبیل نقاشی، لوله‌کشی، قیرگونی و سایر موارد مشابه دچار حادثه شوند، نیز به‌عنوان حادثۀ ناشی از کار محسوب می‌شود؟
خیر، با توجه به این‌که براساس اعلام دفتر حقوقی سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور این‌گونه فعالیت‌ها که عمدتاً پس از پایان کار ساختمان انجام می‌شود، تعمیرات اساسی ساختمان تلقی نشده و در اکثر موارد نیز درخصوص آن پروانه صادر نمی‌شود، این گروه از افراد مشمول قانون بیمۀ کارگران ساختمانی نبوده و حوادث ناشی از کار برای این دسته از کارگران در اجرای قانون مذکور قابل بررسی نیست.
در مواردی که مالکان ساختمان قبل از پرداخت حق بیمۀ مقرر و صدور پروانۀ ساختمان، اقدام به انجام عملیات ساختمانی کرده و حین عملیات مذکور حادثه‌ای در محیط کار برای کارگران ساختمانی به‌وجود آید، آیا این حادثه قابل بررسی است؟
بله، در این‌گونه موارد اگر حق بیمۀ متعلقه پرداخت نشده باشد، ولی سرانجام پروانۀ/ ساختمانی یا گواهی انجام کار مربوطه در امر ساختمان از سوی مراجع ذی‌صلاح صادر و بلامانع اعلام شود، دراین‌صورت نیز بررسی حادثه با رعایت ضوابط مقرر امکان‌پذیر است.
