برآوردهای مرکز آمار ایران نشان می‌دهد، جمعیت ایران تا سال ۱۳۹۹ یعنی پایان برنامه ششم توسعه به ۸۴ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر خواهد رسید، همچنین اگر نرخ باروری در کشور در حد ۸/۱ باقی بماند، این احتمال زیاد خواهد بود که نرخ رشد جمعیت در فاصله سال‌های ۱۴۲۵ تا ۱۴۳۰ صفر یا حتی منفی شود.
تامین ۲۴/ از سوی دیگر با منفی شدن نرخ رشد جمعیت در ربع قرن آینده، بحران سالمندی نیز از راه می‌رسد که پیامدهای اجتماعی و اقتصادی بسیاری به همراه خواهد داشت.
این در شرایطی است که نتایج آمارگیری از جوانان در آستانه ازدواج در ایران نشان می‌دهد، 60 درصد جوانان ترجیح می‌دهند فقط دو فرزند داشته باشند و 14 درصد یک فرزند را کافی می‌دانند و یک درصد نیز ترجیح می‌دهند فرزندی نداشته باشند؛ به‌عبارت دیگر 75 درصد جوانان ترجیح می‌دهند 2 یا کمتر فرزند داشته باشند.
بحران سالمندی که ایران را تهدید می‌کند، ناشی از رشد سریع جمعیت در اوایل دهه 60 شمسی است، زمانی که در فاصله سال‌های 1360 تا 1365 سالیانه حدود 2 میلیون و 400 هزار تولد صورت گرفت که درنهایت به اعمال سیاست‌های کاهش جمعیت منتهی شد.
این متولدین وقتی به سن مدرسه رسیدند، مدارس سه‌شیفته شد؛ وقتی به دانشگاه رسیدند، برای پاسخ به تقاضای تحصیلات عالی انواع دانشگاه‌ها و موسسه‌های آموزش عالی تاسیس شد و وقتی به سن کار رسیدند، دولت‌ها بیش‌ترین نرخ بیکاری را تجربه کردند. اما متولدین دهه 60 به‌تدریج در حال ورود به میانسالی هستند و تا 30 سال دیگر به سن سالمندی می‌رسند و این جمعیت به خدمات اجتماعی، بهداشتی و بازنشستگی نیاز دارد. در همین حال سازمان ملل پیش‌بینی کرده تعداد افراد سالخورده ایرانی نسبت به هر ۱۰۰ نفر جمعیت در سن کار کردن در سال ۲۰۲۰ میلادی حدود ۱۰ نفر باشد، و این رقم در سال ۲۰۶۰ میلادی به حدود ۵۰ نفر و در سال ۲۱۰۰ میلادی به حدود ۶۵ نفر برسد. موسسه آمریکایی «اپریون کر» در گزارشی تحلیلی به روند پیری جمعیت جهان و تبعات منفی این پدیده بر اقتصاد کشورهای جهان پرداخته است.
این گزارش که با استفاده از آمارهای بانک جهانی و سازمان ملل تهیه‌شده، پیش‌بینی کرده که در سال 2050 میلادی، ایران در زمره کشورهایی قرار بگیرد که 30 درصد یا میزان بالاتری از جمعیت آن را افراد بالای 65 سال تشکیل می‌دهند. این در حالی است که بر اساس آمارها میزان افراد بالای 65 سال در ایران هم‌اکنون زیر 20 درصد جمعیت کشور است.
براساس این گزارش، جمعیت سالخورده جهان در فاصله سال‌های 2025 تا 2050 میلادی دو برابر خواهد شد و به 6/1 میلیارد نفر خواهد رسید. اما کل جمعیت جهان در همین دوره تنها رشدی 34 درصدی را تجربه خواهد کرد. این بدان معناست که توازن میان نیروی کاری که قادر به مشارکت در رشد اقتصادی کشورهای جهان است و نیروی بازنشسته‌ای که احتیاج به برخورداری از خدمات اجتماعی دارد به هم می‌خورد. در مورد ایران نیز مانند دیگر کشورهای جهان برهم خوردن این توازن پیامدهای بسیاری به همراه دارد و نظام بازنشستگی و خدمات بیمه درمانی و نظام بهداشتی باید با شرایط جدید خود را هماهنگ کند.
منبع: هفته نامه آتیه نو / اینشورنس آسیا نیوز