تامین ۲۴
پایگاه خبری رفاه و تأمین اجتماعی
بر اساس آخرین آمار مرکز آمار ایران، ۲۰ میلیون و ۹۴۶ هزار و ۷۸۷ نفر به عنوان زن خانه‌دار شناسایی شده‌اند و آمار سال ۱۴۰۰ نیز تعداد آن‌ها را ۲۱ میلیون نفر نشان می‌دهد، برخلاف این که ۴۹.۳ درصد از جمعیت کشور را زنان تشکیل می‌دهند و حدود دو سوم آنان به‌صورت تمام‌وقت خانه‌دارند، اما طبق قوانین ایران، خانه‌داری شغل محسوب نمی‌شود. با وجود این، سازمان تامین اجتماعی با اجرای طرح بیمه زنان خانه دار از این چالش عبور کرده است.
شرایط و تعرفه‌های حق بیمه زنان خانه‌دار
طرح «بيمه زنان خانه‌دار» به منظور گسترش و توسعه بيمه به اقشار مختلف جامعه و در اجراي بند 34 مصوبه هزار و شصت و دومين جلسه هيأت مديره تأمين اجتماعي تدوين و به واحدهاي اجرايي اين سازمان ابلاغ شد. بر اين اساس «زنان خانه دار» با رعايت شرايط مقرر در بيمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد از تاريخ صدور بخشنامه موردنظر( هفدهم آذرماه 1387) در زمره مشمولان تأمين‌اجتماعي قرار گرفتند.
بر اساس این طرح بیمه‌ای، زنان بین ۱۸ تا ۵۰ در صورت تمایل می‌توانند با انعقاد قرارداد و پرداخت حق بیمه، به صورت خوداظهاری به عنوان «زنان خانه دار» بیمه شوند. افرادی که بیش از ۵۰ سال سن دارند باید معادل مازاد سنی بیش از ۵۰ سال، سابقه بیمه‌پردازی قبلی داشته باشند و زنانی که دارای ۱۰ سال سابقه قبلی باشند، از اعمال شرط سنی معاف خواهند بود.
در صورت انعقاد قرارداد بر اساس حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار در سال ۱۴۰۳ حق بیمه پرداختی در سه سطح شامل نرخ ۱۲ درصد ماهانه ۸۸۸ هزار و ۶۰۰ تومان، نرخ ۱۴ درصد ماهانه یک میلیون ۳۷هزار تومان و نرخ ۱۸ درصد ماهانه یک میلیون و ۳۳۳ هزارتومان و به اضافه ۲درصد سهم دولت است.
استقبال زنان خانه‌دار
طبق آخرین آمار اعلامی از سوی رئیس اداره بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد و بیمه اختیاری سازمان تامین اجتماعی، تا اردیبهشت ماه 1403، ۵۱۱ هزار و ۲۷۸ نفر از دختران و زنان خانه دار دارای قرارداد فعال بیمه زنان خانه‌دار بودند. این جمعیت آماری هریک به دلیل و انگیزه‌های متفاوتی نسبت به انعقاد بیمه زنان خانه دار با سازمان تأمین اجتماعی ترغیب شدند.
زینب شبانی، ۳۱ ساله، بیمه‌شده زنان خانه‌دار که 68 ماه از سابقه بیمه‌پردازی او می‌گذرد در خصوص انگیزه‌اش در انتخاب این طرح بیمه ای را برخورداری از مزایای بیمه تأمین‌اجتماعی عنوان می‌کند و می افزاید: «خوشحال هستم که این بیمه را به پیشنهاد خواهرم که کارمند بیمه است انتخاب کردم، چون با اینکه سرکار نمی‌روم اما می‌توانم با پرداخت حق بیمه در آینده از مزایای دریافت حقوق بازنشستگی آن بهره‌مند شوم.» این بیمه‌شده که نرخ بیمه‌ای ۱۲ درصد با پرداخت مبلغ ۳۱۵ هزار تومان انتخاب‌کرده است در پاسخ به اینکه «آیا این بیمه را به دیگران پیشنهاد می‌کند؟» به تأمین 24 می‌گوید: «به نظرم برای تمام زنان خانه‌دار به‌ویژه زنان سرپرست خانوار خیلی ضروری است که در دوران سالمندی، برای خودشان حقوق مستقلی داشته باشند.» شبانی در پایان از سازمان تأمین‌اجتماعی خواست همان‌طور که اگر بیمه‌شده‌ای حق بیمه‌اش را پرداخت نکند بیمه او قطع می‌شود برای بیمه‌پردازان منظم نیز تخفیفی در نظر بگیرد.
فرزندم از مستمری‌ام بهره‌مند می‌شود
رویا منظوری، متولد سال ۱۳۴۷ ، بیمه شده زنان خانه دار در پاسخ به اینکه «چرا بیمه زنان خانه‌دار را انتخاب کرده است؟» می‌گوید: «قبلاً جایی کار می‌کردم و شش سال سابقه بیمه داشتم اما بعد از آن که کارم را از دست دادم به این موضوع فکر افتادم که بتوانم مجدداً جایی خودم را بیمه کنم و بیمه زنان خانه‌دار تأمین‌اجتماعی را انتخاب کردم. بیش از 50 ماه است که تحت پوشش این بیمه هستم. نرخ ۱۴ درصد این نوع بیمه را انتخاب کرده‌ام به این امید که این پرداخت‌ها برای دوران سالخوردگی و دوران بازنشستگی پشتوانه مالی‌ام باشد و بعد از فوتم، فرزندم نیز از مزایای آن بهره‌مند شود.»
پاسخ به ابهامات متقاضیان و رفع دل نگرانی‌ها
با توجه به اینکه تفاوت بیمه زنان خانه‌دار با مشاغل آزاد بعضاً موردسؤال واقع می‌شود باید به این مهم اشاره کرد که بیمه زنان خانه‌دار بر اساس مقررات مربوط به بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد انجام می‌شود با این تفاوت که در صورت تحت تکفل بودن بیمه‌شده (تبعی پدر یا مادر بیمه‌پرداز) امکان انعقاد قرارداد بیمه زنان خانه‌دار میسر بوده و این قرارداد رابطه تبعی را قطع نمی‌کند.
تفاوت بیمه اختیاری با بیمه زنان خانه‌دار
بسیاری از متقاضیان در خصوص تفاوت بیمه اختیاری و زنان خانه‌دار ابهام دارند و در این خصوص باید گفت که برای انعقاد قرارداد بیمه زنان خانه‌دار نیازی به سابقه بیمه قبلی نیست و علاوه بر این بیمه زنان خانه‌دار دارای سه نرخ ۱۲درصد، ۱۴درصد و ۱۸درصد است اما انعقاد قرارداد بیمه اختیاری فقط با نرخ ۲۷ درصد مقدور است.
همچنین، در این نوع بیمه، حسب نرخ حق بیمه انتخابی، تعهدات متفاوتی به بیمه‌شده ارائه می‌شود که در ۱۲ درصد شامل تعهدات بازنشستگی و فوت بعد از بازنشستگی، درصد ۱۴ بازنشستگی و فوت قبل و بعد از بازنشستگی و در ۱۸ درصد بازنشستگی، فوت و از کارافتادگی را شامل می‌شود.
در مجموع، تفاوت میان این دو نوع بیمه شامل مواردی از جمله نرخ پرداخت حق بیمه، دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه، نحوه پرداخت حق بیمه، مهلت پرداخت حق بیمه، حمایت درمانی و بهره‌مندی از تعهدات کوتاه‌مدت بیمه‌ای است.
بیمه زنان خانه‌دار با بیمه اجباری چه تفاوتی دارد؟
تفاوت بیمه زنان خانه‌دار با بیمه اجباری نیز شامل مواردی از جمله نرخ پرداخت حق بیمه، دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه، نحوه پرداخت حق بیمه، مهلت پرداخت حق بیمه، حمایت درمانی و بهره‌مندی از تعهدات کوتاه مدت است؛ علاوه بر این ماهیت بیمه زنان خانه‌دار، اختیاری است، اما در بیمه‌های اجباری کارفرما مؤظف است نسبت به ارسال لیست حق بیمه به صورت ماهانه برای افرداد شاغل در کارگاه مربوطه در پایان هر ماه اقدام کند.
نکته مهم اینکه سوابق بیمه زنان خانه‌دار به عنوان سوابق بازنشستگی محسوب می‌شود، همچنین زنان خانه‌دار در صورت تمایل می‌توانند با پرداخت سرانه درمان از خدمات درمانی تأمین‌اجتماعی نیز استفاده کنند.
در صورتی که بیمه‌شده با یک‌سال سابقه پرداخت حق بیمه با نرخ کامل فوت کند، بازماندگان او حائز شرایط دریافت مستمری خواهند بود؛ این در حالی است که پرداخت حق بیمه در بیمه‌های عمر به‌صورت پس‌انداز بوده و پس از سررسید تعیین شده، اندوخته وی بازپرداخت می‌شود که در صورت فوت بیمه‌شده مبلغ اندوخته به بازماندگان پرداخت خواهد شد.
زنان خانه‌دار می‌توانند با پرداخت ۳۰ سال حق بیمه و داشتن ۴۵ سال یا با ۲۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه و پس از رسیدن به سن ۵۵ سالگی بازنشسته شده و از مستمری بازنشستگی سازمان استفاده کنند.
شیوه ثبت‌نام بیمه زنان خانه‌دار
متقاضیان حائز شرایط سن و سابقه مقرر می‌توانند با مراجعه به نشانی اینترنتی es.tamin.ir از بخش بیمه‌شدگان/ بیمه‌شدگان خاص نسبت به انعقاد قرارداد بیمه زنان خانه‌دار و نسبت به پرداخت حق بیمه اقدام کنند و سوابق بیمه شده از تاریخ انعقاد قرارداد و پرداخت حق بیمه، ایجاد می‌شود.
