چند پرسش درباره حقوق و مزایای کارگران
تفاوت حق اولاد و حق عایله‌مندی در چیست؟ آیا با هم تفاوت دارند؟ اگر ندارند چرا در لیست حقوق برخی شرکت‌ها در دو گزینه مجزا آورده می‌شوند؟
در حال بارگذاری...
تامین ۲۴/در هفته کار و کارگر قرار داریم، به همین بهانه این شماره را به پرسش و پاسخ در حوزه کار اختصاص داده‌ایم. کسانی که در زمینه کار و تامین‌اجتماعی سوالی دارند، می‌توانند سوالات و ابهامات خود را به آدرس الکترونیکی که بالای صفحه درج‌شده ارسال کنند تا در همین صفحه به آنها پاسخ داده شود. همچنین آدرس تلگرامی «حقوق کار و تامین‌اجتماعی» نیز در دسترس عزیزان است. در این گروه نیز می‌توانید سوالات خود را مطرح و پاسخ آنها را در اسرع وقت و به صورت آنلاین دریافت کنید.
با یک واحد تولیدی به‌عنوان مسئول فنی قرارداد یک‌ساله منعقد کردم. در قرارداد ذکر شد که در صورت فعال نبودن واحد تولیدی حقوق و مزایایم کامل پرداخت شود. حضور من در واحد مواقعی بود که کارفرما اطلاع می‌داد. گاهی نیز برای انجام کارهای اداری مربوط به شرکت به ادارات مختلف مراجعه می‌کردم، یعنی حضور دائمی نداشتم. طی یک سال بیمه شدم و حقوق نیز دریافت کردم، البته کمتر از مقدار قرارداد. پس از اتمام قرارداد، شرکت ادعای تعطیلی کرد. برای دریافت کسری حقوق و عیدی و پایان کار و بن کارگری و حق مسکن به اداره کار شکایت کردم، ولی از طرف اداره ادعا شد که به دلیل حضور کم در شرکت هیچ حقی به من تعلق نمی‌گیرد. لطفا در مورد گرفتن حق‌وحقوقم راهنمایی‌ام کنید؟ جلسه دوم تجدیدنظر هفته آینده است و طبق گفته‌های ایشان دلایلی مبنی بر حضور کم من در شرکت برای نپرداختن مزایا و کسری حقوق ارائه خواهند داد...
هیئت‌های حل اختلاف بر اساس مدارک ارائه‌شده نظر می‌دهند و اگر قرارداد کار وجود داشته باشد بر اساس قرارداد رأی می‌دهند که نباید از حداقل‌های قوانین و مقررات کار در آن درج شده باشد. البته اگر کارفرما لیست حضوروغیاب داشته باشد و آن را ارائه کند قضیه متفاوت خواهد بود. در هر حال بر مبنای زمان اشتغال مزایا به شما تعلق می‌گیرد. ساعات کار کامل در قانون کار 44 ساعت در هفته یا 176 ساعت در ماه است و چنانچه شخصی کمتر از میزان مذکور اشتغال داشته باشد به نسبت مدت اشتغال از حقوق و مزایا برخوردار می‌شود. البته اگر در قرارداد منعقدشده مزایای بیشتری از حداقل‌های قانون کار مورد توافق کارگر و کارفرما قرار گرفته باشد، قانونی و معتبر است و مطابق آن باید رفتار شود. بنابراین اگر با وجود ساعات کار کمتر از قانون کار با حقوق معادل حداقل حقوق کار یا بیشتر توافق شده باشد، باید رعایت شود و کارفرما موظف است مطابق قرارداد فی‌مابین اقدام کند. به موجب قانون، درج مزایای کمتر از قانون در قرارداد کار مجاز نیست، ولی بیشتر از آن اشکالی ندارد. سایر مزایا ازجمله بن، حق مسکن، عیدی و سنوات نیز مطابق با ساعات کار قابل پرداخت است.
تفاوت حق اولاد و حق عایله‌مندی در چیست؟ آیا با هم تفاوت دارند؟ اگر ندارند چرا در لیست حقوق برخی شرکت‌ها در دو گزینه مجزا آورده می‌شوند؟ برخی کارشناسان بر پرداخت هردو تاکید دارند؟
آنچه در مواد 86 و 87 قانون تامین‌اجتماعی ذکرشده، اگرچه تحت عنوان عائله‌مندی آمده ولی درواقع حق اولاد است و پرداخت آن بابت فرزندان است و همسر را شامل نمی‌شود. مورد دیگری که مربوط به حق عائله‌مندی باشد، در قانون کار نیامده است، مگر اینکه کارفرما در این زمینه مزایای دیگری برای کارگر یا کارگران خود منظور کرده باشد که تعهدات مربوط به آن معتبر و قابل‌اجرا خواهد بود. مبلغ کمک عائله‌مندی برای هر فرزند در ماه معادل سه برابر حداقل مزد روزانه کارگر ساده در مناطق مختلف است و شرایطی دارد بدین قرار: بیمه‌شده حداقل سابقه پرداخت حق‌بیمه 720 روز کار را داشته باشد. / سن فرزندان او از 18 سال کمتر باشد یا منحصرا به تحصیل اشتغال داشته باشند و تا پایان تحصیل یا در اثر بیماری یا نقص عضو طبق گواهی کمیسیون‌های پزشکی موضوع ماده 91 قانون تامین‌اجتماعی قادر به کار نباشند. کارفرما قبل از پرداخت حق عائله‌مندی لازم است سابقه بیمه کارگر را از سازمان استعلام کند و در صورت وجود سابقه لازم (720 روز) حق عائله‌مندی را بپردازد. لازم به توضیح است که عائله‌مندی فقط به مشمولین قانون تامین‌اجتماعی و قانون کار تعلق می‌گیرد و به مشمولین صندوق‌های دیگر، که در ساعات خاصی در کارگاه‌های مشمول قانون کار اشتغال دارند ولی مشمول صندوق تامین‌اجتماعی نمی‌شوند، قابل پرداخت نیست.
حق بن چیست؟ پرداخت آن چه زمانی باید باشد؟
بن یا کمک‌هزینه کالاهای اساسی به‌عنوان مزایای انگیزشی باید به هنگام پرداخت حقوق پرداخت شود. مثلا اگر حقوق کارگر پایان هرماه پرداخت می‌شود، مبلغ ریالی بن نیز باید همراه آن پرداخت شود. در سال 96 مبلغ بن 110 هزار تومان است که با کسر 7 درصد حق‌بیمه سهم کارگر قابل‌پرداخت است.
در صورتی که کارفرما از دادن قرارداد خودداری کند، برای ارائه آن به بیمه یا اداره کار جهت طرح شکایت یا برقراری مقرری بیمه چه باید کرد؟ چراکه سازمان قرارداد را مطالبه می‌کند و مدارک دیگر را نمی‌پذیرد.
طبق قانون کار، قرارداد کار می‌تواند کتبی یا شفاهی باشد. بنابراین اگر قراردادی نیز به صورت کتبی منعقد نشده باشد و یا کارفرما از دادن یک نسخه از آن به کارگر خودداری کند، حقوق و مزایای کارگر زایل نمی‌شود و با وجود مدارک و مستندات دیگر، ازجمله فیش حقوقی، پرینت بانکی پرداخت حقوق، برگه حضوروغیاب و درنهایت بازرسی تحقیقی از کارگاه قابل‌اثبات است. از آنجا که یکی از تعهدات کارفرما به استناد ماده 148 قانون کار بیمه کردن کارکنان است، در صورت اثبات اشتغال کارگر با توجه به مستندات مذکور و یا تایید هیئت‌های حل اختلاف وزارت کار، شعب سازمان تامین‌اجتماعی مکلف به پذیرش سابقه فرد و اخذ حق‌بیمه مربوطه از کارفرما هستند.
پدرم 72ساله است و 10 سال سابقه دارد. بیمه برای پرداخت حق‌بیمه به او اخطار داده، در صورتی که برای جای دیگری کار کرده و بیمه خویش‌فرما نبوده است. پدرم راننده بین‌شهری بوده و برای اتوبوس‌رانی نیز کار کرده، ولی کارفرما او را مجبور کرده بیمه خویش‌فرما شود. با توجه به مدت زمان بخشودگی جرائم بیمه، آیا می‌شود از این فرصت استفاده کرد و کمبود حق‌بیمه را به صورت آزاد 12 درصدی پرداخت؟ با توجه به اینکه پدرم دختری مجرد دارد و نیازمند داشتن بیمه و مقرری بعد از فوت است، بهترین راه‌حل چیست؟
بیمه اجباری بر بیمه‌های اختیاری و خویش‌فرما ارجح است، بنابراین اگر کسی مشمول بیمه‌های اجباری مثل بیمه رانندگان است باید مطابق قانون مربوطه حق‌بیمه سهم خود را به سازمان پرداخت کند، در غیر این صورت مشمول جریمه خواهد شد. پرداخت حق‌بیمه و ایجاد سابقه بدون اشتغال در بیمه اجباری و انعقاد قرارداد در بیمه‌های خویش‌فرما امکان ندارد. در مورد بازنشستگی نیز با توجه به اینکه نام‌برده بیش از 60 سال سن دارد و سابقه وی کمتر از 10 سال است، می‌تواند با پرداخت یکجای حق‌بیمه کسری تا 10 سال، مشمول بازنشستگی با 10 روز حقوق شود.
کارفرما هستم. خانمی با 58 سال سن در کارگاهم مشغول به کار است که 35 سال سابقه دارد، ولی حاضر به بازنشسته کردن خود نیست. به دلایلی می‌خواهیم او بازنشسته شود. آیا می‌توان در این مورد اقدامی کرد؟
بر اساس ماده 78 قانون تامین‌اجتماعی، کارفرما فقط زمانی می‌تواند بازنشستگی کارکنان بیمه‌شده خود را از سازمان تامین‌اجتماعی تقاضا کند که حداقل 5 سال از زمان بازنشستگی آنان گذشته باشد. به موجب ماده 76 قانون مذکور، سن بازنشستگی برای مردان 60 سال و برای زنان 55 سال است، بنابراین کارفرما فقط زمانی مجاز به بازنشسته کردن کارگر زن است که وی 60 سال سن داشته باشد. البته بیمه‌شده مذکور باید حداقل سابقه لازم را در صندوق داشته باشد که کارگر شما سابقه لازم را دارد. ولی تا 60 سالگی وی 2 سال باقی مانده است. لازم به توضیح است که برای بازنشستگی بیمه‌شده‌ای که 35 سال سابقه پرداخت حق‌بیمه دارد شرط سنی لازم نیست.
تامین ۲۴حقوق کارگرانحقوق و مزایای کارگرانزمینه کار و تامین‌اجتماعی