«نظام ارجاع» واقعی هنوز اجرا نشده است
حدود ۱۲ سال از اجرای برنامه پزشک خانواده میگذرد؛ برنامهای که قرار بود در آن نظام ارجاع شکل بگیرد و بیمار با مشورت پزشک خانواده خود به سطوح تخصصی و فوقتخصصی درمان دسترسی داشته باشد.
حدود ۱۲ سال از اجرای برنامه پزشک خانواده میگذرد؛ برنامهای که قرار بود در آن نظام ارجاع شکل بگیرد و بیمار با مشورت پزشک خانواده خود به سطوح تخصصی و فوقتخصصی درمان دسترسی داشته باشد.
تامین۲۴/اما هماکنون شاهد هستیم آن نظام ارجاعی که در استانهای فارس و مازندران و شهرهای زیر 20 هزار نفر جمعیت در حال اجراست، با نظام ارجاع واقعی تفاوت معناداری دارد. نظام ارجاعی که هماکنون در این مناطق کشور اجرایی شده است، فقط ظاهری از نظام ارجاع واقعی است، زیرا بیماران در این مناطق میتوانند کاملا نظام ارجاع را دور بزنند و بدون نظر پزشک خانواده از خدمات تخصصی و فوقتخصصی درمان استفاده کنند. طبیعی است که وقتی نظام ارجاع به شکل علمی در کشور اجرا نمیشود، فرصت اشتغال و استفاده از ظرفیتهای علمی پزشک عمومی هم کمرنگ میشود که همین مسئله به بیکاری پزشکان عمومی دامن زده است.
در بستر اجرای علمی پزشک خانواده، پزشک عمومی از موقعیت شاخص و مهمی برخوردار خواهد بود، اما در نبود این بستر علمی، شاهد هستیم که بسیاری از پزشکان عمومی قید درمان را زدهاند و به مشاغل دیگری غیر از حرفه پزشکی جذب میشوند. واقعیت این است که ما برای کاهش هزینههای نظام سلامت باید به سمت اجرای نظام ارجاع واقعی گام برداریم که البته تحقق کامل این مسیر شاید به 15 سال زمان نیاز داشته باشد. البته شاید اگر از همان 12 سال پیش که برنامه پزشک خانواده آغاز شد، نظام ارجاع را به شکل علمی اجرا میکردیم، اکنون در حال تکمیل گامهای نهایی نظام ارجاع بودیم، اما مسیر اجرای نظام ارجاع به شکل درستی اجرا نشد؛ به طوری که الان در روستاها و شهرهای کوچک هم برنامه نظام ارجاع نهادینه نشده است. اگرچه برای دسترسی آحاد جامعه به خدمات درمانی باکیفیت نیاز داریم سهم سلامت از تولید ناخالص داخلی افزایش پیدا کند و بهداشت و درمان مردم همواره در اولویت برنامه دولتها قرار بگیرد، اما در کنار این الزام حیاتی، نیاز داریم با اجرای نظام ارجاع از هدررفت هزینههای درمان جلوگیری شود تا با مدیریت منابع و مصارف به سمت تحقق یک نظام سلامت کارآمد و پیشگیرانه گام برداریم.
منبع:هفته نامه آتیه نو/ دکتر حسین قشلاقی