تقریبا در تمام کشورهای توسعه‌یافته، آزمون‌های استخدامی شغلی با آزمون‌های تحصیلی متفاوت‌اند و البته کشورهای توسعه‌یافته سال‌هاست به این نتیجه رسیده‌اند که مهارت‌های پایه و استعدادهای ویژه هر شغل، ویژگی‌های روانی- شخصیتی (مثلا توانایی، نا‌توانی تعامل با جمع یا تندخویی) و تخصص در شغل مدنظر، اهمیتی بیش از آزمون‌های تحصیلی و عقیدتی دارد.
تامین ۲۴/ پیشینه اجرای آزمون‌های استخدامی در جمهوری اسلامی به اوایل دهه ١٣٨٠ می‌رسد؛ از آن زمان به بعد، هر‌ساله آزمون‌های استخدامی‌ای در دولت‌های مختلف انجام شده‌اند؛ به این صورت که فراخوانی داده شده است و بی‌کاران، برای ثبت‌نام این آزمون‌ها روانه شده‌اند. تازه‌ترین فراخوان، چهارمین آزمون استخدامی متمرکز دستگاه‌های اجرائی کشور است که حق ثبت‌نام آن ٣٣ هزار تومان است که امکان استرداد هم نیست؛ یعنی چون مبلغ باید در آغاز پرداخت شود و پس از پرداخت، روند ثبت‌نام شروع می‌شود، اگر متقاضی کار، از ادامه‌دادن منصرف شود، هزینه بازگردانده نخواهد شد.
به‌هر‌صورت، خبر آزمون استخدام، فوج تحصیل‌کردگان بیکار و ناامید را به سمت ثبت‌نام پیش برد. در این یادداشت، نگاهی به این آزمون خواهیم داشت. اولین نکته‌ای که توجه را جلب می‌کند، این است که مطالب دفترچه راهنمای آزمون یادشده، ٢٧٧ صفحه است که بیش از همه‌چیز، انتظام‌نداشتن و حجم زیاد آن به چشم می‌آید؛ طوری‌که مخاطب، کمتر حوصله کنکاش در آن را دارد؛ درصورتی‌که این بی‌نظمی در دفترچه می‌توانست به صورت اینترنتی و با جست‌وجوی کلیدواژه و رشته کسانی که می‌خواهند آزمون بدهند، آسان‌تر شود. از طرفی دیگر، در این استخدامی گفته شده که «تأمین سرمایه انسانی متخصص و متعهد» هدف این کار بوده است.
البته پس از آن هم آمده که بومی‌بودن امتیاز دارد و یکی از شرایط بومی‌بودن، پرداخت چهار سال سابقه پرداخت حق‌بیمه در شهرستان متقاضی برای استخدام است. البته بند بعدی حتما سهمیه ایثارگران است. اگر از بحث بومی‌بودن و اینکه کسی که بیکار بوده است، چطور می‌تواند حداقل چهار سال حق‌بیمه پرداخت کند، بگذریم و همچنین بر سهمیه‌هایی که در دفترچه وضع شده است، مانند ادوار پیش صحه بگذاریم؛ اما نمی‌توانیم از ادعای «تأمین سرمایه انسانی متخصص و متعهد» عبور کنیم. به‌نظر می‌رسد اگر لفظ «متخصص» را قبل از «متعهد» آورده‌ایم، بایسته است که در کنار اختصاص‌دادن دو بخش سهمیه ایثارگران پنج درصد و بخشی دیگر ٢٥ درصد، قسمتی را هم برای نخبگان و متخصصان در نظر می‌گرفتیم؛ یعنی کسانی که در رشته خود بهترین هستند، ایده دارند و می‌توانند چرخ توسعه کشور را به جلو ببرند؛ اما چنین قسمتی در آزمون‌های استخدامی نیست! یعنی حداقل نشانه‌ای برای اثبات اینکه دستگاه‌های اجرائی به متخصصان بیش از متعهدان نیازمندند، وجود ندارد! کمترین کار این است که در آزمون‌های دیگر، برای تحقق شعار تأمین متخصص، بخشی برای نخبگان تعریف شود تا قبل از آزمون، رزومه و ایده‌های خود را برای دستگاه‌های مرتبط ارسال کنند. همین امر شعار امیدوارکننده یادشده را در حد همان شعار باقی می‌گذارد.
مسئله دیگری که در آزمون استخدامی اخیر مغفول واقع شده است، بی‌نیازی به رشته علوم سیاسی، روابط بین‌الملل و گرایش‌های تابعه آن به صورت خاص در وزارت امور خارجه و به شکل عام در دستگاه‌های اجرائی کشور است.
