تامین ۲۴/ هفته گذشته خبری منتشر شد مبنی بر اینکه مسئول کمیته پیگیری بیمه در کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی، خواستار پاسخ شفاف مسئولان تامین‌اجتماعی شده تا پیگیر وضعیت تعداد کارگران ساختمانی بیمه‌شده باشند.
رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی معتقد است: «قرار بود سازمان تامین‌اجتماعی سالانه 200 هزار کارگر ساختمانی را بیمه کند، اما به هنوز این امر محقق نشده است.» برای پیگیری این خبر، به سراغ یکی از مسئولان ارشد سازمان تامین‌اجتماعی رفتیم و کم‌وکیف این مسئله را جویا شدیم.
محمدحسن زدا، معاون فنی و درآمد سازمان تامین‌اجتماعی، در گفتگو با آتیه‌نو در پاسخ به دغدغه بیمه کارگران ساختمانی می‌گوید: «سازمان تامین‌اجتماعی تمایل دارد همه کارگران ساختمانی را به صورت یکجا بیمه کند، به این شرط که حق‌بیمه مورد نظر توسط دستگاه‌های مربوطه پرداخت شود.»
طبق قانون، باید 7 درصد حق‌بیمه توسط خود کارگران ساختمانی و 20 درصد دیگر از محل صدور پروانه‌های ساختمانی پرداخت شود. به گفته این مقام مسئول، اگر محل صدور پروانه‌های ساختمانی حق‌بیمه را بپردازد، سازمان تامین‌اجتماعی نیز می‌تواند همه کارگران را تحت پوشش بیمه قرار دهد، اما تا به امروز این مسئله تحقق نیافته است.
زدا خاطرنشان می‌کند: «از 2 هزار و 500 میلیارد تومان حق‌بیمه‌ای که باید توسط محل صدور پروانه‌های ساختمانی به سازمان تامین‌اجتماعی پرداخت شود، تنها 450 میلیارد تومان پرداخت شده؛ یعنی 2 هزار میلیارد تومان سوخت شده است.» وی با تاکید بر اینکه ۸۰۰ هزار کارگر ساختمانیِ بیمه‌شده داریم، تصریح می‌کند: «با وجود چنین شرایطی که پرداخت حق‌بیمه‌های کارگران ساختمانی با مشکل مواجه است، نه‌تنها نمی‌توانیم تعداد بیشتری از این کارگران را بیمه کنیم، بلکه حتی لازم است از تعداد آنها بکاهیم.»
به اعتقاد معاون فنی و درآمد سازمان تامین‌اجتماعی، وقتی دولت تعهد می‌کند حق‌بیمه فلان گروه از جامعه را پرداخت کند، حتی اگر این پرداخت به‌موقع انجام نشود، سازمان می‌داند که از دولت فلان مبلغ را طلبکار است که بالاخره روزی تسویه خواهد شد، اما این مسئله درباره بیمه کارگران ساختمانی صدق نمی‌کند و حق‌بیمه‌هایی که از این مسیر پرداخت نمی‌شود سوخت خواهد شد. زدا توصیه می‌کند: «برای اصلاح وضعیت بیمه کارگران ساختمانی لازم است سازوکار تغییر کند و نماینده‌های محترم مجلس در قوانین مرتبط با این موضوع بازنگری کنند.»
مشکلات کارگران ساختمانی دیده می‌شود
مشکلات کارگران ساختمانی بر کسی پوشیده نیست. پیش‌تر نیز علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، با بیان اینکه کارگران ساختمانی سال گذشته سال سختی را پشت سر گذاشته‌اند، تاکید کرد: «در بخش ساختمان نتوانستیم به رشد بالا برسیم و کارگران ساختمان روزهای سختی را گذراندند. اما با پیگیری‌هایی که کردیم، در سال ۹۶ کارگران ساختمانی که در سامانه ثبت‌نام کردند و مهارت فنی‌وحرفه‌ای را کسب کردند، قطعا بیمه خواهند شد و هیچ‌کدام بدون بیمه نخواهند بود. با این اقدام مشکل درمان آنها حل خواهد شد و سایر مشکلات حمایتی آنها هم برطرف می‌شود.» بسیاری از دستگاه‌های مسئول به تعهدات خود در خصوص پرداخت حق‌بیمه کارگران ساختمانی عمل نکرده‌اند، با این حال، ربیعی تاکید کرد: «تا پایان امسال، 200 هزار کارگر ساختمانی دیگر را بیمه خواهند کرد.»
همچنین چند ماه قبل نیز دکتر سیدتقی نوربخش، مدیرعامل سازمان تامین‌اجتماعی، تاکید کرد: «این سازمان برای ایفای تعهدات خود مبنی بر پوشش بیمه‌ای کارگران ساختمانی، سامانه‌ای برای شناسایی آنها فراهم کرده است. ثبت‌نام‌های انجام‌شده در این سامانه، براساس دو شرط اشتغال به کار و اخذ گواهی از فنی‌وحرفه‌ای بررسی شد و آنها که شرایط لازم را نداشتند حذف شدند.» وی با اشاره به نحوه محاسبه و پرداخت حق‌بیمه‌ها گفت: «طبق قانون، منابع بیمه کارگران از دو بخش ۷ درصد حق‌بیمه کارگر و 20 درصد عوارض ساخت‌وسازها تامین می‌شود که وجود و پرداخت بخش دوم به رونق ساخت‌وسازها ارتباط دارد.» به گفته نوربخش، در حال حاضر در شرایط رکود ساختمان‌سازی، ۸۰۰ میلیارد تومان بابت ایفای این تعهد خارج از منابع پیش‌بینی‌شده هزینه شده است.
وی ادامه داد: «با اینکه اعتبارات بیمه کارگران ساختمانی به صورت کامل برآورده نشده است، از اجرای قانون استنکاف نکرده‌ایم. ولی انتظار می‌رود نمایندگان مجلس برای اصلاح این قانون اقدام کنند.» مدیرعامل سازمان تامین‌اجتماعی یادآور شد: «اکنون بیش از ۹۰۰ هزار کارگر ساختمانی تحت پوشش تامین‌اجتماعی قرار دارند که البته به علل مختلف، حدود ۱۰۰ هزار نفر از پوشش بیمه کارگران ساختمانی خارج شدند. در سال 96 سهمیه‌های بیشتری برای بیمه کارگران ساختمانی در نظر گرفته خواهد شد.»
نباید حق‌وحقوق بیمه‌شده‌ها صرف بیمه کارگران ساختمانی شود
اجرای قانون بیمه کارگران ساختمانی به سال 89 برمی‌گردد. برآوردها حاکی از این است که بین یک میلیون و 400 هزار تا 4 میلیون کارگر ساختمانی در کشور وجود دارد که تاکنون حدود 800 هزار نفر از آنها از خدمات قانون بیمه کارگران ساختمانی منتفع شده‌اند. بی‌گمان بین آمار کارگران ساختمانی و آمار کارگران بیمه‌شده اختلاف زیادی وجود دارد، اما اینکه انتظار داشته باشیم منابع تامین‌اجتماعی صرف بیمه کارگران ساختمانی شود، به نوعی اجحاف در حق بیمه‌شده‌هاست.
مهرداد قریب، مدیرکل درآمد حق‌بیمه سازمان تامین‌اجتماعی، هم در گفتگو با آتیه‌نو توضیح می‌دهد: «طبق قانون اصلاح ماده 5 قانون بیمه‌های اجتماعی کارگران ساختمانی مصوب هفتم دی‌ماه 93 مجلس شورای اسلامی، سازمان تامین‌اجتماعی مکلف است با دریافت 7 درصد حق‌بیمه سهم بیمه‌شده از کارگر و 20 درصد مجموع عوارض صدور پروانه از مالک نسبت به تداوم پوشش بیمه‌ای تمام کارگران ساختمانی اقدام کند.» به گفته این مقام مسئول، چنانچه کارگران ساختمانی در کارگاه‌های ساختمانی اشتغال به کار داشته باشند که کارفرما ندارند و یا عملیات ساختمانی با انعقاد قرارداد پیمانکاری انجام می‌شود، کارفرمای مربوطه مکلف است لیست و حق‌بیمه کارکنان شاغل در کارگاه را همانند سایر کارگران شاغل در کارگاه‌های مشمول قوانین کار و تامین‌اجتماعی با نرخ کامل، ارسال و پرداخت کند.
قریب عنوان می‌کند: «همه کارگران ساختمانی که با رعایت قانون و ضابطه مربوطه در شمول قانون بیمه اجتماعی کارگران ساختمانی قرار گرفته‌اند، فارغ از فصلی و دائمی بودن فعالیت آنها در دوره اعتبار کارت مهارت، مشمول تسهیلات قانون تامین‌اجتماعی هستند و مکلف‌اند حق‌بیمه مربوطه را طبق مقررات به شعبه‌های تامین‌اجتماعی پرداخت کنند.» به هر حال، اگر هم قرار است دولت به کارگران ساختمانی کمک کند و آنها را تحت حمایت خود قرار دهد، نباید این حمایت‌ها از جیب بیمه‌شده‌ها باشد، بلکه باید با حمایت دولت و کارفرمایان محقق شود.
منبع: هفته نامه آتیه نو
