چشم به بازارهای بین‌المللی داریم

تامین ۲۴/ این پتروشیمی با ظرفیت یک میلیون تن در سال 80 تاسیس شد و در سال 85 نیز اولین واحد آن به بهره‌برداری رسید. پتروشیمی فن‌آوران که اولین و تنها واحد تولیدکننده اسید استیک کشور است، در سایت 3 منطقه ویژه ماهشهر واقع شده و پنج مجتمع پتروشیمی پایین‌دست را تامین خوراک می‌کند. تامین کل نیاز داخلی اسید استیک کشور هم بر عهده این پتروشیمی است. این مجتمع یکی از شرکت‌های سرآمد و پیشرو شستا و هلدینگ تاپیکو به حساب می‌آید. پتروشیمی فن‌آوران را می‌توان یکی از موفق‌ترین و بزرگ‌ترین شرکت‌های تابعه شستا به حساب آورد که توانسته است سهمی جدی در توسعه کشور داشته باشد. با بهمن بهزادی، مدیرعامل پتروشیمی فن‌آوران، درباره وضعیت فعلی شرکت و دورنمای آن به گفتگو نشسته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

در رتبه‌بندی شستا، فروش، صادرات و سودآوری و سرآمدی ملاک انتخاب شرکت‌های برتر است. جایزه تعالی نیز به این شرکت تعلق گرفته است. تقریبا در مجموعه شستا تنها شرکتی هستیم که مصمم به استقرار نظام استاندارد مسئولیت اجتماعی (ISO 26000) است. مجتمع پتروشیمی فن‌آوران نیروی انسانی جوان، باانگیزه و متخصص دارد و با دانشگاه شهید چمران اهواز نیز طرح توانمندسازی و جانشین‌پروری مدیران و کارکنان را اجرا می‌کند که در رشد و توسعه و بالندگی کشور موثر خواهد بود. در ابتدای سال سود هر سهم (EPS) حدود 200 تومان بود که تا پایان سال به بیش از 290 تومان خواهد رسید. در بودجه سال آینده نیز رقم سود را 400 تومان پیش‌بینی کرده‌ایم که عدد بالایی در میان پتروشیمی‌های کشور محسوب می‌شود. محصولات ما عمدتا شامل متانول و اسید استیک است که به بازارهای هند و چین صادر می‌شوند. از ابتدای سال تا پایان بهمن‌ماه بالغ بر 56 کشتی از محموله‌های شرکت را به این دو کشور صادر کرده‌ایم. 604 هزار تن متانول نیز تولید و 47 هزار تن اسید استیک به این دو کشور صادر کرده‌ایم که در نتیجه حدود 166 میلیون دلار برای کشور ارزآوری صورت گرفته است. همچنین همکاری و تعامل خوبی با کشتیرانی جمهوری اسلامی داشته‌ایم که به نوعی از هم‌گروه‌های خودمان است. سعی کرده‌ایم هر کالا یا خدمتی را که در مجموعه شستا تولید می‌شود در شرایط رقابتی مورد استفاده قرار دهیم. مجموع همه این دستاوردها موجب شده است که این شرکت در زمره شرکت‌های برتر تابعه شستا قرار بگیرد.

ما 950 میلیون سهم داشته‌ایم که با احتساب ارزش 290 تومانی هر سهم، سود سهام این مجتمع را به حدود 275 میلیارد تومان رسانده است.

در مهرماه امسال، سهم این شرکت حدود 990 تومان بود. ما بودجه سال آینده را به سازمان بورس ارائه کرده‌ایم. طبق آخرین ارزیابی‌ها، سهام شرکت بالغ بر 2115 تومان است که رشدی 115 درصدی را نشان می‌دهد. درخصوص سهام مجموعه هم باید توضیح دهم که سهم پتروشیمی تامین 5/48 درصد، صندوق بازنشستگی کشوری 16 درصد، تاوان فردا یا اوپک 16 درصد، سرمایه‌گذاری پتروشیمی، هامون سپاهان و سرمایه‌گذاری ملی ایران هم جمعا حدود 5 درصد است.

روزی که ما وارد مجموعه پتروشیمی فن‌آوران شدیم، حدود 840 نفر نیرو در اختیار داشتیم. در حال حاضر نیز تعداد نیروهای شرکت به 816 نفر کاهش یافته است. چارت سازمانی پتروشیمی فن‌آوران، تعداد نیروهای انسانی را 302 نفر تعیین کرده و باقی کارها برون‌سپاری شده است. البته همچنان نسبت به نیروهای خودمان تعهد داریم.

کل فعالیت‌های حوزه تعمیرات ما برون‌سپاری شده است. البته در برخی موارد، اشتباهاتی هم در این زمینه درگذشته رخ داده است. برای رفع این اشکالات تلاش می‌کنیم بخشی از این نیروها را از طریق تعدیل نیرو یا قرارداد مستقیم به گروه خودمان بیاوریم.

تعدادی از این نیروها جزو خانواده تامین‌اجتماعی هستند. وقتی لطیف، دستمال‌کاغذی تولید می‌کند یا کفش ملی، که جزو دارایی‌های صندوق بازنشستگی کشوری است، کفش تولید می‌کند، ما از این محصولات بهره می‌بریم. مثلا در همین مجموعه ما بیش از 200 هزار جفت کفش ملی مصرف می‌شود. البته باید به کیفیت بیشتر توجه شود. وقتی من کفش ملی را در بین همکاران عرضه می‌کنم، عده‌ای می‌گویند کیفیت برخی محصولات مورد تایید نیست. به همین دلیل است که معتقدم نباید این محصولات به شکل دستوری مصرف شوند. به تعبیر دیگر، نباید مثلا خودرویی تولید کنید که در بازار قابل‌رقابت نباشد. این خودرو باید توانمند باشد تا در شرایط برابر فعالیت و رقابت کند.

بله، ما ایزو 500001 را هم استقرار داده‌ایم. با آمدن من در مجموعه تاپیکو بیش از 80 درصد از شرکت‌های پتروشیمیایی تاپیکو ایزو 500001 را استقرار داده‌اند. ایزو سیستم مدیریت انرژی را مد نظر قرار می‌دهد. هرجایی که انرژی از بین می‌رود، منابع تلف می‌شود و محیط‌زیست آلوده می‌شود. در پتروشیمی کارون، غدیر، اروند، تخت‌جمشید، و شیمی‌بافت نیز این ساختار اجرا شده است. طرح فن‌آوران نیز به‌زودی افتتاح می‌شود.

در این طرح با حذف یک ماده، 30 درصد مصرف آب کم می‌شود. با حذف وایتکس به‌عنوان گندزدا نیز، گاز کلر را جایگزینش می‌کنیم. روزی که به این مجموعه آمدم، پیشنهاد دادم که سازمانی مردم‌نهاد راه‌اندازی کنیم به نام «انرژی ـ محیط‌زیست فن‌آوران» این «ان‌جی‌او» مسئولیت اجتماعی دارد. همچنین به شستا و تاپیکو طرحی دادم با عنوان طرح «همیار-انرژی، یاور-محیط‌زیست». این طرح به طور آزمایشی در ماهشهر به‌عنوان یکی از قطب‌های صنعتی پتروشیمی کشور در مهدکودک‌ها و دبستان‌ها اجرا شد. در مالزی در حوزه برق و در کانادا در حوزه گاز نیز اجرا شده بود. ما می‌خواستیم در همه حوزه‌های انرژی کار کنیم.

کارگران مخاطبان اصلی هفته‌نامه آتیه‌نو هستند. از وضعیت کارگران شاغل در پتروشیمی فن‌آوران بگویید. با توجه به اینکه کار در شرایط بندر ماهشهر، جزو مشاغل سخت و زیان‌آور است؟

تلاش کرده‌ایم کارگران در پتروشیمی فن‌آوران از شرایط رفاهی مناسبی برخوردار باشند. تاکید دارم که در هرگونه تور تفریحی که برگزار می‌شود کارگران در اولویت باشند و حضور داشته باشند. مثلا هفته گذشته تور کشتی خرمشهر را داشتیم که تاکید کردم ابتدا باید نظافتچی‌ها و کارگران فضای سبز در این برنامه حضور داشته باشند. همچنین اگر حتی یک ریال وام به شرکت می‌آید، باید بین کارگران توزیع شود. در حقوقشان هم تا جایی که امکان دارد، به دنبال برقراری عدالت اجتماعی هستیم.

بهتر است خودتان بیایید و ارزیابی کنید. قبل از آمدن من، رضایتمندی کارگران زیر 24 درصد بوده است. این ارزیابی را خودشان انجام داده‌اند. اما الان چیزی که من می‌بینم متفاوت است. نگاه ما رئیس و مرئوسی نیست. خانواده من در ماهشهر زندگی می‌کنند. تعامل خوبی هم با نهادهای استان برقرار کرده‌ایم، به طوری که گاهی فرماندار زنگ می‌زند و از اوضاع پتروشیمی فن‌آوران می‌پرسد. به نظرم همین مسئله یک ارزش است برای فن‌آوران، زیرا آنها درواقع دارند از پتروشیمی فن‌آوران حمایت می‌کنند. باورم این است که این کشور جای کار و نیاز به توسعه دارد. با ظرفیت‌هایی که داریم باعث تاسف است که نرخ بیکاری ما حدود 20 درصد است. تمام تلاش ما این است که توسعه ایجاد کنیم، هرچند توان این مجتمع برای حل مشکل بیکاری در کشور محدود است. دقیقا مثل ماشینی که ظرفیتش پنج نفر است و نمی‌تواند بیش از پنج نفر را سوار کند، اما می‌توانیم با کارآفرینی در جهت توسعه گام برداریم.

ما پروژه بزرگ «پترواولفین» را پیگیری می‌کنیم. البته اگر بتوانیم زمین را بگیریم، می‌توانیم قول دهیم که بخشی از تعهدات اجتماعی و اخلاقی خود را به کشور ادا کنیم. اگر این پروژه به‌خوبی راه بیفتد، برای بیش از هزار نفر می‌تواند کارآفرینی داشته باشد.

چون زیرمجموعه هنوز نهایی نشده، نمی‌توان دقیق گفت. اما بیش از 5/1 میلیارد دلار ارزش ریالی خواهد داشت. نباید از خاطر برد که بخشی از نیازمندی‌های ما در منطقه قابل‌تامین است. خوراک از ماهشهر بیرون می‌آید، پردازش می‌شود و دوباره به ماهشهر بازمی‌گردد و در صنایع مصرف می‌شود. در حالی که این فرآیند می‌تواند در خود ماهشهر انجام شود. اگر این چرخه اتفاق بیفتد، حداقل 20 جوان به کار مشغول می‌شوند.

من عنوان «چالش» را برای وضعیت فعلی چندان قبول ندارم. کار من با صنعت پتروشیمی شروع شده و عمرم در همین زمینه سپری شده است. قبول می‌کنم که سختی داشتیم، زیرا کشوری که می‌خواهد مقابله کند و در برابر زورگویان بایستد، باید بپذیرد که این کار سختی دارد و باید هزینه‌اش را بپردازد. ولی در همین مسئله به باور «ما می‌توانیم» رسیده‌ایم. در اوج تحریم‌ها اجازه ندادم 6 میلیون یورو از مملکت خارج شود، زیرا ما خودمان کاتالیست ساختیم. یعنی ماده‌ای که کیلویی 5/8 یورو ارزش داشت. بالاخره این ماده در اصفهان تولید شد. چندین ماده دیگر را در اوج تحریم‌ها ایرانی کردیم. جنسی را که در واحدهای پی‌وی‌سی مصرف دارد و از محصولات یک شرکت انگلیسی بود، خودمان تولید کردیم. باور ما این است که نیروهای انسانی سرمایه‌های اولیه سازمان هستند. ما باید باور داشته باشیم که این‌ها سرمایه‌اند.

راستش شخصا از تهران آمدن بیزارم و دوست دارم مدام در مجموعه باشم. کارگر وقتی احساس کند مدیرش پابه‌پای او تلاش می‌کند، انگیزه بیشتری پیدا می‌کند. اگر بتوانیم به جامعه خودآگاهی دهیم، خودبه‌خود بسیاری از مسائل حل می‌شود. تصور کنید 40 سال بعد وضعیت کشور ما چگونه می‌شود؟ چه کسی باید جای ما کار کند؟ چقدر در مقوله جانشین‌پروری کار کرده‌ایم؟ چرا به جوان‌ها آموزش لازم را نمی‌دهیم، بدون ترس از اینکه جای ما را بگیرند؟ من اگر حرفی برای گفتن داشته باشم نباید از این مسئله بترسم. این صندلی امانتی است در دست ما. باید خوش‌نام کار کنیم و سربلند فعالیت کنیم. باور من این است که اگر کاری را می‌توانم در یک روز انجام دهم، باید انجامش دهم، ولو اینکه پایان مأموریت من باشد. چندان نباید به طول زمان کاری فکر کرد. باید به عملکرد توجه کرد. ما معصوم نیستیم، اما با نقدهای سازنده می‌توانیم بسیاری از مشکلات را حل کنیم. ما در اوج تحریم‌ها، در صنعت پتروشیمی مشکلی نداشتیم. نه مشکل صادرات و نه مشکل تامین قطعه. اگر این فرهنگ‌ها نهادینه شود، همان مسئول هم با کمال میل به مجموعه‌هایش سر می‌زند.

خیر. در اوج تحریم‌ها سود سودآور پتروشیمی اروند به ایتالیا می‌رفت، اما در عین حال نباید فراموش کنیم که در همین صنعت کمتر از 02/0 درصد در دنیا حرف داریم که خجالت‌آور است، زیرا ما فقط به متانول و آمونیاک رو آورده‌ایم. باید ببینیم کجای دنیا قرار داریم، در این زمینه خیلی عقبیم. مثلا ما با اینکه تلاش می‌کنیم قوانینی وضع کنیم که تولید را افزایش دهد، عملا قوانین منع تولید را وضع می‌کنیم. مثلا ما در حال حاضر معطل زمین خالی هستیم و مدام ما را به جاهای دیگر پاس می‌دهند. اینجاست که صنعت تحلیل می‌رود. یا مثلا شیب مخزن پارس جنوبی هم به سمت قطر است، زیرا ما مدیریت جزیره‌ای داریم، در حالی که دغدغه تولیدکننده باید رفع تنگناهای تولید باشد نه اینکه درگیر مسائل برون‌سازمانی باشد. باید به جوانان کشور هم بها داد. نباید اجازه دهیم جوانان پرتلاش و نخبه از ایران بروند.

اجازه دهید کمی دایره سوالاتمان را از مرزهای ایران فراتر بریم. در حال حاضر در منطقه ما، کدام کشور در پتروشیمی دست بالا را دارد؟

عربستان صعودی اول است. ایران هم فکر می‌کنم جایگاه دوم را در این حوزه دارد.

از دید یک کارفرما، بحث بیمه تامین‌اجتماعی را چطور می‌بینید؟ برخی از صنعت‌کاران معتقدند که بیمه یک هزینه اضافی است...

من خودم عضو صندوق بیمه نفت هستم. اما شاید یکی از بهترین اقداماتی که در کشور انجام شده و در دنیا سرآمد است، همین صندوق تامین‌اجتماعی کشور باشد. در هر صورت ما کار می‌کنیم تا روزی از این سرمایه استفاده کنیم. شما باید برای فردا اطمینان خاطر و امنیت داشته باشید. این امنیت را هم صندوق سازمان تامین‌اجتماعی ایجاد می‌کند. بنابراین می‌توان گفت این صندوق نوعی سرمایه‌گذاری است.

تقریبا هیچ. برای صنعت‌های بزرگی مثل نفت و پتروشیمی، این ارقام خیلی کم است. اصلا سهم حقوق و دستمزد در این صنعت خیلی کم است، چه برسد به سهم بیمه. از آنجا که مطابق قوانین کشور، هرچه برای پرسنل هزینه کنید، اصلا به آن مالیات نمی‌خورد، درنتیجه این رقم‌ها بسیار ناچیز می‌شود.