همنوایی درآمدزای چوب و اره و رنده

تامین۲۴/ به همین دلیل است که امروز هنرهایی همچون معرق، منبت، خراطی، هنرهای چوبی، رنگ‌کاری، پیکرتراشی با چوب، سوخته‌کاری، کابینت‌سازی و به‌طور کلی کار با چوب همگی زیرشاخه‌های نجاری به‌شمار می‌روند. هنرهایی که زنان هم در آنها دستی بر آتش دارند و در این حوزه حضور پررنگی دارند. برش دادن و کار روی چوب، اتصال تخته‌ها به همدیگر و الوار چوبی به‌منظور تولید یک سازه چوبی از مهم‌ترین وظایف نجار است. فراوانی چوب در طبیعت و نیاز بشر به سرپناه باعث شد نجاری یکی از نخستین مشاغل انسان در طول تاریخ باشد. این شغل به مدرک تحصیلی بالایی احتیاج ندارد و آن را در مراکز فنی‌وحرفه‌ای و در رشته‌های کارودانش دبیرستان می‌توان یاد گرفت؛ البته برای تبدیل شدن به نجاری ماهر و زبردست می‌توان در کارگاه‌های کوچک و بزرگ نجاری نزد استادکاران و به صورت تجربی آموزش دید.

تحصیلات لازم و نحوه ورود به این شغل

نجاری امروز در رشته‌های گروه کارودانش و فنی‌وحرفه‌ای قرار گرفته و افرادی از طریق این رشته‌ها وارد شغل نجاری می‌شوند، یعنی بعد از گذراندن سال اول دبیرستان وارد رشته صنایع چوبی شاخه کارودانش یا فنی‌وحرفه‌ای می‌شوند و در صورت تمایل می‌توانند در دانشگاه هم این رشته را ادامه دهند، اما به‌طور کلی این شغل به مدرک تحصیلی معینی نیاز ندارد و بیشتر به صورت تجربی آموخته می‌شود. هر فرد برای ورود به این شغل باید یک دوره آموزشی را زیر نظر نجاری ماهر و باتجربه طی کند. مدت زمان این دوره با توجه به استعداد و توانمندی فرد متفاوت است. حداقل زمان ممکن برای آموزش این شغل به‌طور معمول شش ماه تخمین زده شده و نوع آموزش باید به صورت حضوری باشد. حقوق این شغل به صورت ماهیانه است و تسهیلات و مزایای چندانی به غیر از پاداش و عیدی ندارد. درواقع نجاری بیشتر به صورت آزاد و با راه‌اندازی کارگاه خصوصی انجام می‌شود. امروز آموزش نجاری به‌صورت مجازی نیز صورت می‌گیرد و کلاس‌های آموزشی این مهارت که معمولا به زبان انگلیسی است در قالب سی‌دی و دی‌وی‌دی برای خریداران ارسال می‌شود. یکی از آموزشگاه‌های مجازی سی‌دی‌های آموزشی‌اش را تا 250 هزار تومان می‌فروشد. این سی‌دی‌ها حاوی مطالبی در مورد دستگاه‌ها، رنگ‌آمیزی، اندازه‌گیری، فرایند عملی ساخت بعضی از وسایل و... است. هر سی‌دی هم تا 40 هزار تومان قیمت‌گذاری شده است.

هزینه‌های خرید ابزارآلات نجاری

ابزارآلات سیر پیشرفت تمدن را به ما نشان می‌دهند. تبر و تیشه اولین ابزار نجاری بوده‌اند ولی امروز با پیشرفت بشر و وسایل مورد استفاده آنها، ابزارهای نجاری نیز پیشرفت گسترده‌ای کرده‌اند که می‌توان به رنده دستی و برقی، انواع اره، مته و فرز، ماشین رنده، سوهان، سمباده، گیره نجاری و... اشاره کرد. اره گرد یا رنده مته از قسمت‌های مختلفی تشکیل شده و به خاطر تنوع استفاده هر قسمت و کارایی متفاوت، قیمت بالایی دارد که با بیش از ۲ میلیون تومان می‌توان آن را خریداری کرد. اره فارسی‌بر ساده که برای برش چوب در اندازه‌ها و زوایای مختلف استفاده می‌شود، در بازار با قیمتی معادل 868 هزار تومان وجود دارد و اره فارسی‌بر کشویی را با قیمت یک میلیون و 568 هزار تومان یافت می‌شود. اره عمودبر در انواع مختلف و با برندهای متفاوت وجود دارد که از قیمت 700 هزار تومان شروع می‌شود و به یک میلیون تومان می‌رسد. برش منحنی‌شکل چوب در زوایای مختلف از کاربردهای عمده این اره در نجاری است. از دیگر وسایل نجاری می‌توان به پیچ‌دستی اشاره کرد که وظیفه نگهداری و اتصال بهتر بین قطعه‌های چوب را به عهده دارد و قیمت آن از 17 هزار تا 30 هزار تومان است. از لوازم دیگری که مورد نیاز هر نجار است رنده نجاری برقی است که با قیمت 300 هزار تومان در بازار یافت می‌شود. اورفرز نجاری برقی که یک میلیون و 599 هزار تومان است از دیگر ابزارهای مهم نجاری است. همچنین سمباده لرزان را می‌توان با قیمت 600 هزار تومان در بازار یافت.

شیوه راه‌اندازی کارگاه خانگی

ورود به دنیای چوب و ام‌دی‌اف، فوت‌وفن خاص خود را می‌طلبد ولی در یک جمع‌بندی کلی به نسبت سرمایه‌گذاری و سودآوری از دیگر مشاغل صنعتی یا هنری پول‌سازتر است. البته میزان درآمد حاصل از این کار را نمی‌توان دقیقا محاسبه کرد و این امر به موارد بسیاری بستگی دارد. مثلا برای کسانی که تازه می‌خواهند وارد این کار شوند راه‌اندازی یک کارگاه یا کسب‌وکاری در زمینه نجاری نیاز به ابزار و تجهیزاتی است که با توجه به نیازها و شرایط می‌تواند متفاوت باشد. برای برآورد بودجه مورد نیاز برای برپایی یک کارگاه کوچک با یکی از کارگاه‌های سطح تهران تماس گرفتیم و حسن علایی، صاحب این کارگاه، در این زمینه به آتیه‌نو می‌گوید: «اگر همه دستگاه‌ها را نو بخریم به حدود 30 میلیون تومان بودجه نیاز است و اگر دستگاه‌های اصلی مانند اره فلکه، سه‌کاره و گندگی را دسته دوم و دستگاه‌های کوچک برقی را نو بخریم، به حدود 25 میلیون تومان بودجه نیاز داریم.» وی همچنین اشاره دارد به این نکته که می‌توان با 20 میلیون تومان کار را شروع کرد و کم‌کم به ابزار و تجهیزات خود افزود. علایی همچنین به رواج کسب‌وکارهای خانگی در حوزه نجاری اشاره می‌کند و می‌گوید: «این روزها زنان هم از نجاری استقبال زیادی می‌کنند و نجاران زن زیادی داریم که با راه‌اندازی کارگاه‌های نجاری کوچک کسب درآمد می‌کنند. همچنین بسیاری از زنان در محیط خانه به کارهایی چون منبت، معرق و خراطی می‌پردازند که زیرشاخه‌های نجاری به شمار می‌روند. این نکته را هم باید اضافه کنم که شرایط برای راه‌اندازی کسب‌وکارهای خانگی متفاوت است؛ به نوعی که می‌توان با حدود 8 میلیون تومان هم کارگاه نجاری خانگی راه‌اندازی کرد، کارگاهی که در حد ساخت لوازم تزئینی کوچک باشد و درآمد قابل‌توجهی را هم نصیب خانواده‌ها ‌کند.»

یک تا دو میلیون تومان، دستمزد شاگرد

معمولا محل کار نجار در کارگاه‌های نجاری کوچک یا بزرگ و در برخی از پروژه‌ها در محیط بیرونی و در شرایط آب و هوایی مختلف است. بیشتر نجارها امروزه به صورت گروهی و در کارگاه‌ها کار می‌کنند و کمتر می‌توانید مغازه نجاری تک‌نفره به‌ویژه در شهرهای بزرگ پیدا کنید. با توجه به اینکه هنوز بسیاری از ابزار و وسایل مورد نیاز زندگی ما چوبی هستند نیاز به نجاری دوچندان شده و پیش‌بینی می‌شود در سال‌های آتی بازار کار خوبی پیش روی نجارها باشد. علی‌رضا حسینی‌پور که کارش را به‌عنوان شاگرد کارگاه نجاری آغاز کرده در این رابطه به آتیه‌نو می‌گوید: «ساعت کاری نجار معمولا به صورت تمام‌وقت است. در برخی فصل‌های سال، حجم کار بیشتر است و نیاز است ساعت‌های بیشتری حتی در طول شب و تعطیلات کار کنیم.» حسینی‌پور در ادامه اشاره‌ای هم دارد به درآمد نجارها و می‌گوید: «درآمد نجارها با توجه به میزان تجربه، مهارت و نوع کار آنها متفاوت است. هرچه فرد توانمندتر و ماهرتر باشد، سفارش‌های بیشتری می‌گیرد و درآمد بهتری خواهد داشت. از طرفی نجاری که در یک کارگاه کوچک مشغول به کار است، با نجاری که به صورت صنعتی و وسیع کار می‌کند، درآمدش یکی نیست. اما یک نجار قالب‌بند درجه‌یک از ساعتی 3 هزار تا 10 هزار تومان دستمزد می‌گیرد.» این شاگرد نجاری همچنین در مورد هزینه‌های ساخت بعضی از لوازم چوبی خانه‌ها می‌گوید: «در حال حاضر هزینه ساخت کمد دیواری ‌ام‌دی‌اف متری 350 هزار تومان است و هزینه ساخت کابینت متری 450 هزار تومان است و با توجه به تجربه و مهارت هر شخص درجه کار و دستمزدش متفاوت خواهد بود. مثلا برای ساخت یک کمد دیواری یک کارگر نجاری تقریبا دستمزدی معادل 150 هزار تومان تا 200 هزار تومان دریافت می‌کند و حقوق ماهیانه یک کارگر از یک میلیون تا 2 میلیون تومان در ماه متغیر است.»

مصائب نجاری

نجاری فن و هنر کار با چوب است. مهارت انجام کارهای عملی، داشتن دید هنری و خلاقیت برای طراحی مدل‌های جدید، شناخت کافی از انواع چوب‌ها و کاربرد آنها، توان انجام کار براساس نقشه‌ها و طرح‌های فنی، آشنایی با ریاضی برای اندازه‌گیری و برشکاری، آگاهی از مسائل ایمنی و سلامت، همه این مهارت‌ها در کار نجاری خلاصه می‌شوند. نجار انواع وسایل چوبی را می‌سازد و نصب می‌کند. این وسایل می‌توانند انواع در و پنجره، مبلمان، کابینت و... باشند. نجار با خطرات بالقوه‌ای مانند مواد و چسب‌های قابل‌اشتعال، گردوغبار، صدای زیاد، آسیب‌های چشمی و... روبه‌رو است. بنابراین باید هنگام کار از لباس‌های محافظ و ماسک استفاده کند و به اصول ایمنی پایبند باشد.

منبع : هفته نامه آتیه نو / طلا غلامی