تامین ۲۴/همایشی که از سوی سازمان آموزش فنی و حرفهای، با مشارکت کمیسیون ملی یونسکو و حمایتهای وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، به پنجمین دوره خود رسید و هدفش ترویج فرهنگ مهارتآموزی، شناسایی چالشها، نقاط قوت و ضعف آموزشهای مهارتی در حوزه مهارتآموزی و اشتغال، مشارکت دادن صاحبنظران داخلی و بینالمللی در حوزه مهارتآموزی و اشتغال و همفکری برای طراحی راهبردها و راهکارهایی به منظور توسعه مهارتآموزی و اشتغال در کشور است. در این همایش یکروزه علاوه بر کارشناسان و صاحبنظران داخلی، نمایندگانی از سازمان بینالمللی کار، یونسکو و دیگر نهادهای بینالمللی نیز حضور داشتند. همچنین کارشناسان و داوران در قالب سه پنل تخصصی، به ارزیابی مقالهها و طرحهای دریافتی با موضوع مهارتآموزی پرداختند و در پایان نیز از برگزیدگان تقدیر شد.
اولویت سازمان بینالمللی کار ارتقای نظام آموزش فنی و حرفهای است
نماینده سازمان بینالمللی کار در این همایش با بیان اینکه میانگین نرخ بیکاری جوانان 15 تا 29 سال در کل دنیا 1/13 درصد است، گفت: «متاسفانه این نرخ در شمال آفریقا 5/30 درصد و در خاورمیانه 2/28 درصد است و زنان بیش از مردان بیکار هستند. در این منطقه 42 درصد از جوانان در شغلی مشغول هستند که صلاحیتهای مربوط به آن را ندارند و 12 درصد نیز شغلهایی دارند که نیاز به مهارت و هوش به مراتب کمتری دارد.» پل کمپین، نبود و کمبود شغل، دستمزد پایین و انتظارات بیمورد را ازجمله عوامل دخیل در بیکاری عنوان کرد و گفت: «نیاز جوانان این است که صلاحیتهای خودشان را افزایش دهند، انعطافپذیری بیشتری داشته باشند و انسجام لازم میان نظام تحصیلی و بازار کار را حس کنند.» نماینده سازمان بینالمللی کار اولویتهای این سازمان را ارتقای ارتباط بخشهای مختلف نظام آموزشی و مهارتآموزی عنوان کرد و گفت: «مهم این است که فاصله اشتغالزایی جوانان را کاهش دهیم. بدین معنی که جوانان زودتر وارد بازار کار شوند و افرادی را که دارای تجربه کار هستند برای انتقال تجربیات به کمک آنها بفرستیم.» وی با بیان اینکه سازمان بینالمللی کار تاثیر انواع برنامههای اشتغالزایی را از میان 28 هزار پژوهش و 87 برنامه مهارتآموزی بررسی تطبیقی کرده گفت: «یافتهها نشان میدهد که یافتن شغل بسیار آسانتر از افزایش درآمد با مشاغل دوم و سوم است. در این میان چگونگی آموزش جوانان و برخورداری آنها از آموزش فنی و حرفهای یا آموزش عالی نیز چندان مهم نیست و به هیچ وجه نمیتوان داشتن مدرک را ضمانتی بر تحصیل شغل عنوان کرد. آنچه نیاز است تدوین برنامهریزیهای اشتغال بلندمدت است که فراتر از یارانههای اشتغالزای کوتاهمدت عمل کنند.» نماینده سازمان بینالمللی کار ضعف در جمعآوری دادهها، نبود ارزیابی جامع، عدم رابطه میان صنعت، اشتغال، دانشگاهها، و کارفرمایان را ازجمله مشکلات رایج در سیاستهای اشتغالزایی مبتنی بر مهارتآموزی عنوان کرد و گفت: «مهم این است که بدانیم تقاضا برای مهارت چقدر است تا بر اساس آن مهارتآموزی و اشتغالزایی را طراحی کنیم و بر اساس آن برنامهریزی کنیم.» کمپین، بهبود رابطه سازمانهای آموزشی و نظامهای آموزش فنی و حرفهای را ازجمله اصلاحات پیشنهادی سازمان بینالمللی کار عنوان کرد و گفت: «آموزشهای بهروز و متناسب با نیازهای امروزی تنها مسئولیت دولتها نیست، بلکه سازمان بینالمللی کار تاکید ویژهای بر فعالان و نهادها و سازمانهایی دارد که در بخش فنی و حرفهای و اشتغال با یکدیگر ارتباط دارند.»
نظام آموزشی و ظرفیتهای اشتغال به توازن برسند
رئیس امور ارتقای آموزشهای فنی و حرفهای GIZ (جامعه آلمانی همکاریهای بینالمللی) نیز با بیان اینکه مهمترین چالش کشورهای درحالتوسعه، عدم موازنه میان نظام آموزشی و ظرفیتهای اشتغال است، گفت: «نظام آموزش فنی و حرفهای در این کشورها بسیار ناکارآمد است و برای غلبه بر این وضعیت میبایست سالهای آموزش به حداقل میزان ممکن برسد و بر تعداد سالهای کارآموزی افزوده شود.» گوستاو رایر تحصیلات ابتدایی، متوسطه، دانشگاهی و یا بازار کار را سه آستانه مهم در ارزیابی برنامههای جامع هدایت تحصیلی و آموزشهای فنی و حرفهای عنوان کرد گفت: «کودکان و نوجوانان دارای سطحی بالا از خلاقیت هستند که به طور معمول در نظامهای آموزشی به شکوفایی نمیرسد اما ما بر این نظر هستیم که برنامههای جامع هدایت شغلی یکی از راهکارهایی است که میتواند تصویر بهتری از آینده شغلی آنها به دست دهد.» وی با تاکید بر اینکه توسعه پایدار از طریق ارائه آموزشهای لازم به جوانان از مسیرهای جایگزین امکانپذیر است، یادآور شد: «هدایت شغلی منجر به تصمیمگیریهای بهتر در ایجاد اشتغال میشود.» رایر با استناد به تحقیقاتی که این سازمان در صربستان و افغانستان انجام داده، اظهار داشت: «بر اساس یافتهها، بیشتر دانشآموزان علاقهمند به گذراندن دورههای آموزشهای فنی و حرفهای هستند و از طرفی نیز کارفرمایان با عنایت به همین آموزشهاست که میتوانند خلق شغل کنند.» آمر برنامههای آموزش فنی و حرفهای آلمان و افغانستان با یادآور شدن ارتباط مستقیم میان نظام آموزشی و تقاضا برای کار، اضافه کرد: «ارائه دورههای آموزشی بر اساس علوم کاربردی و هدایت شغلی میتواند کمک بزرگی به افرادی باشد که هدفشان ورود به بازار کار است.»
حمایت یونسکو از دیالوگ بینالمللی جهت مهارتآموزی
مسئول آموزش دفتر منطقهای سازمان علمی فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) نیز با بیان اینکه مهارتآموزی به همراه سوادآموزی و آموزش عالی ازجمله اولویتهای سازمان یونسکو در ترویج آموزشوپرورش با کیفیت بالا، مساوی و طولانیمدت است، گفت: «آموزشهای فنی و حرفهای نقشی کلیدی در ارتقای زندگی بشر دارند و مهارتآموزی وسیلهای است برای عملی کردن ظرفیتهای این ارتقا.» مانسن با بیان اینکه یونسکو سندی راهبردی در مورد آموزشهای فنی و حرفهای برای سال 2016 تا 2021 تدوین کرده، اشتغالزایی و کارآفرینی برای جوانان، اشاعه مساوات و برابری جنسیتی و گذار به اقتصاد سبز و جوامع پایدار را ازجمله اهداف این سند راهبردی عنوان کرد. وی با تاکید بر اینکه آموزشهای فنی و حرفهای بهتدریج وارد دستور کار سیاستگذاری کشورها میشود، از ناتوانی ظرفیتهای آموزش فنی و حرفهای برای پاسخدهی به تقاضای روزافزون برای ساختن آینده کشورها صحبت به میان آورد و افزود: «به طور مشخص نیاز داریم که نقش و طبیعت سازمانها و نظامهای فنی و حرفهای را در کمک به توسعه کلیمحور، پایدار و همراه با تساوی مورد بازبینی قرار دهیم. اکنون بیش از هر زمان دیگری نیاز داریم نظامهای فنی و حرفهای را اصلاح کنیم و آنها را قادر سازیم به طور موثری به تقاضاهای در حال تغییر و سریع پاسخگویی موثری داشته باشند.» به گفته مسئول آموزش دفتر منطقهای یونسکو، یکی از اهداف این سازمان از ارائه آموزشهای فنی و حرفهای، نقشآفرینی بهعنوان یک کاتالیزور و وسیلهای برای ارتقای همکاریهای بینالمللی و راههای افزایش اعتماد متقابل کارفرمایان و نیروهای کار است. مانسن با بیان اینکه در نوامبر 2015 کارگاه کارآفرینی مشترک را برای شرکتهای کوچک در ایران برگزار کردهاند، در خصوص اهداف این کارگاه گفت: «آموزشهای فنی و حرفهای باید از مهارتآموزی فراتر روند و لازم است جوانان را مجهز به دانش، ابزار و طرز فکر جهت اشتغالزایی و کارآفرینی کنیم تا بیاموزند که چگونه میتوانند به جوامع خود به نحو مطلوب یاری برسانند.» وی با تاکید بر اینکه یونسکو از دیالوگ بینالمللی جهت مهارتآموزی و ارتقای آموزشهای فنی و حرفهای در سطح بینالمللی حمایت میکند، از نیازمندی این سازمان به حمایتهای بینالمللی برای گنجاندن آموزشهای فنی و حرفهای در سیاستگذاریهایشان سخن راند.
منبع : هفته نامه آتیه نو