در سال 1397 با هدف تحرکبخشی به بازار کار کشور، حمایت از کارفرمایان و کارآفرینان و ایجاد اشتغال از طریق ترغیب و تشویق کارفرمایان کارگاههای تولیدی و خدماتی به استفاده از نیروی کار جدید، «طرح مشوقهای بیمهای سهم کارفرما»، در سازمان تأمین اجتماعی به اجرا گذاشته شد. این طرح که مصوبۀ ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی بود و معاون اول رئیسجمهور نیز آن را ابلاغ کرد، رونقبخشی به تولید و اشتغال را دنبال میکرد. این طرح نحوۀ استفاده از معافیت حق بیمۀ سهم کارفرمایی را مشخص کرده است. براساس این طرح تمامی کارفرمایان مشمول طرح، در صورت بهکارگیری نیروی جدید کار تحصیلکردۀ دانشگاهی و داشتن شرایط لازم، از مشوق بیمهای مبنی بر معافیت از پرداخت حق بیمۀ سهم کارفرما حداکثر تا پایان سال 1397 برخوردار میشوند. ضمناً هزینۀ اجرای این طرح توسط دولت به تأمین اجتماعی پرداخت میشود. در این نوشتار به چند پرسش دربارۀ این طرح پاسخ دادهایم.
کارگاههای مشمول طرح برخورداری از مشوقهای بیمهای سهم کارفرما باید چه شرایطی داشته باشند؟
کارفرمایان تمامی کارگاههای تولیدی و خدماتی که دارای مجوز فعالیت معتبر از مراجع رسمی کشور بوده و قبلاً در تأمین اجتماعی کد کارگاهی دریافت کرده و حداقل دو نفر تحتپوشش بیمه داشته باشند، میتوانند از معافیت بیمهای سهم کارفرما در طرح مشوقهای بیمهای برای کارفرمایان استفاده کنند. ضمناً کارگاههای جدیدالتأسیس در زمان اجرای طرح (سال ۱۳۹۷) نمیتوانند از این معافیت برخوردار شوند.
نیروی کار جدید برای استخدام در کارگاههای مشمول طرح، جهت بهرهمندی از معافیت حق بیمۀ سهم کارفرما باید چه شرایطی داشته باشد؟
نیروی کار جدید مشمول معافیت سهم کارفرما، از دانشآموختگان دانشگاهی بیکار که دارای مدرک کارشناسی و بالاتر بوده و حداقل سهماه از ثبتنام آنها بهعنوان جویندۀ کار در مراکز کاریابی و مشاورهای غیردولتی دارای مجوز یا سامانۀ کارورزی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی سپری شده باشد، انتخاب میشوند. اما در شهرها یا بخشهای فاقد دفاتر کاریابی غیردولتی، تأییدیۀ ادارۀ تعاون، کار و رفاه اجتماعی محل مبنی بر بیکار بودن فرد کفایت میکند. از دیگر شرایط نیروی کار جدید شمول معافیت حق بیمۀ سهم کارفرما، نداشتن بیش از یکسال سابقۀ پرداخت حق بیمه قبل از ثبتنام آنان است. همچنین حداکثر سن برای متقاضیان کار با مدرک کارشناسی 25 سال، کارشناسی ارشد 28 سال و متقاضیان کار با مدرک دکترا 32 سال تمام است. البته به حداکثر سن دانشآموختگان جویای کار پسر که خدمت سربازی را گذراندهاند، دو سال اضافه میشود. ضمن آنکه دانشآموختگان پسر مشمول این طرح باید حتماً کارت پایانخدمت یا معافیت از خدمت نظام وظیفه داشته باشند.
لطفاً در خصوص نحوۀ اجرای طرح مشوق بیمهای برای کارفرمایان کارگاههای دارای شرایط توضیح دهید.
تمامی کارفرمایان مشمول طرح در صورت بهکارگیری نیروی جدید کار تحصیلکرده دانشگاهی و داشتن شرایط لازم، از مشوق بیمهای مبنی بر معافیت از پرداخت حق بیمۀ سهم کارفرما (20 درصد دستمزد بیمهشدگان مشمول این طرح) حداکثر تا پایان امسال مشروط به ارسال لیست و پرداخت حقبیمه برخوردار میشوند. به عبارت دیگر، کارفرمایان اینگونه کارگاهها برای نیروی کار جدید حائز شرایط خود، بهجای واریز 30 درصد دستمزد بهعنوان حق بیمه، فقط 10 درصد دستمزد را (7 درصد سهم بیمهشده و 3 درصد بیمۀ بیکاری) پرداخت میکنند. اما کارگاههای دارای شرایط، بهازای هر دو نفر بیمهشده صرفاً مجاز به استخدام یک نفر نیروی کار جدید دارای مدرک دانشگاهی هستند که معافیت بیمهای سهم کارفرما به آنان تعلق بگیرد. بهعنوان مثال کارگاهی که دارای چهار نفر بیمهشده است، میتواند حداکثر دو نیروی کار دانشگاهی جدید دارای شرایط استخدام کند که مشمول طرح معافیت بیمهای سهم کارفرما شود. اما اگر کارفرما بخواهد یک نفر نیروی کار جدید دانشگاهی دیگر (علاوهبر دو نفر قبلی) که مشمول این طرح قرار بگیرد جذب کند، لازم است ابتدا دو نفر دیگر بیمهشده (که لزومی ندارد حتماً دارای تحصیلات دانشگاهی باشند) استخدام کرده و حق بیمۀ آنان را بهطور کامل (بدون معافیت بیمهای) پرداخت کند تا نفر سوم در ماه آینده بتواند جذب و مشمول برخورداری از معافیت بیمهای شود.
آیا کارفرمایان کارگاههای تولیدی و خدماتی که نیروی کار دانشگاهی جدید را بهجای نیروی کار شاغل در کارگاه که اخراج، مستعفی یا ترک کار کردهاند، بهکار میگمارند، میتوانند مشمول استفاده از مشوق بیمهای (معافیت از پرداخت حق بیمۀ سهم کارفرما) برای نیروی جدید شوند؟
خیر، چنانچه به هر طریقی مشخص شود نیروی کار جدید معرفیشده در کارگاه، مشمول مشوق بیمهای نبوده یا به روشی غیر از روشهای فوق در کارگاه جذب شده، بلافاصله از شمول طرح مشوق بیمهای حذف و کارفرمای کارگاه از مزایای معافیت بیمهای سهم کارفرما محروم میشود و باید تمامی ضرر و زیان واردشده دراینخصوص را به تأمین اجتماعی بپردازد. همچنین اگر برای سازمان تأمین اجتماعی ثابت شود که در برخی از کارگاههای مشمول قانون تأمین اجتماعی، صرفاً برای استفاده از مزایای طرح مشوق بیمهای جهت کارفرمایان، همان نیروی کار قبلی خود را بهعنوان نیروی کار جدید استخدام کنند، فرد مورد نظر بهعنوان نیروی کاری عادی (بدون معافیت بیمهای) محسوب شده و کل حق بیمه (سهم کارگر و کارفرما) باید برای وی پرداخت شود.