تامین ۲۴
پایگاه خبری تامین اجتماعی
تامین۲۴/سازمان تامین‌اجتماعی مهم‌ترین سازمان و نهادی است که در دهه‌های اخیر به صورت وسیع و جامع در عرصه خدمات اجتماعی حضور داشته است. سابقه تشکیل این سازمان به اواخر دهه بیست شمسی برمی‌گردد. با ایجاد خواست عمومی برای عدالت اجتماعی و مهم شدن موضوع رفاه و تامین‌اجتماعی برای مردم، انتظارات شکل‌گرفته در افکار عمومی باعث ایجاد تحول در نظام اقتصادی و سیاست‌گذاری کشور شد. درنتیجه کم‌کم موضوع رفاه اجتماعی نیز به‌مثابه یکی از حقوق اساسی مردم به رسمیت شناخته شد. در چند دهه گذشته و به‌خصوص در زمان دولت اصلاحات، شاهد آن بودیم که این دولت تامین‌اجتماعی را حق مردم و وظیفه دولت شناخت و توجه به رفاه اجتماعی و تامین‌اجتماعی را ناشی از حق مردم و خواست مردم قلمداد کرد. گرچه دولت‌های مختلف به دلیل چالش‌های پیش رو، هنوز نتوانسته‌اند گام‌هایی اساسی در جهت کارآمدسازی نظام ارائه خدمات رفاه و تامین‌اجتماعی و پوشش کامل بیمه ای جمعیت کشور بردارند، اما وجود تجربه‌های موفق می‌تواند در جهت تحقق هرچه بیشتر تامین‌اجتماعی یاریگر دولت فعلی باشد. جمعیت 42 میلیون نفری تحت پوشش این سازمان، که مهم‌ترین ارائه‌دهنده خدمات بیمه اجتماعی است، چشم‌انتظار مساعدت، همراهی و حمایت گسترده‌تر دولت و مجلس برای ارتقای خدمات و کارآمدی آنها هستند. در این صفحه سعی کرده‌ایم نگاهی گذرا بیندازیم به برخی اسناد و نامه های تاریخی سازمان تامین‌اجتماعی و با ارائه تاریخچه مختصری از تشکیل سازمان بیمه‌های اجتماعی کارگران و روایت‌های کارکنان و مدیران گذشته این سازمان درباره آن، سیری که یکی از مهم‌ترین نهادهای اجتماعی کشور پشت سر گذاشته را مرور کنیم. باشد که گذشته برای بهبود امور امروز کارگر افتد.
سند لایحه قانونی سازمان بیمه‌های اجتماعی تقدیم نخست‌وزیر شد!
دکتر عالمی، وزیر کار، در سال 1331 لایحه‌ای را با تغییرات و اصلاحات لازم در مواد آن تقدیم نخست‌وزیر وقت کرد و اظهار امیدواری کرد با تصویب این لایحه وضعیت معیشت کارگران با سرعت بیشتری آبرومند شود. از مهم‌ترین مواد لایحه این بود که کلیه امور بیمه کارگران کشور در محلی به نام سازمان بیمه‌های اجتماعی کارگران متمرکز خواهد شد. دکتر بختیار، معاون وزارت کار، نیز راجع به قانون مزبور اظهار داشت: «ماده 16 قانون کار به صورت یک لایحه جامع 96 ماده‌ای به نام لایحه قانونی سازمان بیمه اجتماعی کارگران درآمده است. ضمنا چون دولت خود یکی از کارفرمایان عمده است، بایستی به موجب لایحه جدید، مبلغ 90 میلیون ریال علاوه بر میزانی که سابقا بابت بیمه کارگران می‌داد پرداخت کند. به موجب این قانون، هزینه بیمه کارگران از 2 درصد به 4 درصد و کارفرما از 4 درصد به 8 درصد افزایش پیدا خواهد کرد.»
ارائه گزارش آخرین اطلاعات آماری از سازمان بیمه‌های اجتماعی توسط وزارت کار و امور اجتماعی
تشکیلات و کادر و تعداد واحدها
● در حال حاضر سازمان بیمه‌های اجتماعی دارای یک سازمان ستادی به نام «سازمان مرکزی» است که دارای 6 اداره کل و 3 اداره مستقل است و شعبه‌ها و نمایندگی‌ها و درمانگاه‌ها و بیمارستان‌ها را هدایت و اداره می‌کند.
● دارای 42 شعبه است.
● دارای 19 نمایندگی است.
● تعداد کل واحدهای سازمانی سازمان 141 درمانگاه در سراسر کشور است که از این تعداد 69 درمانگاه اختصاصی و مجهز است (13 درمانگاه در تهران و 6 درمانگاه در شهرستان‌ها) و 72 درمانگاه قراردادی و یا پزشک قراردادی.
● تعداد کل بیمارستان‌های در اختیار سازمان 53 بیمارستان است که 13 بیمارستان با 2278 تخت اختصاصی بوده و 40 بیمارستان طرف قرارداد با سازمان هستند و بیماران سازمان را بستری می‌کنند.
● تعداد کل داروخانه‌های سازمان در درمانگاه‌های بیمارستان‌ها 71 داروخانه است. علاوه بر آن، 76 داروخانه قراردادی در کلیه نقاط کشور در اختیار سازمان است. یعنی جمعا سازمان تامین‌اجتماعی دارای 147 داروخانه است.
نامه مدیرعامل سازمان تامین‌اجتماعی به رهبر کبیر انقلاب حضرت امام خمینی (ره)
دکتر ابوالفضل غرضی، مدیرعامل سازمان تامین‌اجتماعی، طی نامه‌ای در تاریخ 27/2/61 به دلیل اهمیت سازمان تامین‌اجتماعی و اینکه حدود 8 میلیون نفر از افراد کشور تحت پوشش تامین‌اجتماعی بودند، به رهبر کبیر انقلاب توضیحاتی درباره این سازمان ارائه داده است.
● سازمان تامین‌اجتماعی با سابقه‌ای حدودا 32 ساله کارگران کارخانه‌ها، معادن، شرکت‌ها، صنایع کوچک و اصناف را در اصل 29 قانون اساسی (درمان و حوادث، ازکارافتادگی، بازنشستگی، فوت و بی‌سرپرستی و...) براساس قوانین مصوب به طریق ایقاع و الزام در پرداخت حق‌بیمه، قسمتی توسط کارگر و قسمتی توسط کارفرما، بیمه کرده است.
● تعداد بیمه‌شدگان حدود یک میلیون و 700 هزار نفر است که همراه با خانواده بالغ بر 8 میلیون نفر هستند.
● حدود 235 هزار نفر در حال حاضر بازنشسته و ازکارافتاده هستند یا بازماندگان بی‌سرپرست کارگران بیمه‌شده هستند که از این سازمان مستمری دریافت می‌کنند.
● پرداخت ماهیانه 300 میلیون تومان برای درمان بیمه‌شدگان به وزارت بهداری.
● پرداخت 450 میلیون تومان به مستمری‌بگیران بازنشسته، ازکارافتاده و خانواده‌های بی‌سرپرست و هزینه پرسنلی اداری.
● میزان درآمد سازمان از بابت حق‌بیمه ماهیانه حدود یک میلیون و 200 هزار تومان است.
● سازمان تامین‌اجتماعی حدود 30 بیمارستان و 150 درمانگاه از منابع خود ایجاد کرده و در اختیار وزارت بهداری قرار داده است.
● این سازمان تقریبا بدون دریافت کمک مالی از بودجه دولت به صورت خودکار انجام‌وظیفه می‌کند (فقط یک‌دهم درآمد خود را از دولت می‌گیرد). ناچار برای پرداخت‌هایش در آینده به بیمه‌شدگان برای بازنشستگی و بی‌سرپرستی، باید ذخایری داشته باشد. این ذخایر که مربوط به همین افراد خاص بیمه‌شده است پس از 32 سال قدمت اکنون طوری است که می‌تواند جوابگوی تعهدات باشد:
● اوراق قرضه دولتی و سپرده نزد بانک‌ها به مبلغ 256،594،069،000 ریال
● سرمایه‌گذاری در شرکت‌ها، بانک‌ها، طرح‌های کشاورزی و مسکونی به مبلغ 40،281،735،380 ریال
● وجوه نقد در تاریخ 19/12/1360 به مبلغ 50،177،145،259 ریال
● جمع کل سرمایه‌گذاری و ذخایر 347،052،939،639 ریال
بیش از 60 سال تاریخ
● مستمری‌ها: پرداخت مستمری‌ها که یکی از تعهدات بسیار مهم و سنگین سازمان بیمه‌های اجتماعی است به چند نوع تقسیم می‌شود:
مستمری بازنشستگی
تا اول مهرماه 1345 جمعا 13 هزار و 510 نفر مشمول دریافت مستمری بازنشستگی هستند و همه ماهه مستمری خود را از واحدهای سازمان دریافت می‌کنند. مبلغ تعهد این مستمری در ماه 32 میلیون و 190 هزار و 372 ریال است و به طور متوسط هر ماه بیش از 187 نفر با تعهد مبلغ مستمری ماهانه 607 هزار و 914 ریال به مستمری‌بگیران این سازمان اضافه می‌شوند.
مستمری بازماندگان
برای بازماندگان بلافصلِ بیمه‌شدگانی که در اثر حوادث ناشی از کار، بیماری و یا کهولت سن و یا پس از بازنشستگی و ازکارافتادگی فوت می‌کنند، با رعایت شرایط لازم مستمری ماهانه برقرار می‌شود. تا اول مهرماه سال جاری 23 هزار و 744 نفر از بازماندگان 9380 بیمه‌شده متوفی مشمول دریافت مستمری ماهانه قرار دارند که تعهد پرداخت مستمری ماهانه آنها 10 میلیون و 889 هزار و 328 ریال است.
مستمری‌های ازکارافتادگی
بیمه‌شدگانی که در اثر حوادث کار یا بیماری‌های حرفه‌ای و یا در اثر ابتلا به بیماری‌های لاعلاج، طبق نظر شورای پزشکی، قدرت کار خود را از دست بدهند به نسبت درجه نقص و ناتوانی، ازکارافتاده شناخته می‌شوند و برابر با مقررات قانون، مشمول دریافت مستمری ازکارافتادگی کلی یا جزئی خواهند شد. بر این اساس، تا اول مهرماه 1345 درمجموع هزار و 989 نفر از مستمری ازکارافتادگی بهره‌مند می‌شوند که تعهدات پرداخت ماهیانه مستمری آنان 2 میلیون و 379 هزار و 489 ریال است و به طور متوسط ماهیانه 19 نفر با تعهد متوسط مستمری ماهیانه 20 هزار و 80 ریال به این تعداد اضافه می‌شود.
برگی از تاریخ
دو هزار تومان حقوق اولین مدیرعامل تامین‌اجتماعی!
انتصاب اولین مدیرعامل سازمان تامین‌اجتماعی از سوی وزارت کار در سال 1328 با تاسیس وزارت کار، احمد اختیاری بین سال‌های 1328 تا 1331 طی حکمی در 24 آذرماه سال 1328 از سوی این وزارت به‌عنوان هیئت‌مدیره و قائم‌مقام مدیرعامل سازمان تامین‌اجتماعی منصوب شد. نکته قابل‌توجه این است که حقوق ماهیانه احمد بختیاری با دیگر اعضای هیئت‌رئیسه به طور مساوی به مبلغ 20 هزار ریال بوده است. از مهم‌ترین وظایف احمد بختیاری در دوره تصدی او تشکیل صندوقی به نام «صندوق تعاون و بیمه کارگران» برای معالجه و پرداخت غرامت کارگران طبق ماده 16 قانون کار مصوب سال 1328 بوده است.
چگونگی عضویت سازمان تامین‌اجتماعی در ایسا
از سال 1353 در سازمان مشغول به کار شدم، یعنی زمانی که دکتر عمرانی مدیریت عامل سازمان را به عهده داشتند. هنگام شروع به کار در سازمان دانشجوی رشته مدیریت بازرگانی بودم و به دلیل آشنایی با زبان انگلیسی در بخش بین‌الملل سازمان مشغول به کار شدم. تا آنجا که اطلاع دارم، سازمان تامین‌اجتماعی در اواسط دهه 1950 میلادی به عضویت اتحادیه بین‌المللی تامین‌اجتماعی (ISSA) درآمد. در اوایل ارتباط ما با سازمان بین‌المللی کار (ILO) بیشتر بود ولی از ده سال پیش به این سو ارتباط ما با ISSA بیشتر شد و علاوه بر شرکت در اجلاس‌های سالانه ISSA در سایر اقدامات و فعالیت‌های آن همچون شرکت در دوره‌های کارآموزی نیز فعال شدیم. در سال اخیر نیز با کمک ILO و به خاطر عضویت در ISSA، سازمان بین‌المللی کار هزینه اعزام دو کارشناس از سوی ISSA را بر عهده گرفت که این امر موجب حضور چند هفته‌ای برای تهیه یک گزارش جامع 70 صفحه‌ای در خصوص کمک‌های مورد نیاز سازمان تامین‌اجتماعی ایران شد و 5 تن از کارشناسان آمار سازمان را نیز تعلیم دادند. قبل از انقلاب رابطه ما با ISSA فوق‌العاده محدود بود و حتی در اجلاس‌های آن نیز به صورت محدود شرکت می‌کردیم. پس از پیروزی انقلاب نیز این ارتباط محدود بود ولی از سالیان گذشته به این طرف ارتباطات ما فعال‌تر شده است.
* برگرفته شده از بخشی از گفت‌وگوی عزت خاکسارفرد، مسئول اداره بین‌الملل سازمان در سال 87
نامه مدیرعامل سازمان تامین‌اجتماعی به رئیس جمهور وقت
دکتر محمد ستاری‌فر، مدیرعامل سازمان تامین‌اجتماعی، نامه‌ای به سید محمد خاتمی در زمان تصدی پست ریاست جمهوری می‌نویسد و از برنامه‌های محوری تامین‌اجتماعی و عدالت اجتماعی در انتخابات ریاست جمهوری سخن به میان می‌آورد. او می‌نویسد: «تدوین نظام جامع تامین‌اجتماعی در دستور کار دستگاه‌های ذی‌ربط، ازجمله سازمان تامین‌اجتماعی به‌عنوان بزرگ‌ترین و کارآمدترین سازمان رفاهی کشور، قرار دارد. از سوی دیگر به لحاظ اهمیت دادن به مقوله تامین‌اجتماعی برحسب دستور جنابعالی مقرر شد برابر قانون بودجه، اعتبارات مربوط به تامین‌اجتماعی در سال جاری با وجود تنگناهای مالی و اقتصادی کشور به شکل صد درصدی تخصیص یابد.»
وضعیت درمان تامین اجتماعی در دهه 40
سازمان تامین‌اجتماعی فقط دارای 19 درمانگاه عمومی و 4 درمانگاه اختصاصی بوده است. علی مشایخ هستم متولد سال 1319. در سال 1341 در سازمان تامین‌اجتماعی استخدام و مشغول به کار شدم. در ابتدای ورود به سازمان مدرک فوق‌دیپلم آمار داشتم و همزمان با اشتغال به کار، به تحصیل خود تا درجه فوق‌لیسانس در رشته آمار ادامه دادم. اولین شغل بنده در سازمان آمارگیری و آخرین پست من معاونت مدیرعامل و مشاور مدیرعامل در امر درمان بود. پیش از انقلاب اسلامی، سازمان تامین‌اجتماعی با داشتن 19 درمانگاه عمومی و 4 درمانگاه اختصاصی و چند بیمارستان در تهران، خدمات درمانی خود را به طور مستقیم به بیمه‌شدگان ارائه می‌داد. افزون بر این، سازمان با چند بیمارستان خصوصی قراردادی به امضا رساند تا در مواقع ضروری از تخت‌های آنان بتواند استفاده کند. درمانگاه‌های سازمان، علاوه بر واحدهای عمومی، دارای داروخانه، بخش تزریقات و پانسمان نیز بودند، همچنین بیشتر این درمانگاه‌ها واحد دندان‌پزشکی و مامایی و بخش تخصصی اطفال را هم دارا بودند. چگونگی ارائه خدمات درمانی در واحدهای مختلف سازمان به این ترتیب بود که هرگاه بیمه‌شده‌ای به یکی از مراکز درمانی مراجعه می‌کرد،ر در همان جا مداوای سرپایی می‌شد و داروهای خود را نیز از داروخانه دریافت می‌کرد. در سال 1355 روش ارائه خدمات درمانی تغییر کرد و از صورت‌های مستقیم به صورت غیرمستقیم درآمد و پس از آن بیمه‌شده با در دست داشتن دفترچه بیمه می‌توانست به هر پزشکی که طرف قرارداد سازمان بود مراجعه کند.
*بخشی از گفت‌وگوی علی مشایخ از مدیران سابق تامین اجتماعی در حوزه درمان
اهم سیاست‌های سازمان تامین‌اجتماعی در سال 76
سازمان تامین‌اجتماعی به‌عنوان مجری اصلی نظام تامین‌اجتماعی در کشور تا پایان سال 1375 بالغ بر 3/5 میلیون نفر را به‌عنوان بیمه‌شده اصلی و حدود 32 میلیون نفر را به‌عنوان بیمه‌شده تبعی و مستمری‌بگیر تحت پوشش خود گرفته است. به‌عبارت‌دیگر، بیش از یک‌سوم جمعیت کشور یعنی 60 درصد جمعیت شهری از خدمات این سازمان بهره‌مند می‌شوند. با توجه به اهداف و سیاست‌های تعیین‌شده برای سال 1376، بودجه این سال برحسب درآمد مورد انتظار از فعالیت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری در مقایسه با سال قبل از آن با 85 درصد رشد بالغ‌بر 615 میلیارد ریال است که 9/11 درصد کل درآمدهای سازمان را تشکیل می‌دهد. در بخش ساخت‌وساز نیز در سال جاری 13 بیمارستان و 28 واحد درمانی توسط سازمان تامین‌اجتماعی به مرحله بهره‌برداری خواهد رسید و تا پایان برنامه دوم تعداد 83 بیمارستان با ظرفیت 11 هزار و 996 تخت و 88 درمانگاه با صرف مبلغی حدود 1402 میلیارد ریال با شاخص جاری در دست احداث و بهره‌برداری است.
گزارش عملکرد سازمان تامین‌اجتماعی‌به حضور رهبر انقلاب
مهدی کرباسیان، رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل سازمان تامین‌اجتماعی، در تاریخ 26/4/1374 با تشکر و قدردانی از رهبر انقلاب در ترسیم خطوط کلی برنامه پنج‌ساله دوم توسعه، استقرار عدالت اجتماعی و بهبود نظام تامین‌اجتماعی در سال 1372 و نقش حساس سازمان تامین‌اجتماعی به‌ویژه در شرایط اقتصادی آن زمان، گزارشی از عملکرد سازمان تامین‌اجتماعی تقدیم ایشان می‌کند:
● براساس آمار سازمان تامین‌اجتماعی تا پایان خردادماه سال جاری، بیش از 19 میلیون نفر به همراه خانواده‌شان بیمه شده‌اند که حدود 31 درصد جمعیت کشور و به عبارتی 54 درصد جمعیت شهری تحت پوشش این سازمان قرار گرفته است.● خدمات بهداشتی و درمانی از طریق 236 بیمارستان و مرکز بهداشتی و درمانی متعلق به سازمان و انعقاد قرارداد با حدود 18 هزار پزشک در خدمت بیمه‌شدگان قرار دارد.● این سازمان در طول برنامه دوم، پوشش بیمه‌ای حدود 7/24 میلیون نفر را تعهد کرده و در حال حاضر 132 طرح در دست اجرا دارد که شامل 62 پروژه بیمارستانی با 11 هزار تخت، 10 پروژه خانه‌سازی برای بیمه‌شدگان و 6 پروژه درمانگاهی است. ● تعداد بازنشستگان، ازکارافتادگان و بازماندگان سازمان در پایان خردادماه سال 1374 بالغ بر 854 هزار نفر است.● هزینه‌های انجام‌شده بابت کمک‌های فوق در پایان سال 1373 بالغ‌بر 985 میلیارد ریال بوده که در بودجه سال 1374 رقم مذکور به 1300 میلیارد ریال افزایش یافته است.
منبع:هفته نامه آتیه نو
اختتامیه نمایشگاه صندوق های بازنشستگی باحضور وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و نمایندگان مجلس شورای اسلامی عصر دیروز ۲۶ بهمن ماه در مصلی تهران برگزار شد.
گزارشهای رسمی داخلی گویای آن است که در ایران ۵۸ درصد اشتغال غیر رسمی است. اما بر اساس گزارشهای سازمانهای بین‌المللی، این آمار به مراتب فراتر بوده و به ۷۵ تا ۸۵ درصد بازار کار میرسد. در بازار پول، سرمایه، ارز، کالا و تجارت خارجی نیز اوضاع از بازار کار هم بدتر است.
