تامین ۲۴/نادیا امیری برای اینکه به این ترکیب نو برسد، تحقیقات بسیاری انجام داده، تجربههای زیادی کرده و حالا میتواند از این دستاورد جدید دفاع کند. او طی سالهای گذشته هنرجوهای بسیاری داشته و این هنر را به خیلیها آموخته است. زنان بسیاری را در کارگاههای کوچکشان در روستاهای دورافتاده و در حال خالی شدن از سکنه دلگرم به کار کرده است و از سوی دیگر باعث شده هنر اصیل به خانههای ایرانیان راه یابد و حرمت و هویت خود را در برابر کارهای همهگیر چینی باز جوید. اما نادیا امیری چطور دست به این انتخاب زد؟ این سوالی است که در این گزارش به آن پاسخ داده میشود.
هنر اصیل ایرانی
نادیا امیری اهل تهران است. مهندس گیاهپزشکی است اما سالهاست وارد عرصه هنر شده. ابتدا تئاتر و بعد هم صنایعدستی. او سرانجام بعد از گذراندن دورههای مختلف آموزش گلیم و فرش، توانست با استفاده از تجربههایش، هنر گلیم و فرشبافی را با هم ترکیب کند. او حالا سالهاست استادی در زمینه آموزش گلیم و شیرکیپیچ است و نامش جزو نخستین تولیدکنندههای این هنر ثبت شده است. خودش میگوید که ترکیب گلیم و فرش باعث شده کار جدیدی را ارائه دهد، اثری مدرن-سنتی. ایدهای که بسیاری از مردم از آن استقبال و در خانههایشان از آن استفاده کردند. پای صحبت نادیا امیری مینشینیم. او نقب میزند به دوران کودکیاش: «در کنار خواهر و برادرم کودکی آرامی را گذراندم. پدرم در زمینه تئاتر فعالیت میکرد و به همین دلیل در ابتدا من و خواهرم به این هنر گرایش پیدا کردیم.» هرچند نادیا چند سالی بیشتر در این رشته فعالیت نمیکند و مسیر زندگیاش را جور دیگری رقم میزند.
چطور شد که از گیاهشناسی وارد رشته هنری شد؟ «من از کودکی به هنر اصیل ایرانی گرایش داشتم. یک مقطع زمانی در زندگیام پیش آمد که من چندان فعال نبودم. از اینکه فعالیت اجتماعی نداشتم بسیار متاثر بودم تا اینکه سرانجام دستبهکار شدم. بعد از تحقیق و شرکت در کلاسهای آموزشی و انجام آزمونوخطا در مورد این رشته هنری اصیل شروع به مطالعه کردم.» نادیا همیشه به دنبال ایدهای نو در زندگیاش بود: «همیشه فکر میکردم اگر قرار باشد کاری را شروع کنم حتما باید از پایه باشد و کنار تجربه کسب کردن از نظر علمی هم به آن بپردازم. بنابراین وقتی وارد رشته گلیمبافی شدم، میخواستم متفاوت از بقیه در این عرصه فعالیت کنم.»
در روستاها کار ایجاد کردم
او سعی میکند در کارش بسیاری از مسائل محیطزیستی و فنیوحرفهای را به شیوه علمی وارد کند: «نگاهم به گلیم چنان بود که تلاش میکردم از روشهای بسیاری برای ارتقای آن استفاده کنم یا حتی شیوههای قدیمی را احیا کنم. بهطور مثال الیافی را استفاده میکردم که در رنگرزی گیاهی استفاده میشدند تا بتواند در طبیعت بازیافت شود. از طرف دیگر، سعی کردم تا حدودی عیبهای کار را برطرف کنم تا هر کدام از کارها با استاندارد کافی و اطمینان مناسب روانه بازار شود.» او از فرازونشیبهای شروع هر کار تازهای میگوید: «هرکاری سختی دارد، بهخصوص وقتی تصمیم به آغاز کار جدیدی میگیریم. ولی خداوند رحمان همیشه کنارم بوده و با کمک همسرم توانستم موانع و مشکلات را از پیش روی خودم بردارم.» نادیا بهترین احساس هر فرد را رضایت درونی میداند: «هیچچیز لذتبخشتر از این نیست که هرفرد از خود احساس رضایت داشته باشد. من وقتی میبینم برای زنانی که سرپرست خانوار هستند، شغل و درآمد ایجاد کردهام هزاران بار خدا را شکر میکنم و از کارم احساس رضایت دارم.»
این کارآفرین برای آموزش، روشهای خاص خودش را دارد: «سعی میکنم همراه با تولید، آموزش صحیح بافت گلیم سوزنی را به هنرجویانم یاد بدهم. آنها معمولا بعد از هر آموزش، شروع به کار میکنند. آموزش هر مرحله برای ۳۵ تا ۴۰ نفر خواهد بود. یکی از کارهایم این بود که کارگاههای گلیم سوزنی شیرکیپیچ را در شش روستا و شهرستان راهاندازی کردم.» او همچنین در زمینه جلوگیری از مهاجرت روستانشینها اقداماتی کرده است: «در بسیاری از روستاها مردم به دلیل کمآبی و کم شدن درآمد مهاجرت میکنند اما من توانستم زمینه کار را در این روستاها فراهم کنم تا زنان بتوانند در خانه کار کنند و در ضمن فرصت این را داشته باشند که به تربیت فرزندانشان بپردازند و به امور خانواده برسند.»
سماجت، راز موفقیت
نادیا طی سالهای گذشته، بیش از 500 هنرجو داشته و برای 120 نفر به صورت مستقیم تولید شغل کرده است. با این حال، درباره وضعیت بیمه زنان گلیمباف نگران است: «اگرچه بعضی از بانوان بیمه قالیبافی هستند ولی متاسفانه متولی بیمه هنرمندان درباره بعضی از رشتهها کملطفی کرده و مثلا سه سال است که بیمه گلیمبافی بسته شده و ما بافندهها را روزانه بیمه میکنیم.»
او از مسئولان میخواهد در زمینه بیمه گلیمبافها اقدامات موثری انجام دهند تا کسانی که به این رشته هنری میپردازند، از حمایتهای بیمهای بهرهمند شوند. نادیا راز موفقیت خود را توسل به خدا، تلاش، سماجت در تمام مراحل کاری و ناامید نشدن میداند: «در کنار همه اینها بهره گرفتن از اساتید خبره، تحقیق و کسب تجربه همه جزو عوامل موفقیت است.» او حمایتهای سازمانهای مربوطه را هم در رسیدن به موفقیت فعالان هنری بسیار موثر عنوان میکند و از سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی بهخصوص از نامور مطلق، معاون صنایعدستی سازمان، تشکر میکند که طی سالهای گذشته از هنرمندان حمایت کرده است.
هدف ما صادرات بینالمللی است
«50 درصد تولیدات ما، گلیم سوزنی و 50 درصد نیز تولیدات گلیم فرش است. در حال حاضر با کشورهای استرالیا، غنا و آلمان در حال مذاکره هستیم. آخرین نتیجه این مذاکرات این بود که نمایندگان این کشورها آمدند و محصولات ما را دیدند. در نمایشگاههای بینالمللی داخلی و خارجی مرتب شرکت میکنیم. از اهداف ما این است که حتما صادرات بینالمللی داشته باشیم.»
نادیا این روزها بهشدت در گیرودار تحقق این هدفش است و رأیزنیها را پیگیری میکند. او اعتقاد دارد که کارآفرینی علاوه بر برخورداری از خلاقیت بالا، فردی را میخواهد که دارای روحیه خطرپذیری باشد و بتواند برای حل مشکلات دنیای امروز راهکارهای عملی و مبتکرانه بیابد. افراد کارآفرین موفق جهان موجب ظهور مشاغل جدید میشوند و میتوانند با تشخیص زودهنگام فرصتهای رشد، نیرو و نشاط تازهای به تشکیلاتی که سالها از عمرشان میگذرد ببخشند.