تامین ۲۴/ این برنامه تلفیقی از مداخله در بحران فردی، خانوادگی و اجتماعی، خط تلفن ۱۲۳، تیم سیار اورژانس و پایگاه خدمات اجتماعی است که در مرحله اول با هدف توانمندسازی اجتماع محور در سکونتگاه‌‌های غیررسمی تدوین شده است. در این برنامه ویژگی‌های مهم تخصصی بودن، به موقع بودن و در دسترس بودن مد نظر قرار گرفته تا از این طریق ارائه خدمات اجتماعی به مردم در سازمان بهزیستی کشور محدود به زمان و مکان نشود و رویکرد فعال و جامعه محور جایگزین رویکرد غیرفعال در برنامه‌‌های عملیاتی شود. همچنین این برنامه استفاده بهینه از منابع مادی و معنوی، کاهش دیوانسالاری، تجمیع خدمات، فراگیری و هماهنگی بین واحدها را در پی دارد و تلاش میکند مداخلات روانی و اجتماعی را قبل از مداخلات قضائی و انتظامی وارد کار کند؛ شناسایی آسیبهای اجتماعی در حال شیوع به صورت کشوری و منطقه ای نیز از طریق این برنامه صورت می‌‌گیرد تا از این طریق در پیشگیری از آسیبهای جدید در آینده جلوگیری شود.
اصول اورژانس اجتماعی شامل مواردی از جمله، کمک به حذف آسیبهای اجتماعی، ارائه خدمات با سه ویژگی به موقع بودن، در دسترس بودن و تخصصی بودن، همکاری درون و برون سازمانی، انجام کار تیمی، رویکرد علمی در مداخلات، مساله‌یابی به موقع، توانمندسازی اجتماعی محور، جامعیت اقدامات و فراهم کردن زمینه مشارکت برای مردم و سازمانهای مردم نهاد است. کنترل و کاهش بحران‌‌های فردی، خانوادگی و اجتماعی، جایگزینی مداخلات روانی و اجتماعی به جای مداخلات انتظامی و قضائی، پیشگیری از وقوع جرم و ارتقای توانمندی افراد در معرض آسیب نیز از اهداف این طرح عنوان شده است. گروه‌‌های هدف این برنامه نیز زوج‌های متقاضی طلاق و افراد دارای اختلاف خانوادگی حاد، زنان و دختران آسیب‌دیده اجتماعی، کودکان کار و خیابان، همسران و کودکان آزار دیده، دختران و پسران فراری از منزل و سایر افرادی هستند که به هر دلیل در شرایط بحرانی قرار گرفته اند. خدمات تخصصی این برنامه نیز خدمات مددکاری، روانشناسی، تربیتی، حقوقی، فرهنگی و آموزشی است، اما برای اجرای هر چه بهتر این برنامه، به اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی به آحاد جامعه، ایجاد هماهنگی با سازمانهای مرتبط، نظارت مستمر بر فعالیت‌‌های برنامه، آسیب‌‌شناسی و انعکاس به ستاد مرکزی سازمان بهزیستی، تهیه بانک اطلاعات مراکز و موسسات در شهرستانها، ارائه گزارش از عملکرد برنامه به مسئولان و نظارت و ارزیابی مستمر، نیاز است. دو سال قبل حسین اسدبیگی، رئیس اورژانس اجتماعی کشور به تسنیم گفت: فعالیت‌‌های ما در چهار شکل مرکز مداخله در بحران فردی، اجتماعی، خانوادگی با مراکز مستقر ثابت، خط تلفن ۱۲۳، خودروهای سیار و پایگاه خدمات اجتماعی انجام میشود. مراکز ثابت در مناطق آسیب زا و عمدتا حاشیه نشین است که حداقل یک روانشناس و یک مددکار در آن مستقر بوده و با فعالیت مددکاری اجتماع محور برای کمک به حل مشکلات مردم اقدام میکند.
ثبات شغلی وجود ندارد
اورژانس اجتماعی قصد دارد آسیبهای اجتماعی پیشگیری و کنترل شوند، اما این مرکز هم به علت نوظهور بودن با مشکلاتی رو‌به‌روست، هرچند با گذر زمان در تلاش است که خدمات بهتری را ارائه دهد. «اگر پرسنل اورژانس اجتماعی ثبات شغلی داشته باشند می‌‌توانیم برنامه‌ریزی بیشتری برای همکارانمان در این حوزه انجام دهیم.» این اظهارنظر اسفند دو سال قبل توسط معاون اجتماعی سازمان بهزیستی کشور انجام شد. به گفته حبیب‌ا... مسعودی فرید کارکنان اورژانس اجتماعی فشار زیادی را تحمل می‌کنند و در بسیاری مواقع وقتی با آنان برخورد میکنیم، می‌گویند دوست داریم جای دیگر کار کنیم، زیرا فشار روانی در اینجا بسیار زیاد است. او با بیان اینکه اگر به ما مجوز برای استخدام سه هزار نفر بدهند بسیاری از مشکلات حل میشود، اظهار کرد: مکاتبات زیادی در این زمینه انجام داده ایم و اگر این کار عملی شود و پرسنل اورژانس اجتماعی ثبات شغلی داشته باشند می‌‌توانیم برنامه‌ریزی بیشتری برای همکارانمان در این حوزه انجام دهیم. او با اشاره به برگزاری کلاس‌ها برای کارکنان اورژانس اجتماعی تصریح کرد: در بسیاری موارد بعد از یک سال مشاهده میکنیم ۲۰ درصد نیروها به دلیل اینکه در استخدام بهزیستی نیستند و در جای دیگری استخدام شده اند، تغییر کرده اند و ما ناچار می‌‌شویم دوباره برای آموزش نیروهای جدید سرمایه‌گذاری کنیم. معاون امور اجتماعی بهزیستی بیان کرد: آموزش‌‌هایی که ما به این افراد ارائه می‌دهیم در دانشگاه‌‌ها ارائه نمی‌‌شود و مددکار احتماعی یا روانشناسی که از دانشگاه فارغ التحصیل میشود، حتی یک واحد درسی هم در این رابطه که در زمان مواجهه با کودک‌آزاری چگونه مداخله کند یا اینکه چگونه در برخورد با مورد همسرآزاری به عنوان یک روانشناس عمل کند، نگذرانده است.
این در حالی است که ما با همکاری اساتید دانشگاه‌‌ها و صاحبنظران این حوزه چنین کلاس‌‌هایی را برگزار میکنیم. به گزارش ایلنا، او خاطرنشان کرد: ما مسیر خوبی را رفتیم اما هنوز با نقطه آرمانی فاصله ای معنی دار داریم و این موضوع همکاری تمامی دستگاه‌‌ها را می‌طلبد تا ما بتوانیم نیروی انسانی ثابت داشته باشیم، روی آنان سرمایه‌گذاری کرده و آنها را مورد آموزش قرار دهیم تا در نهایت قادر به انجام بسیار بهتر ماموریت‌هایمان باشیم. فروردین سال گذشته نیز حبیب‌ا... مسعودی فرید گفت که حداقل به سه هزار نفر نیروی کار در اورژانس اجتماعی نیاز داریم. فرید در ادامه اظهار کرد: هنوز در برخی استان‌های کشور، اورژانس اجتماعی و توسعه آن در اولویت مسئولان استان نیست. به گزارش ایسنا، او یکی دیگر از مشکلات اساسی اورژانس اجتماعی را حقوق پرسنل آن دانست و عنوان کرد: گمان می‌‌کنم به علت سختی کار نیروهای اورژانس اجتماعی نیاز است که مصوبه ای داشته باشیم تا برای کارکنان اورژانس اجتماعی سختی کار در نظر گرفته شود.
سهم تماس خودکشی یک درصد است
تیر سال گذشته رئیس مرکز فوریت‌های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور گفت که از مجموع تماس‌هایی که با اورژانس اجتماعی برقرار میشود، سهم کودک آزاری و همسرآزاری هر یک حدود هفت تا هشت درصد و سهم خودکشی حدود یک درصد است. حسین اسدبیگی تصریح کرد: این در حالی است که مهم‌ترین اهداف مدنظر برای تشکیل اورژانس اجتماعی رسیدگی به موارد کودک آزاری، همسرآزاری، خودکشی، خشونت خانوادگی، معلول آزاری و سالمند آزاری، فرار از منزل و... است که سهم بسیار کمی از تماس‌‌ها را به خود اختصاص می‌دهند. اسدبیگی با بیان اینکه بر اساس آیین نامه اورژانس اجتماعی تصویب شده توسط هیات دولت در سال ۹۲ همه شهرستان‌های بالای ۵۰ هزار نفر باید دارای اورژانس اجتماعی باشند، خاطرنشان کرد: ما ۱۴۰ شهرستان بالای ۵۰ هزار نفر در کشور داریم که باید دارای اورژانس اجتماعی بشوند. به گزارش ایسنا، او ادامه داد: با توجه به محدودیت بودجه و اعتبارات برای جذب نیرو به این منظور، اولویت بندی کردیم که به تدریج اورژانس اجتماعی را در این شهرستانها راه‌اندازی کنیم.
منبع: روزنامه آرمان امروز
