تامین۲۴/ نخستین شرکت بیمه عمر در سال 1762 در انگلیس آغاز به کار کرد و پس از آن شرکت‌های متعددی در آمریکا و اروپا تاسیس شدند. پس از جنگ جهانی دوم با سرعت قابل‌توجهی، بر تعداد شرکت‌هایی که به طور تخصصی به فروش بیمه عمر می‌پرداختند، افزوده شد. چنانکه هم‌اکنون 2 هزار شرکت بیمه در آمریکا به طور اختصاصی مشغول عرضه این‌گونه بیمه‌نامه هستند و در سایر نقاط دنیا نیز روند رشد قابل‌توجه است. همچنین بیمه‌های عمر هم‌اکنون بخش عمده‌ای از حق‌بیمه‌های پرداختی در جهان را تشکیل می‌دهند.
تحلیلگران می‌گویند، از سال‌ها پیش عمده نرخ رشد صنعت بیمه در جهان به بیمه‌های عمر وابسته شده و در کشورهای آسیای جنوب شرقی و ژاپن حدود 70 درصد حق‌بیمه تولیدشده سالیانه متعلق به بیمه‌های عمر است و میانگین این آمار در کشورهای رو به توسعه بیش از 50 درصد است. البته ایران در زمره کشورهایی قرار دارد که در آن روند رشد بیمه‌های عمر بسیار کند است. به گفته کارشناسان، اگرچه وضعیت تورمی اقتصاد ایران در دهه گذشته از علل عمده توسعه‌نیافتگی این نوع بیمه‌نامه‌ها محسوب می‌شود اما به نظر می‌رسد نبود تبلیغات گسترده و ممتد، و برنامه‌ریزی بلندمدت تبلیغاتی از سوی شرکت‌های بیمه و همچنین فقدان شبکه فروش کارآزموده و حرفه‌ای نیز در عقب ماندن بیمه عمر در ایران موثر بوده است. این در شرایطی است که بیمه‌های عمر در پاکستان و حتی آفریقا نیز خریداران زیادی دارند.
در کشورهای توسعه‌یافته‌ای مانند آمریکا و استرالیا، ضریب نفوذ بیمه بین ۷ تا ۱۲ درصد است در حالی که در ایران، این مقدار به نزدیک ۲ درصد رسیده که البته کمی بالاتر از میانگین خاورمیانه (7/1 درصد) است اما با میانگین جهانی که حدود ۶/۵ درصد است، فاصله بسیار دارد. در بخش بیمه عمر نیز سطح توسعه کشورها و نیز درآمد سرانه رابطه مستقیمی با میزان استفاده از این بیمه دارد. در این کشورها، بیشترین حق‌بیمه تولیدی مربوط به بیمه عمر است؛ به طوری که در کشورهای اروپایی به‌طور میانگین ۶۰ درصد، در آمریکا ۸۵ درصد و در کانادا ۹۰ درصد از مردم از بیمه عمر استفاده می‌کنند. در مقابل در کشورهای کمتر توسعه‌یافته، حق‌بیمه تولیدی در بیمه عمر، کمتر از ۱۰ درصد مجموع حق‌بیمه تولیدی و در ایران تنها ۲/۵ درصد است. با وجود بدیهی بودن نقش درآمد سرانه در میزان ضریب نفوذ بیمه، در ایران عموم مردم نه به خاطر کافی نبودن درآمد، بلکه از یک‌سو به خاطر شرایط فرهنگی مانند گریز از آینده‌نگری و دوراندیشی و از سوی دیگر به خاطر بی‌اطلاعی از مزایای بیمه عمر از آن استقبال نمی‌کنند.
براساس آمار، در ایران سرانه بیمه عمر برای اشخاص حدود 4 دلار و در جهان حدود ۳۷۰ دلار است.
بودجه 190 هزار میلیارد دلاری
در آخرین گزارش منتشرشده از گروه بیمه «ویلیز ری» آمده است که برای اینکه تمامی مردم جهان تحت پوشش بیمه عمر قرار بگیرند، رقمی بالغ بر 190 هزار میلیارد دلار سرمایه لازم است.
به گزارش «ویلیز ری»، این رقم تقریبا 5/2 برابر بیشتر از کل تولید ناخالص داخلی در جهان است. طبق این گزارش شرکت «ویلیز تاورز واتسون»، که گروه بیمه «ویلیز ری» تحت آن فعالیت می‌کند، یک شرکت مشاوره‌ای مالی است که به تمامی مشتریانش در سرتاسر جهان کمک می‌کند تا با شناسایی تهدیدها، مسیر رشد و توسعه خود را بیابند. این شرکت حدود 39 هزار کارمند در 120 کشور جهان دارد. برای محاسبه این رقم از پلتفرم «آزور» شرکت مایکروسافت استفاده شده و این رقم شامل هزینه خرید بیمه‌نامه عمر برای 7 میلیارد و 300 میلیون نفر جمعیت جهان با ارزش کل سالانه 100 هزار دلار است. کارشناسان می‌گویند، بیمه عمر قراردادی بیمه‌ای است که علاوه بر پرداخت سرمایه در صورت فوت به بازماندگان، امکانات فوق‌العاده و متنوع سرمایه‌گذاری را نیز فراهم می‌کند. همچنین طبق تحقیقات شرکت «سوئیس ری»، یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های بیمه اتکایی جهان، انتظار می‌رود حق‌بیمه عمر واقعی در اقتصادهای پیشرفته 5/2 درصد و در بازارهای نوظهور 11 درصد رشد کند. این شرکت اروپایی بر این باور است که اقتصاد جهانی حدود 3 درصد رشد خواهد داشت و اقتصاد قاره آسیا با رشدی 5 درصدی افزایش معتدلی را تجربه می‌کند، این در حالی است که تورم فشار زیادی را به این بازار وارد می‌کند.
پیشتازی چینی‌ها
بررسی جدول 10 شرکت برتر بیمه عمر جهان در سال 2016 بر مبنای ارزش جاری کل سرمایه آن‌ها نشان می‌دهد که دو شرکت چینی در صدر این فهرست قرار دارند. براساس اطلاعات منتشرشده در پورتال آماری آنلاین استاتیستا، شرکت بیمه «پینگ آن» چین (با 36/81 میلیون دلار در ماه فوریه در صدر این فهرست قرار گرفته است و پس از آن شرکت بیمه عمر چین با 91/79 میلیون دلار سرمایه قرار دارد. رتبه سوم این جدول به شرکت بیمه «آلیانز» آلمان (Allianz) تعلق گرفته است که 59/73 میلیون دلار سرمایه در اختیار دارد. از دیگر شرکت‌های برتر بیمه عمر جهان می‌توان به شرکت بیمه‌ای «گروه ای‌آی‌ای» هنگ‌کنگ با 27/65 میلیون دلار سرمایه اشاره کرد که در رتبه چهارم این رده‌بندی قرار دارد.
از میان کشورهای غربی نیز شرکت‌های بیمه‌ای از فرانسه، انگلیس، آمریکا و سوئیس در این رتبه‌بندی دیده می‌شوند که از میان آن‌ها شرکت «ای ایکس ای» فرانسه با 07/59 میلیون دلار در جایگاه پنجم جهانی در زمینه بیمه عمر قرار گرفته است. شرکت بریتانیایی «پرودنتال» با 6/50 میلیون دلار و شرکت «مت لایف» آمریکا با 9/48 میلیون دلار ارزش جاری به سرمایه کل رتبه‌های ششم و هفتم در زمینه بیمه عمر به شمار می‌روند.
این در شرایطی است که دولت چین درصدد است با تغییر قوانین و ارائه محصولات جدید بازار بیمه عمر این کشور را شکوفا کند. به گزارش لایف اینشورنس، کمیسیون قانون‌گذاری چین با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرده که برای تسریع روند رشد بیمه‌نامه‌های کوتاه‌مدت و میان‌مدت، قوانین جدیدی را تصویب کرده که به‌زودی این قوانین اجرایی خواهد شد.
طبق این گزارش، این کمیسیون به دنبال آن است که ریسک‌های سازمان‌یافته را با هدایت سرمایه‌ها به سمت بیمه‌های عمر کوتاه‌مدت و میان‌مدت کاهش دهد. نگرانی اصلی این کمیسیون این است که اگر سرمایه‌هایی که روانه بازار بورس و دارایی‌های بلندمدت می‌شوند از ذخیره صندوق‌های بیمه‌های کوتاه‌مدت استفاده کنند، در طولانی‌مدت از میزان این سرمایه‌ها به‌شدت کاسته می‌شود. بر اساس این قانون جدید، میزان حق‌بیمه سالانه عمر کوتاه‌مدت و میان‌مدت باید کمتر از میزان دارایی‌های خالص و یا سرمایه اولیه بیمه‌گران فعال در این کشور باشد. بنابراین این شرکت‌ها باید محصولات بیمه عمر خود را دقیقا بر اساس برنامه‌های بلندمدت خود به فروش برسانند.
طبق گزارش‌های منتشرشده، شرکت بیمه عمر چین به‌عنوان بزرگ‌ترین ارائه‌دهنده خدمات بیمه عمر در این کشور در سه ماه اول سال 2016، موفق به عرضه حدود 8 میلیارد دلار از بسته‌های بیمه‌ای خود شده که در قیاس با مدت مشابه سال قبل 16 درصد رشد داشته است. این در حالی است که شرکت بیمه «پلوگان» که دومین بیمه‌گر بزرگ در چین است در همین مدت از افزایش اندک فروش پوشش‌های بیمه‌ای خود خبر داده بود. جمعیت 5/1 میلیارد نفری چین و افزایش سطح درآمد چینی‌ها در سال‌های اخیر این کشور را به یکی از بازارهای عمده خدمات بیمه‌ای تبدیل کرده که به یمن قوانین بازدارنده شرکت‌های خارجی در آن پیشتاز هستند.
به گزارش صنعت بیمه، در حال حاضر انتظار می‌رود که چین با داشتن بازار سرمایه 406 میلیون دلاری، تا سال 2020 میلادی به دومین بازار بزرگ بیمه عمر در جهان تبدیل شود. افزایش جمعیت طبقه متوسط در چین، که انتظار می‌رود تا سال 2025 به 500 میلیون نفر برسد، به‌تدریج بازارهای مالی و درآمدها را از سپرده‌گذاری‌های کوتاه‌مدت به سمت سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت و پربازده سوق می‌دهد که این مسئله فرصت خوبی را برای بخش بیمه در این کشور به وجود می‌آورد.
در کشورهای توسعه‌یافته‌ای مانند آمریکا و استرالیا، ضریب نفوذ بیمه بین ۷ تا ۱۲ درصد است در حالی که در ایران، این مقدار به نزدیک ۲ درصد رسیده که البته کمی بالاتر از میانگین خاورمیانه (7/1 درصد) است اما با میانگین جهانی که حدود ۶/۵ درصد است، فاصله بسیار دارد. در بخش بیمه عمر نیز سطح توسعه کشورها و نیز درآمد سرانه رابطه مستقیمی با میزان استفاده از این بیمه دارد. در این کشورها، بیشترین حق‌بیمه تولیدی مربوط به بیمه عمر است.
منبع : هفته نامه آتیه نو / حامد رسولی
