فرآیند الگوسازی برای مشاغل خانگی

تامین ۲۴/ بر پایه این الگو مواردی نظیر: توسعه فعالیت‌های شبکه‌یی، راهنمایی، مشاوره و ارزیابی متقاضیان، تنوع شیوه‌های آموزشی، بازاف توسعه رشته‌های نوین، توجه به مزیت‌های نسبی و رقابتی و هدفمندی حمایت‌ها در فرآیند فعلی مشاغل خانگی شناسایی شده که مورد توجه بیشتری قرار گرفته و نظارت بر فرآیند اجرا برعهده کارگروه اشتغال استان‌ها قرار دارد.

به گزارش روزنامه تعادل، پیش از این علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در زمینه برنامه امسال این وزارتخانه گفته بود، بر اساس اعتبار اختصاص داده شده برای سال 95 در لایحه بودجه، از مشاغل خانگی و خرد حمایت می‌شود و با خوشه‌بندی و زنجیره‌یی کردن این مشاغل تا 600 هزار شغل ایجاد خواهد شد.

 مشکلات ساختاری مشاغل خانگی در ایران

در شرایطی که بر اساس مصوبه جدید وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی الگوی جدیدی برای توسعه مشاغل خانگی طراحی و عملیاتی شده است، ضرورت شناسایی مشکلات و معضلات این بخش بیشتر از هر زمان دیگری ضروری به نظر می‌رسد.

بسیاری از کارشناسان معتقدند که مباحث مرتبط با بازاریابی، بیمه، اخذ مجوزهای قانونی و... در راس مشکلات فعالان این نوع کسب و کار قرار دارد.

سیدروح‌الله احمدی، مدرس دانشگاه که تخصص او در حوزه کارآفرینی است بیمه نبودن، پرداخت مالیات و نبود شرکت‌های تخصصی بخش خصوصی برای مشاوره این مشاغل را ازجمله مشکلات کارهای خانگی می‌داند.

وی با اشاره به قانون حمایت از مشاغل خانگی اظهار می‌کند: «مشکلات کسب و کار خانگی تنها به این موارد خلاصه نمی‌شود؛ تداخل کار و زندگی، محدود بودن ارتباط با بازار و فروش، پایین بودن مقدار تولید یا سطح خدمات و درآمد محدودتر ازجمله مشکلات این نوع مشاغل است.»

از سوی دیگر، جهان میر پیش‌بین، اقتصاددان و عضو پیشین هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به نقش خانواده در تولید گفت: «تولید و اشتغال در خانواده بحثی امروزی نیست و در گذشته همواره وجود داشته است، بنابراین نباید اشتغال خانگی را پدیده‌یی جدید قلمداد کنیم.»

میر پیش‌بین در این زمینه معتقد است که اگر طرح مشاغل خانگی به درستی در کشور اجرا شود، می‌تواند فرصت‌های شغلی بسیاری را به وجود آورد و موجب کاهش نرخ بیکاری در کشور شود. این کارشناس با تاکید بر فراگیری جامعه هدف طرح مشاغل خانگی، اظهار کرد: «تنها زنان نیستند که می‌توانند مشمول طرح مشاغل خانگی باشند، بلکه جوانان، مردان و همچنین افرادی که به دلایل مختلف توان خروج از خانه را ندارند، می‌توانند در این طرح مشارکت داده شوند.» وی همچنین با اشاره به رشد فضاهای مجازی گفت: «امروزه جوانان تحصیلکرده نیز می‌توانند تحقیقات علمی خود (در قالب طرح‌های درآمدزا) را بدون نیاز به خروج از خانه از طریق این فضاها صورت دهند».

 تاثیرات اجتماعی و فرهنگی مشاغل خانگی

در شرایطی که میر پیش‌بین از نقش قابل توجه مشاغل خانگی در مهار بیکاری صحبت می‌کند، برخی دیگر از تحلیلگران به تاثیرگذاری اجتماعی و فرهنگی این نوع مشاغل اشاره می‌کنند. تزریق روحیه استقلال اقتصادی در زنان یکی از دستاوردهایی است که توسعه مشاغل خانگی در بخش‌های اجتماعی و فرهنگی ایجاد می‌کند. در این پیوند غلامرضا علیزاده، محقق و جامعه‌شناس یکی از همین کارشناسان است که با تاکید بر نیازهای عاطفی خانواده می‌گوید: مشاغل خانگی زمینه‌هایی را فراهم می‌کند که افراد در کنار تولید و درآمدزایی، به بچه‌داری و تربیت فرزندان به بهترین شکل رسیدگی کنند؛ زیرا در مشاغل خارج از خانه علاوه بر دوری عاطفی از فرزندان، هزینه نگهداری کودک در مهدکودک‌ها بسیار بالاست.

علیزاده صرفه‌جویی در وقت را یکی دیگر از مزایای اشتغال خانگی می‌داند و می‌گوید: در شرایطی که یکی از والدین به‌ویژه مادر در محیطی دور از خانه مشغول به کار باشد علاوه بر هزینه‌های عاطفی مانند دوری از فرزندان، هزینه رفت و آمد و استهلاک نیز باید متحمل شود.

به گفته تحلیلگران اقتصادی، کسب و کارهای خانگی در ایران به علت مشکلات ریشه‌یی و حقوقی تا به امروز در مسیر توسعه‌یافتگی قرار نگرفته است. در کنار این مشکلات، مزایای بسیاری نیز برای مشاغل خانگی عنوان شده همچون کاهش هزینه‌های خدماتی، کارگری، فرهنگسازی کار گروهی، افزایش تولید و پایین آمدن میزان بیکاری.