تامین ۲۴
پایگاه خبری رفاه و تأمین اجتماعی
علی حیدری، کارشناس رفاه و تأمین اجتماعی، در دومین نشست تخصصی رویداد علمی «اکو بیمه» که امروز (۲۷ مهر ۱۴۰۳) در برج میلاد تهران برگزار شد، بحران صندوق‌های بازنشستگی را یکی از ابرچالش‌های کشور در کنار بحران‌هایی نظیر آب، انرژی، کسری بودجه و تغییرات اقلیمی خواند و علل شکل‌گیری آن را ناشی از عملکرد دولت و حاکمیت در نیم قرن اخیر دانست.
حیدری با بیان اینکه بحران صندوق‌های بازنشستگی موضوع جدیدی نیست، تأکید کرد: علل و عوامل بروز این بحران به حال حاضر محدود نمی‌شود و ناشی از فعل‌ها و ترک‌فعل‌های دولت و حاکمیت در پنج دهه گذشته است.
وی با اشاره به تجربیات موفق جهانی، خاطرنشان کرد: در بسیاری از کشورها، طی سه دهه اخیر، حرکت به سمت ایجاد نظام چندلایه و ترکیبی تأمین اجتماعی در دستور کار قرار گرفته است. در این نظام، تعهدات دولت در لایه پایه‌ای، حمایتی و بیمه‌ای تعریف می‌شود و سطوح مکمل با مشارکت بیمه‌شدگان و کارفرمایان شکل می‌گیرد. متأسفانه در ایران ترک‌فعل های بزرگی رخ داده و با وجود تأکید قوانین بالادستی از جمله برنامه‌های پنجم، ششم و هفتم توسعه و سیاست‌های کلی تأمین اجتماعی، دولت عزم جدی برای استقرار این نظام نشان نداده است.
واگذاری خدمات دولتی و ضربه به ورودی صندوق‌ها
حیدری در تشریح دیگر عوامل تشدیدکننده بحران صندوق‌های بازنشستگی با اشاره به گسترش خدمات الکترونیک و برون‌سپاری خدمات دولتی، اظهار کرد: دولت با واگذاری بخش عمده‌ای از تصدی‌گری‌های خود به بخش خصوصی، موجب کاهش ورودی صندوق‌های کارمندی شده است. در مقابل این اقدام، دولت باید یا به سمت استقرار نظام چندلایه تأمین اجتماعی حرکت می‌کرد یا با وضع عوارض یا مالیات بر این تراکنش‌ها، منابع حاصله را به تقویت صندوق‌های بازنشستگی که ورودی‌های خود را از دست داده‌اند، اختصاص می‌داد.
این کارشناس رفاه اجتماعی، پرداخت نشدن به‌موقع مطالبات صندوق‌های بیمه‌گر توسط دولت را از دیگر ترک‌فعل‌های بزرگ عنوان کرد و گفت: دولت در نیم قرن اخیر، کسورات بیمه‌ای و حق بیمه‌های دریافتی از مشترکان برخی صندوق‌های کارمندی را صرف هزینه‌های جاری کرده است.
وی در خصوص سازمان تأمین اجتماعی افزود: طبق قانون، دولت مکلف بوده سالانه بدهی‌ها و تعهدات مالی خود به این سازمان را در بودجه‌های سنواتی پیش‌بینی و پرداخت کند، اما این مهم محقق نشده است. به طور مثال، در سال جاری با وجود افزوده شدن حداقل ۲۵۴ هزار میلیارد تومان بدهی جدید به دولت، تنها ۱۵ هزار میلیارد تومان برای بازپرداخت حق بیمه‌های جاری و ۱۸۵ هزار میلیارد تومان برای بدهی‌های معوقه پیش‌بینی شده که علیرغم گذشت ۸ ماه از سال، اقدام جدی و نتیجه‌بخشی برای پرداخت آن صورت نگرفته است.
هشدار درباره پدیده سالمندی و غفلت از بیمه‌های مراقبت بلندمدت
حیدری با هشدار درباره پدیده سالمندی در ایران گفت: هم‌اکنون حدود ۱۱ درصد جمعیت ایران سالمند هستند که بالاتر از متوسط جهانی است. پیش‌بینی می‌شود این سهم در افق ۲۵ سال آینده به حدود ۳۰ درصد برسد که همچنان بالاتر از متوسط جهانی (۲۰ درصد) خواهد بود.
وی با انتقاد از غفلت در برابر این چالش افزود: در حالی که بسیاری از کشورها از سال‌ها قبل، بیمه مراقبت‌های بلندمدت را پیش‌بینی کرده‌اند و در برخی کشورها افراد بالای ۴۰ سال مکلف به دریافت این پوشش هستند، در کشور ما به این موضوع بدیهی توجه نشده و آثار این ترک‌فعل نیز در آینده خود را نشان خواهد داد.
راهکار نهایی: اجرای سیاست‌های کلی تأمین اجتماعی
حیدری با بیان اینکه راهکارهای اساسی برای برون‌رفت از بحران صندوق‌های بازنشستگی از قبل پیش‌بینی شده است، تأکید کرد: تمام این راهکارها در سیاست‌های کلی تأمین اجتماعی که در ۲۱ فروردین ۱۴۰۱ از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شده، پیش‌بینی شده است.
وی خاطرنشان کرد: در صورت باور، عمل و التزام دولت، حاکمیت، مجلس، قوه قضائیه و سایر نهادهای ذی‌ربط به این سیاست‌ها و اجرای کامل آن‌ها، بسیاری از مشکلات پیش‌روی صندوق‌های بازنشستگی مرتفع خواهد شد.
رویداد تخصصی اکو بیمه با مشارکت سازمان بیمه مرکزی ایران، پژوهشکده بیمه و دانشگاه صنعتی شریف در سالن همایش‌های مرکزی برج میلاد تهران امروز (۲۷ مهر ۱۴۰۳) برگزار شد.
