کارگری قرارداد موقت سهماهه دارد، آیا کارفرما میتواند پس از پایان قرارداد عذر وی را خواسته و قرارداد او را تمدید نکند و به کارگر هم اعلام نکند؟
طبق قانون قرارداد موقت پس از پایان قرارداد کارفرما میتواند قرارداد را تمدید نکند. نیازی به اعلام کارفرما نیست، زیرا کارگر در بدو انعقاد قرارداد میدانسته است که قراردادش موقت و سهماهه است.
دستورالعمل شمارۀ ۴۰ قانون کار مبنی بر ممنوعیت بستن قرارداد کار زیر یکسال برای کارهای با ماهیت مستمر لغو شده است یا خیر؟ قرارداد حتماً باید چاپی باشد یا اگر با خودکار هم پر شود، قابل قبول و معتبر است؟
این دستورالعمل از ابتدا نیز غیرقانونی بود، زیرا قانون کار محدودیت زمانی برای قراردادهای موقت (چه برای کارهای مستمر و چه غیرمستمر) تعیین نکرده است. صدور چنین مقررهای بهخاطر ماهیت قانونگذاری آن، باید توسط مجلس مصوب شود تا قابلیت قانونی و رسمی یابد. دستگاههای اجرایی صلاحیت قانونگذاری ندارند. در مورد سؤال دوم لازم به توضیح است که قرارداد کار طبق قانون کار، هم میتواند کتبی باشد و هم شفاهی و هر دو نیز طبق قانون معتبر است. با این توضیح به طریق اولی چنانچه قرارداد چاپی هم نبوده و دستنویس باشد، اعتبار دارد.
مدت 36 ماه از بیمۀ بیکاری استفاده کردم. آیا مجدداً میتوانم از این مزایا استفاده کنم؟ در حال حاضر 25 سال سابقه دارم.
اگر مجرد باشید از سقف مدت پرداخت مقرری بیمۀ بیکاری برخوردار شدهاید؛ اما در صورت تأهل یا تکفل تا 50 ماه مجاز به استفاده از مقرری مذکور هستید. حداکثر مدت استفاده از مقرری بیمۀ بیکاری برای مجردان 36 ماه و برای متأهلان و متکفلان ۵۰ ماه است.
اگر فردی در یک شرکت خارجی که قبلاً فعالیتی در ایران نداشته مشغول بهکار شود و بهدلیل انجام مراحل ثبت شرکت که چندماه ممکن است طول بکشد، بیمه نشود، ضمن اینکه این شخص هیچگونه قراردادی هم با شرکت به امضا نرسانده است. حال سؤال این است که در صورت ترک کار بنا بههردلیل و امتناع شرکت از تسویهحساب با ایشان، این فرد چگونه میتواند به حقوق قانونی خود دست یابد؟
هرکس در ایران در کارگاه و شرکتی مشغولبهکار شود؛ اگر مشمول صندوقهای بیمهای دیگر نباشد؛ باید تحت پوشش صندوق تأمین اجتماعی قرار گیرد و کارفرما موظف است از همان روز اول اشتغال حق بیمۀ مربوطه را ماهانه به شعب سازمان تأمین اجتماعی پرداخت کند. برای احقاقحق در چارچوب قانون کار، حتماً نیاز به قرارداد کتبی نیست، زیرا قانون کار قرارداد شفاهی را نیز معتبر دانسته است؛ بنابراین بهمحض اینکه فردی در کارگاهی در ایران مشغولبهکار شود و بههرشکل حقوق دریافت کند، مستحق برخورداری از مزایای مقرر در قانون کار و تأمین اجتماعی خواهد بود. دراینخصوص میتوانید به هیئتهای حل اختلاف وزارت کار مراجعه کنید.
اول بهمن 1394 از شرکتی که کار میکردم، تعدیل شدم و فردای همانروز برای گرفتن بیمۀ بیکاری اقدام کردم. پس از برقراری مقرری حقوق چهارماه که شامل بهمن و اسفند 1394 و فروردین و اردیبهشت 1395 بود به حسابم واریز شد. دیروز به سایت مشاهدۀ سوابق مراجعه کردم، دیدم برای ماههای بهمن و اسفند 1394 و فروردین و اردیبهشت 1395، اشتغال ناشی از بازرسی ثبت شده است. در ضمن بهمدت یکسال برایم بیمۀ بیکاری درنظر گرفتهاند. اگر اسمم در لیست بیمه بوده پس چطور بیمۀ بیکاریام برقرار شده؟ چرا آن را قطع نکردند؟ الآن من باید به سازمان مراجعه کنم یاخیر؟ در ضمن با مدیر مالی شرکت صحبت کردم گفت که ابلاغیه آمد و بدهی اعلام شد و ما رفتیم حذفش کردیم. من از کجا بدانم حرف ایشان صحت دارد؟
احتمال اینکه این مشکل از طریق بازرسی بهوجود آمده باشد، کم است. متأسفانه از اینگونه اشتباهات در مورد بیمۀ بیکاری زیاد اتفاق میافتد. ولی این امر ناشی از اشتباه در بازرسی نیست بلکه معمولاً کارگاه یا ذیحسابی و مسئول بیمۀ کارکنان اشتباه میکند و اسامی کارکنان اخراجی یا تعدیلشده را در فهرست بیمه قرار میدهد و موجب مشکلات عدیدۀ بعدی میشود. برای رفع آن نیز، نیاز به طی مراحلی است که در نهایت با رأی هیئتهای حل اختلاف وزارت کار مبنی بر عدم کارکرد دورۀ مذکور، مشکل حل میشود. در حال حاضر در این مورد خاص، باید به شعبه مراجعه کنید و از حذف اسم خود در ماههای مربوط به بازرسی مطمئن شوید. درغیراینصورت ممکن است بعداً مجبور شوید کلیۀ مبالغ دریافتی بابت مقرری بیمۀ بیکاری را مسترد کنید.
فردی بهمدت پنجسال در شرکتی مشغولبهکار بوده و شرکت بهدلیل تعدیل نیرو، وی را اخراج کرد. این شخص برای مدتی از بیمۀ بیکاری استفاده کرده است. در حال حاضر فرد مذکور در شرکت دیگری مشغولبهکار شده و بیمۀ ایشان نیز پرداخت میشود، سؤال این است که اگر پنجسال در این شرکت کار کند و از این شرکت نیز اخراج یا تعدیل شود؛ آیا مجدداً بیمۀ بیکاری شاملش میشود یا خیر؟
بله. طبق قانون پرداخت مقرری بیمۀ بیکاری از نظر تعداد دفعات استفاده محدود نشده است. آنچه مهم است مدت دریافت مقرری است که باید مطابق با سقف پرداخت مدت مقرری، باتوجه به سابقه و تأهل و تجرد باشد؛ بنابراین این شخص در صورت وجود شرایط مقرر در قانون تا سقف تعیین شده (۵۰ ماه برای متأهلان و ۳۶ ماه برای مجردان) میتواند از مقرری بیمۀ بیکاری بهرهمند شود.
کسیکه در حال اخذ مقرری بیمۀ بیکاری است، اگر مرخصی استعلاجی زایمان بگیرد آیا میتواند کمک بارداری نیز دریافت کند؟
با توجه به مفهوم مخالف بند ۱۸ دستورالعمل اجرایی قانون بیمۀ بیکاری که فقط پرداخت مستمری بازماندگان و مستمری ازکارفتادگی جزئی را مجاز دانسته است، باید نتیجه گرفت شخصی که از مقرری بیمۀ بیکاری استفاده میکند، همزمان نمیتواند از غرامت دستمزد ایام بارداری بهرهمند شود.