به گزارش خبرنگار تامین 24، «دومین همایش بین المللی اقتصاد تعاونی ایران» صبح امروز (سه شنبه، 11 شهریور) با حضور جمعی از مسئولان از جمله وزیران «تعاون، کار و رفاه اجتماعی» و «وزیر جهاد کشاورزی» برگزار شد.
سید شمس الدین حسینی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در این مراسم با اشاره به نامگذاری سال جاری میلادی به عنوان سال جهانی تعاون اظهار کرد: در نظام حقوقی و سیاسی ایران سیاستهای کلی نقش کلیدی دارد و اگر بناست حرکت تکمیلی تعاون را دنبال کنیم باید به سیاستهای ابلاغی رهبری و برنامه هفتم رجوع کنیم.
وی گفت: در سیاستها از نظر جایگاه تعاون خلائی نداریم اما باید تحقیق کنیم تا نقش تعاون در اقتصاد ایران را بهتر درک کنیم. برنامه هفتم می گوید اولین هدف اقتصاد پیشرفت همراه با عدالت است و یکی از بهترین مدلها در این مسیر تعاونیها هستند.
وی با اشاره به عقب ماندگی در تحقق رشد 8 درصدی اقتصاد اظهار کرد: برای جبران این نقیصه باید در سالهای آتی رشد دو رقمی داشته باشیم. از سوی دیگر بهره وری نیز در حد مورد نظر محقق نشده و باید تلاش کرد به این اهداف دست یابیم. اگر قرار است تعاونی ها نقش آفرینی داشته باشند باید به بندهای برنامه هفتم و آنچه درباره اقتصاد پیشران آمده توجه داشته باشیم.
حسینی افزود: در طرحهای پیشران نیز امروز طرح چشمگیری نداریم. نمونههایی از تعاونیهای موفق در برخی استانها داشتهایم اما وقتی دولت هم به برنامه هفتم تاکید دارد، لازم است در همین راستا گام برداریم و از ظرفیت های بخش تعاون بهره گیری کنیم. در سالهای اخیر تخصیصات حقوقی بسیار خوبی به دنبال اجرای برنامه هفتم داشتیم. اتفاقات خوبی در این زمینه رخ داد با این حال همچنان سهم تعاون در اقتصاد ایران کمتر از 10 درصد و هدف گذاری 25 درصد است. اشتغال نیز کمتر از 10 درصد است درحالیکه باید 20 درصد باشد.
لزوم اتحاد بخش خصوصی اقتصاد برای خنثی سازی آثار تحریمها
صمد حسن زاده، رئیس اتاق بازرگانی ایران نیز با اشاره به برگزاری این همایش گفت: تجربه درخشان همکاری اتاق های بازرگانی، اصناف و تعاون به ویژه در جنگ 12 روزه نشان داد همکاری فعالان غیر دولتی اقتصاد تا چه اندازه میتواند منجر به رفع نگرانی جامعه در تامین مایحتاج باشد.
وی با اشاره به فعال شدن مکانیسم ماشه اظهار کرد: جامعه فعالان خصوصی با تمام توان در این سالها کنار سیاستهای دولت تلاش کرده و صاحبان بنگاه های تولیدی برای ایجاد اشتغال و جلوگیری از اختلال در تامین مایحتاج نیازمند مشارکت با یکدیگر هستند تا مثل گذشته توانمندی خود در کم اثر کردن تحریم ها به دنیا نشان دهیم.
حسنزاده افزود: امروز بنگاهها به منظور کاهش هزینههای تامین مواد اولیه، انرژی، حمل و نقل و غیره نیازمند شبکه سازی جدی هستند که برگرفته از همان الگوی تعاونی در اقتصاد کشور است. مسائل مشترک بنگاههای اقتصادی باعث شده صاحبان آنها بیش از هر زمان دیگر برای این ساختار تعاون مدار آمادگی داشته باشند که این رویکرد نیازمند زیرساختهایی از جمله توجه به سیاستگذاریهای کلی است.
رئیس اتاق بازرگانی همچنین اظهار کرد: دبیرخانه سه اتاق با هدف یک صدا شدن در بیان دیدگاهها و مطالبات بخش خصوصی فعالیت خود را آغاز کرده و اقدامات متعددی در زمینه تسهیل فعالیتهای اقتصادی و بهبود فضای کسب و کار انجام داده است. با توجه به شرایط کشور باید اهتمام سه اتاق معطوف شبکهسازی شود و اتحاد مقدس ظرفیتهای بسیاری جهت خنثی سازی آثار تحریمها دارد که البته نیازمند توجه و حمایت بخش دولتی است.
وی یادآور شد: کاهش تصدیگری دولت و حذف موانع تولید از جمله اقدامات مهم در این عرصه خواهد بود. در این مسیر نیز توجه به بسته حمایتی دولت برای رفع مشکلات بخش خصوصی ضروری محسوب میشود.
بهرهگیری از 2 هزار همت یارانه برای رونق تعاونیها
علی بابایی کارنامی،رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس از دیگر سخنرانان این همایش بود که اظهار کرد: باید این همایشها در سفره خانوار ایرانی تاثیر داشته باشد. اما آیا سهم 25 درصدی تعاونیها در اقتصاد محقق شده است؟ چرا دولتها تا این اندازه در اقتصاد دخالت دارند و اجازه نمیدهند این افراد فعال شوند و باید دولت حتما بگوید کدام فرد مدیر تعاونی سهام عدالت شود؟
این نماینده مجلس افزود: آیا بانکها در اختصاص منابع به بخش تعاون اقدامات مناسب داشته اند و بیمهها در این زمینه درست رفتار کردهاند؟ این همایش باید موجب شود به حکمرانی تلنگری وارد شود و به این منجر شود که با نقد گذشته و مشارکت حداکثری مردم برای آینده کشور تصمیم بگیریم.
وی گفت: باید فعالیت تعاونیها با رویکرد اجتماعی ادامه یابد نه صرفا اقتصادی. برای رسیدن به رشد 8 درصدی اقتصاد لازم است توجه بیشتری به این بخش شود. ما سالانه بیش از دو هزار همت یارانه پنهان و آشکار میدهیم که می توان از این رقم را برای توسعه تعاونیها بهره گرفت.
فعالیت بیش از 105 هزار تعاونی در ایران
بهمن عبداللهی، رئیس اتاق تعاون ایران و عضو هیئت مدیره اتحادیه جهانی تعاون در این همایش متنی را قرائت کرد. در این متن آمده است:«امروز تعاونگران کشورمان میزبان مهمانان عالیقدری هستند تا با برگزاری دومین همایش بین المللی اقتصاد تعاون ایران افقهای جدیدی از ظرفیتهای اقتصاد تعاون در پیش روی مسئولان عالی رتبه کشور عزیزمان ایران و سایر علاقمندان ترسیم نمایند. در روزگاری که در کشاکش رقابتهای بی امان سیاسی و اقتصادی و نابرابرهای فزاینده در حوزههای مختلف، افزایش فاصله طبقاتی، عدم توازن در توزیع عادلانه ثروت و بحرانهای زیست محیطی و امثال آنها بسیاری از مردم جهان در تنگناهایی قرار گرفتهاند که دولتها به تنهایی توانایی رفع آنها را نداشته و قادر به حل تمامی آنها نیستند. فلسفه تعاون، همیاری و ایجاد تشکلهای مردمی با سرمایههای اندک و توانمندیهای خود ایشان برای بهبود وضعیت زندگی آنان، بیشتر از هر زمان دیگری در طول تاریخ مورد توجه واقع شده است، زیرا که تعاون صرفاً یک مدل اقتصادی نیست بلکه یک فلسفه عمل است فلسفه ای که می گوید، میتوانیم ثروت خلق کنیم اما نه به قیمت له کردن دیگران، می توانیم رشد کنیم اما نه با رقابت های ناسالم و مخرب، می توانیم به رفاه اعضاء که همانا اقشار مردم هستند کمک کنیم اما نه با استفاده از رانت و ویژه خواری و لطمه زدن به اقتصاد ملی و به تاراج بردن ثروت و دارائی های کشور.
در تعاونی موفقیت ها با همه تقسیم می شود تعاونی ها کسب و کارهای باوجدان بیدار هستند. آنها میتوانند موتور محرک عدالت اجتماعی و اقتصادی و توسعه پایدار و حافظ محیط زیست باشند.
وقتی یک کشاورز از طریق تعاونی محصول خود را بدون واسطه به بازار می رساند این فقط یک معامله نیست، اعلام استقلال و خودکفائی اقتصادی است. وقتی گروهی از زنان در یک روستای دور افتاده با تشکیل تعاونی صنایع دستی، کسب و کار کوچک خود را راه می اندازند، این شکوفائی کرامت انسانی است. وقتی یک تعاونی مسکن برای اعضای خود سر پناهی امن فراهم می کند این فقط یک ساختوساز نیست بلکه بخشیدن آرامش خاطر و سکینه دل به آحاد جامعه است.
و اما همه این توانمندیهای بالقوه و دردسترس با چالش های بزرگی روبرو هستند آنها در میدان رقابت با اقتدار و انحصار اقتصادی دولتها و در عرصه رقابت با شرکت های بزرگ تمامیت خواه و انحصارطلب که روزبروز عرصه را برای فعالیت تشکل های مردم نهاد تنگ و تنگتر می کنند مواجه هستند.
مهمانان گرانقدر
اما این فقط یک روی سکه است، در روی دیگر آن فعالیت های جاری تعاونی هاست در جهان امروز
میخواهم فقط به گوشه ای از آن اشاره کنم امروزه بیش از سه میلیون تعاونی در جهان فعالیت میکنند که بالغ بر یک میلیارد و دویست میلیون نفر از جمعیت جهان در آنها عضویت دارند. این تعاونی ها بیش از 280 میلیون شغل ایجاد کرده اند. براساس گزارش اتحادیه جهانی تعاون ICA در سال 2024 سیصد تعاونی برتر در دنیا گردش مالی 2600 میلیارد دلاری داشته اند و این در حالی است که روح و فلسفه تعاون بر آمده از آموزه های دینی و توصیه و تاکید اولیاء دینی ماست اما گزارش های آماری نشان می دهد که کشورهایی که دارای اقتصاد آزاد و تفکرات لیبرالیستی هستند از ظرفیت مشارکت مردم در قالب تعاونی ها بسیار بیشتر از ما استفاده می کنند بنحوی که اکثر قریب باتفاق سیصد تعاونی برتر دنیا در کشورهای غربی فعالیت می کنند.
در کشور ما بیش از 105 هزار تعاونی در حال کار هستند این تعاونی ها در تمام بخش های اقتصادی کشور از جمله در بخش کشاورزی از قبیل شیلات، زراعت و باغبانی و صنایع تبدیلی؛ در بخش خدمات از قبیل فروشگاه های زنجیره ای توزیعی، حمل و نقل، آموزش، بهداشت و درمان،گردشگری؛و در بخش صنعت مانند ساختمان، پتروشیمی، معدن، فولاد، مواد غذایی، فرش و صنایع دستی مشغول به کار هستند؛ که از مجموع اشتغال کشور حدود 9 درصد را تأمین نموده اند. این تعاونی ها در قالب بیش از 500 اتحادیه استانی و ملی ساماندهی شده و ظرفیت بسیار بزرگی برای انجام مأموریتهای محوله و کاهش تصدیگری و بنگاهداری دولت در حوزه های مختلف را دارد.
در سالهای اخیر نظر به سیاست های کلان کشور مبنی بر استفاده حداکثری از ظرفیت پیمان های منطقهای و جهانی مانند اوراسیا، بریکس و شانگهای برای توسعه متوازن و همه جانبه اقتصاد ملی، بخش تعاون ایران نیز همگام با این سیاست ها تلاش نموده است ضمن توسعه روابط با کشورهای دنیا در قالب اتحادیه بین المللی تعاون (ICA) عرصه های جدیدی را برای توسعه فعالیت های بخش تعاون کشور مهیا نماید که حضور در رویدادهای بین المللی توسط تعاونیها، حضور پرتعداد تعاونگران در دورههای آموزشی در کشورهای مختلف، بومی سازی تجربیات موفق جهانی، تسهیل تعاملات تجاری تعاونی ها به ویژه با کشورهای همسایه و نیز عضویت رئیس اتاق تعاون ایران در هیئت مدیره این اتحادیه جهانی تعاون برای اولین بار در تاریخ تعاون کشور از جمله دستاوردهای این سیاست می باشد.
در بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و برمبنای اصل 44 قانون اساسی و بویژه بعد از ابلاغ سیاست های اصل مذکور توسط مقام معظم رهبری (مدظله العالی) مجلس محترم شورای اسلامی قوانین مترقی متعددی از جمله قانون بخش تعاونی جمهوری اسلامی، قانون اجرای سیاست های کلی اصل 44، قانون بهبود مستمر فضای کسب و کار، قانون تأسیس شرکت های تعاونی توسعه و عمران شهرستانی برای توسعه این بخش مردمی اقتصاد تصویب و ابلاغ نمود که این ظرفیت قانونی ایجاد شده توسط مجلس محترم شورای اسلامی در دنیا اگر بی نظیر نباشد کم نظیر است.
مهمانان گرانقدر، تعاونگران ارجمند
قطعا بهره مند شدن از این ظرفیت ارزشمند قانونی نیازمند 3 شرط اساسی است: شرط نخست وظیفه ما تعاونگران است که بایستی خودرا مجهز به ابزارها و دانش نوین مدیریتی نموده و با سازگاری با تحولات روز دنیا و با بومی سازی تجارب موفق جهانی از آنها بهره بگیریم. شرط دوم، تاکید بر تقویت فعالیتهای نظارتی مجلس محترم شورای اسلامی بر حسن اجرای قوانین است که این درخواست میلیونها تعاونگر از نمایندگان معزز مجلس شورای اسلامی است؛ و سومین شرط، کاهش جدی دخالتهای مراجع دولتی در امور جاری و مدیریتی تعاونی ها و واگذاری امور مردم به خود آنان است.
حضار گرانقدر
اتاق تعاون ایران در راستای تمهید پشتوانه نظری و ارتقای انباشت علمی گفتمان تعاون در ایران و در قالب این همایش و با همکاری مراکز دانشگاهی و پژوهشی، اندیشمندان و فعالان اقتصادی و در سطحی جهانی اقدام به انتشار فراخوان مقالات نمود.
در این راستا، بیش از 220 مقاله از اندیشمندان و پژوهشگران دریافت شد که پس از بررسی توسط کمیته داوران، بالغ بر 80 مقاله مورد تایید قرار گرفت که نتایج این مقالات موید ظرفیت های بخش تعاون برای تحقق ماموریت های محوله در نظام برنامه ریزی کشور است.
شایان ذکر است مجموعه این مقالات در قالب کتابی به زبان های فارسی و انگلیسی در اختیار مخاطبین این همایش قرار دارد.
براساس یافته های مطالعات علمی انجام گرفته در این همایش در کشور ما علی رغم اینکه که با ناترازی انرژی، آب و مسائل زیست محیطی و موضوع اشتغال پایدار و مولد مواجهیم که حل آنها قطعاً به تنهایی از سوی دولت محترم امکان ندارد و شاید تنها و بهترین راه حل غلبه بر این ناترازیها استفاده بیشتر از حضور مردم و بکارگیری سرمایه های کوچک آنان که در تجمیع آن سرمایه های بسیار بزرگ و کارساز خواهند بود می باشد؛ ولی متأسفانه این امر راه گشا بطور جدی از سوی مسئولان مورد توجه واقع نشده است.
در پایان ضمن گرامیداشت یاد و نام رئیس جمهور شهیدمان آیت اله رئیسی که اولین دوره این همایش با حضور ایشان برگزار شد، لازم می دانم از مساعدت های وزیر محترم تعاون، کار و رفاه اجتماعی جناب آقای دکتر میدری، اتحادیه جهانی تعاون ICA ، نمایندگان و روسای محترم کمسیون های مجلس شورای اسلامی، دفتر سازمان ملل در تهران و سایر عزیزانی که اتاق تعاون ایران را در برگزاری این همایش همراهی نمودند تشکر و قدردانی نمایم؛ امید داریم برگزاری اینگونه همایش ها و نشستهای علمی مرتبط منجر به استفاده هر چه بیشتر از ظرفیت های مردمی در حل مشکلات و رشد و توسعه اقتصاد کشور نیز موجب ارتباطات بیشتر تعاونگران کشور با تعاونی های دنیا و توسعه بازار محصولات تعاونی در سطح جهان باشد.»