تامین ۲۴
پایگاه خبری رفاه و تأمین اجتماعی
به گزارش تامین 24، اگرچه در سال‌های اخیر روند دریافت مقرری بیمه بیکاری کاهشی شده است اما در حال حاضر ۱۴۰ هزار نفر از افراد بیکار شده همچنان از سازمان تأمین اجتماعی مقرری بیمه بیکاری دریافت می‌کنند و سالانه این نهاد بزرگ بیمه‌گر، مبالغی را بابت این مقرری به مشمولان پرداخت می‌کند.
سازمان تأمین اجتماعی خدمات کوتاه‌مدت شامل غرامت دستمزد ایام بیماری، کمک هزینه دوران بارداری، مرخصی زایمان، هزینه‌های مربوط به اروتز و پروتز، کمک هزینه ازدواج، کمک هزینه مراسم ترحیم، هزینه سفر و فوق العاده سفر اقامت بیمار و همراه، مقرری بیمه بیکاری و غرامت مقطع نقص عضو به همه مشمولان واجد شرایط ارائه می‌دهد. برای بیمه بیکاری نیز سالانه تعدادی از افراد بیکار از این خدمت مشمول می‌شوند.
پرداخت ۲۲ همت مقرری بیمه بیکاری
داده‌های آماری سازمان تأمین اجتماعی نشان می‌دهد، ارزش مقرری بیمه بیکاری پرداخت شده به افراد مشمول این نوع بیمه هرساله روند افزایشی را طی می‌کند و این سازمان بیمه‌گر در قالب مقرری بیمه بیکاری به همه گروه‌های دارای شرایط در سازمان این مبلغ را پرداخت می‌کند.
برمبنای اطلاعات موجود از سازمان تأمین اجتماعی، در سال گذشته در مجموع مبلغ ۲۲ هزار میلیارد تومان از سوی تأمین اجتماعی به کارگرانی که بدون میل و اراده یا بر اثر وقوع حوادث غیرمترقبه بیکار شده‌اند، بیمه بیکاری پرداخت شده است.
سازمان تأمین اجتماعی حدود ۱۲ میلیون نفر معادل ۷۰ درصد بیمه‌شدگان آن به عنوان بیمه‌شده اصلی و در مجموع ۳۶ میلیون نفر در قالب بیمه اجباری تحت پوشش این سازمان قرار دارند که در صورت بروز مشکل در فعالیت کاری آنان بسیاری از آنان مشمول بیمه بیکاری می‌شوند. تأمین اجتماعی نیز براساس قانون موظف به پرداخت مقرری بیمه بیکاری به این افراد است.
شرایط و اقدامات موردنیاز برای دریافت بیمه بیکاری
بیمه بیکاری تحت عنوان یکی از حمایت‌های اجتماعی به شمار می‌رود که سازمان تأمین اجتماعی بر اساس آن مکلف است با دریافت حق بیمه بیکاری مقرر به کارگران مشمول قانون بیمه که به طور غیرارادی بیکار شده و از سوی ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی معرفی شده‌اند، مقرری بیمه بیکاری پرداخت کند.
بیمه‌شدگانی که به دلیل بروز حوادث قهریه و غیرمترقبه همچون سیل، زلزله، جنگ، آتش‌سوزی و دیگر موضوعات بیکار شوند، می‌توانند از مقرری بیمه بیکاری استفاده کنند. همچنین افراد بیمه‌شده که به علت تغییرات ساختار اقتصادی واحد مربوطه به تشخیص وزارتخانه ذیربط و تأیید شورای عالی کار، بیکار موقت شناخته شوند بیمه بیکاری دریافت می‌کنند.
ملاک اصلی برقراری حمایت‌های قانونی برای بیمه‌شدگان بیکار، غیرارادی بودن بیکاری بوده و عامل اصلی در احراز شرایط دریافت مقرری بیمه بیکاری بر پایه اخراج استوار شده است، به این معنا که بیمه‌شده کار خود را به اختیار از دست نداده باشد. افراد بیکارشده مشمول قانون کار باید ظرف ۳۰ روز بیکاری خود را به اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی محل فعالیت خود اطلاع دهند.
همچنین حق بیمه بیکاری به میزان سه درصد مزد بیمه‌شده توسط کارفرما تأمین و به افراد بیکار پرداخت می‌شود. بیمه‌شدگان بیکار در صورتی که بدون میل و اراده بیکار و آماده به کار باشند و قبل از بیکار شدن حداقل ۶ ماه سابقه پرداخت بیمه را داشته و ظرف ۳۰ روز از تاریخ بیکاری درخواست خود را برای دریافت بیمه بیکاری به اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کنند، مشمول بهره‌مندی از مزایای قانون بیمه بیکاری خواهند بود.
کاهش میزان مقرری پرداختی در تأمین اجتماعی
محمد بایندریان، معاون نظارت و تعهدات کوتاه‌مدت اداره کل امور بیمه‌شدگان سازمان تأمین اجتماعی ۱۵ مردادماه به روند کاهشی تعداد مقرری‌بگیران بیمه بیکاری اشاره کرد و گفت: اقدامات وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان تأمین اجتماعی در زمینه بهبود نسبی فضای کسب و کار، احیای بنگاه‌های اقتصادی مشکل‌دار و تثبیت اشتغال پایدار از دلایل اصلی کاهش میزان مقرری بیمه بیکاری است.
بایندریان ادامه داد: در حال حاضر حدود ۱۴۰ هزار نفر مقرری بیمه بیکاری از این سازمان دریافت می‌کنند و سازمان تأمین اجتماعی به طور متوسط ماهانه ۲۳۰۰ میلیارد تومان در این زمینه پرداخت می‌کند. به موجب ماده ۵ قانون بیمه بیکاری، منابع این قانون منحصر به سه درصد مزد یا حقوق بیمه‌شده است که به طور کلی توسط کارفرما پرداخت می‌شود و طبق قانون، دولت و بیمه‌شده نقشی در تامین منابع ندارند.
مدت پرداخت بیمه بیکاری براساس میزان سابقه پرداخت حق‌بیمه
همچنین مدت پرداخت بیمه بیکاری برای افراد مقرری‌بگیر براساس میزان سابقه پرداخت حق‌بیمه تعیین شده است و حداکثر مدت استحقاق مقرری برای افراد مجرد ۳۶ ماه و برای افراد متاهل یا متکفل نیز ۵۰ ماه منظور شده است. البته طبق برخی ارزیابی‌های انجام شده، میانگین مدت پرداخت بیمه بیکاری ۲۴ ماه در نظر گرفته شده است.
تشخیص غیرارادی بودن بیکاری به موجب قانون بیمه بیکاری، به عهده ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی است و این ادارات موظف هستند بررسی‌های لازم را درباره ارادی یا غیرارادی بودن بیکاری انجام دهند و در صورت اثبات غیرداوطلبانه بودن بیمه بیکاری مراتب را برای برقراری بیمه بیکاری به شعب سازمان تامین اجتماعی انعکاس دهند.
رسیدگی به درخواست و برقراری بیمه بیکاری ۴۵ تا ۶۰ روز طول می‌کشد
زمان بررسی و پاسخگویی به درخواست برقراری بیمه بیکاری برای افراد مشمول نیز تابع قوانین و مقررات است و به استناد تبصره یک ماده ۶ قانون بیمه بیکاری، مبلغ مقرری بیمه بیکاری بر مبنای متوسط دستمزد ۹۰ روز قبل از شروع بیکاری محاسبه می‌شود.
با توجه به فرصت قانونی کارفرمایان در ماده ۳۹ قانون تأمین اجتماعی برای ارسال لیست حق‌بیمه هر ماه تا پایان ماه بعد و همچنین مهلت زمانی مقرر در قانون بیمه بیکاری در راستای رسیدگی ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی و شعب تأمین اجتماعی به تقاضای بیکاری، به طور متوسط رسیدگی به درخواست و برقراری بیمه بیکاری در مجموع ۴۵ تا ۶۰ روز به طول می‌انجامد.
البته پس از برقراری بیمه بیکاری پرداخت به صورت مستمر و ماهانه برای همه مشمولان این خدمت کوتاه‌مدت از سوی سازمان تأمین اجتماعی انجام می‌شود که این مقرری برای افراد مجرد و متأهل طبق قوانین تعیین شده هر ماه به حساب آنان واریز می‌شود.
همه مشمولان قانون تأمین اجتماعی که تابع قانون کار باشند، تحت پوشش قانون بیمه بیکاری قرار می‌گیرند. بازنشستگان، ازکارافتادگان کلی، صاحبان حرف و مشاغل آزاد و بیمه‌شدگان اختیاری و اتباع خارجی، طبق قانون مشمول بیمه بیکاری نمی‌شوند.
سازمان تأمین اجتماعی با جامعه آماری حدود ۵۰ میلیون نفر در قالب جامعه بازنشستگان با حدود ۴ میلیون و ۹۰۰ هزار نفر و بیمه‌شدگان اصلی با جمعیت ۱۶ میلیون و ۵۰۰ هزار نفری، تعهدات کوتاه‌مدت و بلندمدتی به صورت ماهانه ۱۲۵ هزار میلیارد تومان به عهده دارد که ۶۰ هزار میلیارد تومان آن به پرداخت مستمری تعلق دارد و مابقی برای دیگر تعهدات در قبال همه گروه‌های بیمه‌شده و افراد تحت تکفل آنان هزینه می‌شود.
