تامین ۲۴
پایگاه خبری رفاه و تأمین اجتماعی
قبل از هرچیز باید اشاره شود که موارد زیر از شمول قانون بیمۀ کارگران ساختمانی خارج‌اند:
۱. عملیات ساختمانی که انجام کار آن با انعقاد قرارداد به پیمان‌کار واگذار می‌شود
۲. وزارت‌خانه‌ها، سازمان‌ها، مؤسسات و شرکت‌های دولتی و وابسته به دولت
۳. مؤسسات عمومی غیردولتی
۴. شهرداری‌ها
۵. بانک‌ها
۶. مؤسسات عام‌المنفعه
۷. کارخانجات دارای پروانه بهره‌برداری اعم از این‌که انجام کار را به پیمان‌کار واگذار کنند یا رأساً آن را انجام دهند
شرایط بیمۀ کارگران ساختمانی
یکی از شروط بیمه برای کارگران ساختمانی اخذ کارت فنی مهارت از مراکز فنی‌وحرفه‌ای است. درواقع شناسایی و پذیرش کارگر ساختمانی منوط به ارائۀ کارت مهارت فنی است و این افراد در طول دورۀ اعتبار این کارت، می‌توانند رأساً با مراجعه و ثبت‌نام در یکی از شعب سازمان تأمین اجتماعی و پرداخت حق بیمۀ سهم بیمه‌شده مشمول بیمه قرار گیرند. ثبت‌نام متقاضیان با ارائه مدارکی از قبیل کارت ملی، کارت مهارت فنی معتبر و دارای مهلت قانونی، شناسنامۀ خود و افراد تحت تکفل و تکمیل فرم ثبت‌نام انجام می‌پذیرد.
میزان حق بیمۀ کارگران ساختمانی
میزان حق بیمه سهم کارفرما: حق بیمۀ سهم کارفرمایی کارگران ساختمانی شامل ۲۰ درصد از محل ۱۵ درصد مجموع عوارض پروانۀ بیمۀ ساختمانی، تأمین و به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت می‌شود. بر‌این‌اساس حق بیمه مطابق با متراژ احداث ساختمان هنگام صدور پروانه محاسبه و از کارفرما دریافت می‌شود. در واحدهایی که در مناطق روستایی یا در مناطق کم‌ترتوسعه‌یافته احداث می‌شوند، حق بیمۀ سهم کارفرمایی ساختمان با رعایت جدول ضرایب حق بیمۀ واحدهای ساختمانی به ازای هر مترمربع زیربنا محاسبه می‌شود و به‌هنگام دریافت حق بیمۀ سهم کارفرمایی ساختمان به‌ازای واحد احداث از ۵۰ درصد حق بیمۀ محاسبه‌شده معاف خواهند بود. چنان‌چه واحدهای ساختمانی در مناطقی احداث شوند که حوادث غیرمترقبه از قبیل زلزله و سیل در آنها بروز کند و این موضوع مورد تأیید وزارت مسکن و شهرسازی باشد و محدودۀ جغرافیایی و زمانی آن دقیقاً تعیین شود، نحوۀ محاسبۀ حق بیمۀ سهم کارفرمایی ساختمان، ۲۰ درصد حق بیمۀ سهم کارفرمایی خواهد بود.
میزان حق بیمۀ سهم کارگر: حق بیمۀ کارگر ساختمانی در زمان اشتغال معادل هفت‌درصد دست‌مزد ماهانه‌ای خواهد بود که طبق مادۀ ۳۵ قانون تأمین اجتماعی- مصوب ۱۳۵۴- و اصلاحات بعدی آن تعیین و همه‌ماهه رأساً توسط بیمه‌شده به صندوق تأمین اجتماعی پرداخت می‌شود. شروع بیمه از تاریخ ثبت‌نام است و متقاضی می‌بایست حق بیمۀ/ سهم خود را هرماه حداکثر تا آخرین‌روز ماه بعد به سازمان پرداخت کند. باید توجه داشت که احتساب سابقۀ بیمه‌پردازی برای ایامی خواهد بود که کارگر ساختمانی بیمه‌شده بابت آن ایام حق بیمه پرداخت کرده است.
خدمات سازمان به کارگران ساختمانی
برخی از تعهدات نسبت به بیمۀ کارگران ساختمانی شامل موارد زیر است که به بیمه‌شده در صورت احراز شرایط ارائه خواهد شد:
الف) حوادث و بیماری‌ها: شامل خدمات درمانی، معالجۀ شخص بیمه‌شده، تحویل پروتز و اروتز (اعضای مصنوعی و وسایل طبی). تأمین اعتبار دفاتر درمانی بیمه‌شدگان موصوف تا پایان دوره‌ای صورت خواهد پذیرفت که بیمه‌شده حق بیمۀ متعلقه را پرداخت کرده باشد.
ب) غرامت دست‌مزد: صرفاً شامل پرداخت غرامت دست‌مزد ایام بیماری در صورت استراحت و عدم اشتغال به کار برای حوادث ناشی از کار می‌شود.
پ) پرداخت هزینه کفن‌ودفن، هزینۀ سفر، فوق‌العاده سفر و اقامت بیمار و همراه بیمه‌شده با رعایت سایر ضوابط
ت) ازکارافتادگی: شامل تعیین درصد ازکارافتادگی، پرداخت مستمری ازکارافتادگی جزئی (ناشی از کار)، پرداخت مستمری ازکارافتادگی کلی
ث) فوت: شرایط بیمه‌شدۀ متوفی، بازماندگان واجد شرایط بیمه‌شدۀ متوفی، نحوۀ برقراری مستمری بازماندگان و سهم مستمری هریک از آنان طبق قانون تأمین اجتماعی
درصورتی‌که بر اثر حوادث ناشی از کار، کارگر دچار مصدومیت، فوت یا ازکارافتادگی شود، ولی متقاضی با وجود الزام به گرفتن پروانه نسبت به اخذ آن اقدام نکرده باشد، صندوق علاوه‌بر حق بیمه، جریمه‌ای به‌طور مقطوع معادل ۲۵ درصد اصل حق بیمه محاسبه و از مالک ساختمان وصول خواهد کرد، ولی همواره کارگر حادثه‌دیده مشمول، از تمامی تعهدات مندرج در قانون بهره‌مند خواهد شد. عنوان مشاغل کارگران ساختمانی مشمول تأمین اجتماعی از این قرار است: آرماتوربند، کارگر نگهداری بتن، بتن‌ساز و بتن‌ریز، کارگر نقشه‌بردار، قالب‌بند و کفراژبند، گچ‌کار، جوشکار اسکلت فلزی، سنگ‌کار، بنای سفت‌کار، کاشی‌کار، لوله‌کش گاز خانگی و تجاری، در و پنجره‌ساز فلزی، لوله‌کش و نصاب وسایل بهداشتی، برق‌کار ساختمان، عایق‌کار رطوبتی و آسفالت‌کار ابنیه، نقاش ساختمان.
در کارگاه ساختمانی، در قسمت امور اداری، مشغول به کار هستم. همکارانم، که در پایان قرارداد عذر آنها را خواسته‌اند و یا در بین کار اخراج شده‌اند، برای برقراری بیمۀ بیکاری به ادارۀ کار مراجعه کرده‌اند و آنجا به آنها پاسخ داده‌اند که چون در کارگاه ساختمانی مشغول به کار بوده‌اند و کارگر ساده محسوب می‌شوند، بیمۀ بیکاری به آنها تعلق نمی‌گیرد و طبق قانون جدید حتی اگر اخراج هم شوند چون کد کارگاه خورده، بیمۀ بیکاری به آنها تعلق نمی‌گیرد. با توجه به این‌که برای من با عنوان کارمند اداری لیست بیمه رد می‌شود، می‌توانم در صورت تعدیل نیرو در پایان قرارداد از بیمۀ بیکاری استفاده کنم؟ در صورت اخراج چطور؟
ابتدا لازم است در مورد انواع بیمه در تأمین اجتماعی توضیحاتی دهم. بیمه در تأمین اجتماعی به سه دستۀ کلی تقسیم می‌شود: 1. بیمه‌های اجباری 2. بیمه‌های خویش‌فرما 3. بیمه‌های خاص. اگر بیمۀ شما در چارچوب نوع اول باشد مشمول قانون کار هستید و بیمۀ بیکاری هم به شما تعلق می‌گیرد، اما اگر در زمرۀ نوع سوم هستید، بیمۀ بیکاری شامل حال شما نمی‌شود. در نظام بیمۀ اجباری کارگران ساختمانی، کارفرمای مشخصی که مسئول پرداخت حق بیمۀ بابت کارگران کارگاه باشد، وجود ندارد و درواقع خود کارگر با پرداخت حق بیمۀ سـهم کارگر تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرد. نداشتن کارفرمای مشخص باعث می‌شود اصوال برخی از خدمات و تعهدات سازمان منتفی شود، مثل بیمۀ بیکاری و غرامت دست‌مزد ایام بیماری. زیرا بیمۀ بیکاری برای این افراد همانند کارگاه‌های ثابت و دائمی نیست و اخراج و ترک کار در سازوکار بیمۀ کارگر ساختمانی وجود ندارد. ضمن این‌که در بیمۀ کارگران ساختمانی سه‌درصد حق بیمۀ بیمۀ بیکاری دریافت نمی‌شود. با توجه به توضیحات فوق، بیمه‌شدگان مشمول بیمۀ کارگران ساختمانی به‌دلیل نداشتن کارفرمای مشخص و منتفی بودن موضوع اخراج و مکانیزم خاص بیمه‌ای، تحت پوشش بیمۀ بیکاری قرار نمی‌گیرند.
