ایران یکی از کشورهای با تنوع فرهنگی بالاست اما متاسفانه در جهت استفاده از این گوناگونی فرهنگی و بسترسازی مناسب محتوایی برای نسل جوان کمتر تمهیدی اندیشیده شده است.
تامین۲۴/فردا ٢١ مه از سوی سازمان ملل متحد بهعنوان روز جهانی تنوع فرهنگی نامگذاری شده است. یونسکو، نوامبرسال ٢٠٠١ میلادی بیانیهای در زمینه تنوع فرهنگی صادر کرد و پس از آن، مجمع عمومی سازمان ملل متحد روز ٢١ ماه مه را بهعنوان روز جهانی تنوع فرهنگی برای گفتوگو و توسعه نامگذاری کرد.
روزجهانی تنوع فرهنگی، گفتوگو و توسعه فرصت آن را برای ما فراهم میآورد تا ارزشهای تنوع فرهنگی را بیشتر درک کنیم و بهتر بشناسیم تا مهارتهای خود را در زمینه «چگونه باهمزیستن» را ارتقا ببخشیم. یونسکو ازتمامی اعضای سازمان ملل متحد و تمامی جوامع متمدن درخواست کرده است تا این روز را با حضور هرتعدادی از هنرمندان و شرکتکنندگان که امکانپذیر است، جشن بگیرند.
تنوع فرهنگی، میراث مشترک بشریت است. تنوع فرهنگی منبعی است برای نوسازی اندیشهها و جوامع. ازطریق مطالعه فرهنگها از همدیگر شناخت پیدا میکنیم و روش جدیدی را برای اندیشیدن میآموزیم. تنوع فرهنگی فرصتی است برای صلح و توسعه پایدار.
ایرینا بووکوا، مدیرکل یونسکو در پیام خود که به این مناسبت منتشر کرده بود، میگوید: «تنوع فرهنگی منبع ارزشمندی است برای رسیدن به اهداف توسعه که شامل مبارزه با فقر، ترویج برابری جنسیتی، آموزش همگانی و حقوق بشر است و ما باید این مسأله را دربرنامهریزیهایمان برای رسیدن به توسعه پایدار دخالت دهیم. گزارش ۲۰۱۳ درباره اقتصاد خلاق سازمان ملل متحد که با همکاری یونسکو و برنامه توسعه سازمان ملل متحد منتشر شد، نشان میدهد که اقتصاد خلاق یکی ازبخشهای به سرعت درحال رشد درجهان است. ارقام نشان میدهند که تجارت خدمات و کالاهای خلاق درسال ۲۰۱۱ به ۶۲۴بیلیون دلار رسید که بیش از دوبرابر مبلغی است که بین ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۱ از این تجارت به دست آمد. ازطراحیهای دیداری- شنیداری تا تولید، از هنرهای اجرایی تا رسانههای نو، از صنعت نشر تا هنرهای تجسمی، نمودی از تنوع درخلاقیت است که از تنوع فرهنگی ما سرچشمه میگیرد. تنوع فرهنگی منبعی است برای اشتغال و درآمد، انتقال هویت و معیارهای جمعی، کمک به همبستگی اجتماعی و عزتنفس در دنیای جهانی شده است. بزرگترین نقطه قوت کالاها و خدمات فرهنگی نهفته درطبیعت دوگانه اقتصادی و فرهنگیشان است.
ما به دوره جدیدی ازمحدودیت منابع وارد شدهایم و باید قویترین منبع تجددپذیرمان یعنی هوش و خلاقیت انسانها را از قیدوبند آزاد کنیم. تنوع فرهنگی محرک خلاقیت است. سرمایهگذاری روی خلاقیت میتواند جوامع را دگرگون کند. وظیفه ماست که با آموزش و گسترش مهارتهای بین فرهنگی میان نسل جوان به حفظ تنوع فرهنگی کمک کنیم و بیاموزیم درکنار یکدیگر با تنوع زبانی، فرهنگی و مذهبی زندگی کنند.»
ماده ٥ ازبیانیه جهانی یونسکو در زمینه تنوع فرهنگی (سال ٢٠٠١)
«حقوق فرهنگی بخشی مهم ازحقوق بشرند. این حقوق جهانی است و ازحقوق بشر جداییناپذیر و در ارتباطی تنگاتنگ با آن میباشد. لازمه شکوفاشدن تنوع خلاق؛ تحقق بیچون و چرای حقوق فرهنگی است، همانگونه که درماده ٢٧ اعلامیه جهانی حقوق بشر و درمادههای ١٣ و ١٥ معاهده بینالمللی حقوق فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی نیز به این مطلب اشاره شده است. بنابراین همه افراد حق دارند خود و افکار و ایدههایشان را بیان کنند و آثار خود را به زبان مورد علاقهشان و بهخصوص به زبان مادریشان خلق و منتشر کنند.
آموزش کیفی حق همه است. همه حق استفاده از آموزشهایی را دارند که درآن هویتهای فرهنگی آنان به رسمیت شناخته شده است و به آن احترام گذاشته میشود. همه افراد حق دارند زندگی فرهنگی خود را بهگونهای که مایلند، بسازند و فعالیتهای فرهنگیای متناسب با آن و به سلیقه خود اختیار کنند تا جایی که به حقوق و آزادیهای بنیادین بشر لطمهای وارد نشود».
یونسکو برای جشنگرفتن روزجهانی تنوع فرهنگی چند فعالیت پیشنهاد کرده است:
درشهرهایتان جشنوارههای فرهنگی راه بیندازید و فرهنگ اقلیتها را به نمایش بگذارید.
از آموزشگاههای موسیقی دعوت کنید که کنسرتهای موسیقی چندفرهنگی برگزار کنند.
ازهنرمندان کشورتان که درکشورهای دیگر زندگی کردهاند، دعوت کنید تا درباره تأثیر مثبت فرهنگ کشور میزبان روی آثارشان صحبت کند.
دانشآموزانتان را تشویق کنید که دوستان مکاتبهای از کشورهای دیگر با پیشینه جغرافیایی و مذهبی پیدا کنند و با آنها درباره تجربهها و تفاوتها و شباهتهای فرهنگیشان گفتوگو کنند.
کودکتان را با قصههای سنتی فرهنگ خودتان آشنا کنید و آنها را درهنگام خواب برای فرزندانتان روایت کنید.
زبانی جدید را از کسانی که به آن زبان صحبت میکنند، یاد بگیرید و بهطور مرتب با او تمرین کنید.
هنگامی که به کشور جدید سفر میکنید، با مردم محلی همصحبت شوید و اطلاعاتی را درباره فرهنگ منطقه به دست بیاورید که شاید راهنمای تورتان به آنها توجه نکند.
منبع: روزنامه شهروند
بیانیه جهانی یونسکو در زمینه تنوع فرهنگیتامین ۲۴روز جهانی تنوع فرهنگی