ونزوئلا؛ شورش علیه «فقر» و «پوپولیسم»

تامین ۲۴/این روزهای ونزوئلا را می‌توان در تاریخ این کشور به ثبت رساند. روزهایی که جوانان نقاب زنان برای اعتراض به دولت مستقر به خیابان‌ها می‌آیند و برای جلوگیری از استنشاق گاز اشک‌آور دستمال به دور دهان خود می‌پیچند. معترضان ضددولتی هرروز تظاهرات‌های خود را گسترده می‌کنند و در مراکز شلوغ شهرهای اصلی ونزوئلا حضور پیدا می‌کنند. آنها در مقابل گاز اشک آور و اسلحه‌های پلیس ضد شورش سعی دارند تا با پرتاب کوکتل مولوتف از خود دفاع کنند. تظاهرات در ونزوئلا از روز چهارشنبه وارد گستردگی بیشتری نسبت گذشته شده است.

پلیس ضد شورش طی روزهای گذشته سعی کرده تا با ماشین آبپاش و گاز اشک‌آور معترضان را پراکنده کند. همچنین در ویدیویی که از تظاهرات منتشر شده نشان می‌دهد هنگامی که یک ماشین زرهی گارد ملی ونزوئلا به سمت معترضان هجوم می‌برد تا آنها را پراکنده کند، مردم کنار نمی‌روند و آن را دوره می‌کنند و ماشین را با کوکتل مولوتف به آتش می‌کشند. در این بین اما باز هم این ماشین به آتش کشیده شده که آتش از سقف آن بیرون می‌زد به سمت معترضان هجوم می‌آورد که یکی از معترضان زیر لاستیک آن گیر می‌کند و معترضان تلاش می‌کنند تا این فرد را بیرون بکشند.

فردی که زیر ماشین مانده بود یک جوان ٢٢ ساله به نام پدرو میشل بود. فیلم این لحظه نیز توسط یک روزنامه‌نگار به ثبت رسید که او نیز دستگیر شد. وزیر دادگستری ونزوئلا در حالی که معترضان را به عنوان تروریسم خطاب کرد به خبرنگاران گفت که این حادثه تحت بررسی است. وی در خصوص این جوان ٢٢ ساله گفت تظاهرکنندگان پیش از این حادثه به داخل ماشین کوکتل مولوتف انداخته بودند و به راننده به طرز وحشیانه‌ای حمله کرده بودند. طبق گزارش دادستان ونزوئلا در درگیری‌های یک ماه گذشته در این کشور ٣٦ نفر کشته و بیش از ٧٠٠ نفر زخمی شدند.

نیمی از این کشته شده‌ها و زخمی‌ها مربوط به پایتخت کشور است که در یک بحران اقتصادی و یک بی‌ثباتی سیاسی به سر می‌برد. در میان قربانیان چهار نوجوان، یک افسر گارد ملی و یک افسر پلیس دیده می‌شود. گفتنی است مادر پدرو میشل جوانی که زیر ماشین رفته بود در گفت‌وگو با سی‌ان‌ان عنوان کرد که پسرش به سختی از این ماجرا جان سالم به در برده است چرا که دو تن از معترضان پدرو را که هنوز چهره او پوشیده بود از زیر ماشین بیرون کشیدند و او را از ماشین زرهی دور کردند و به دور از خیابانی که گاز اشک‌آور و آتش سطل زباله بود بردند. مادر پدرو می‌گوید شرایط پسرش پایدار اما شکننده است. او اکنون به وسیله دستگاه تنفس مصنوعی نفس می‌کشد.

با این حال وی می‌افزاید که او چشم خود را باز کرده و با دست سعی می‌کند ارتباط برقرار کند. به گزارش سی‌ان‌ان پدرو یک عکاس جوان است که در طول سه سال گذشته در اعتراضات علیه دولت نیز حضور داشته است. مادرش می‌گوید: پدرو ونزوئلا را دوست دارد. او می‌خواهد که بحران کشور در مواد غذایی، کمبود تجهیزات پزشکی، افزایش قیمت‌ها و تورم در این کشور حل شود. با این حال مادرش تاکید کرد که باور نمی‌کند که پسرش در حمله به یک خودروی نظامی درگیر شده باشد. وی می‌افزاید، او یک شاعر و یک عکاس است او مهاجم نیست. او می‌خواهد ونزوئلا را بسازد نه اینکه آن را نابود کند. اتفاقی که برای پدرو رخ داده را می‌توان نمودی از شرایطی دانست که این روزها در ونزوئلا حاکم است. ناآرامی‌ها در شهرهای مختلف ونزوئلا روز به روز گسترده‌تر می‌شود. اقدامات سرکوبگرانه نیز گسترش پیدا می‌کند و به این ترتیب خشونت‌ها نیز افزایش می‌یابد. گفتنی است روز شنبه به وقت ونزوئلا مادران این کشور در یک اعتراض برنامه‌ریزی شده به خیابان‌ها بیایند. پدرو از جمله افرادی است که تاکنون توانسته جان سالم به در ببرد. اما روز جمعه یک معترض ٢٠ ساله مورد اصابت گلوله پلیس قرار گرفت و جان خود را از دست داد.

آن گونه که شهردار شهر والنسیا می‌گوید، یک جنگ تمام عیار میان تظاهرکنندگان و نیروهای امنیتی در جریان است. بنا به گزارش‌ها کماکان مخالفان به‌شدت تحت فشار قرار دارند. هنوز ١٥٢تن از متهمان سیاسی در زندان به سر می‌برند و بخشی از مردم که توان خروج از کشور را دارند از مرزهای زمینی از کشور خارج می‌شوند. خشونت‌ها روز به روز گسترده می‌شود و هرروز یک فروشگاه، یک کافه یا هر مکان دیگری که مایحتاج اولیه زندگی در ونزوئلا دارد به یغما می‌رود و شرایط رفته‌رفته غیرقابل کنترل می‌شود.

در شهر زولیای ونزوئلا که مقر تولید نفت در این کشور محسوب می‌شود یکی از معدود مجسمه‌های هوگو چاوز در آنجا نصب شده، تعدادی از مردان و جوانان مجسمه رهبر فقید این کشور را به پایین کشیدند و آن گونه که فیلم آن در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده آن را در عصر روز جمعه نابود کردند. کارلوس والرو، یک نماینده مجلس گفت: دانش‌آموزان مجسمه چاوز را به این دلیل نابود کردند که او را متهم می‌کنند که آینده آنها را از بین برده است. مخالفان دولت کنونی ونزوئلا اکنون بر مجلس این کشور حاکم هستند. حزب حاکم سوسیالیست از سال ١٩٩٨ پس از پیروزی چاوز در انتخابات حاکم بر این کشور هستند اما مردم معتقدند نیکولاس مادورو، جانشین چاوز پس از مرگ او کشور را به سمت یک دیکتاتوری سوق داده و اقتصاد این کشور را غرق کرده است.

حالا مخالفان می‌خواهند تا هر زمانی که لازم باشد در خیابان بمانند تا دولت را به عقب‌نشینی و برگزاری انتخابات زودهنگام مجبور کنند. همچنین نمایندگان مجلس ونزوئلا که از سال ٢٠١٥ مخالفان دولت توانستند کنترل آن را به دست گیرند، در مجلس این کشور پرچم مادوروی دیکتاتور را به اهتزار درآوردند. نیکولاس مادورو معتقد است که مخالفانش به دنبال یک کودتای خشونت‌آمیز با پشتیبانی ایالات متحده و راه‌اندازی یک مجلس موسسان و تغییر قانون اساسی و تغییر ساختار حکومتی ونزوئلا از ریاستی به پارلمانی هستند. دلسی رودریگز، وزیر امور خارجه ونزوئلا روز جمعه در یک نشست با انتشار تصاویری از خشونت‌ها در ونزوئلا گفت که رییس‌جمهور مادورو به دنبال ارتباطاتی در خصوص یک گفتمان ملی است. این تظاهرات مسالمت‌آمیز نیست و رهبران اپوزیسیون مسوولیت بزرگی در راستای این اعمال افراط‌گرایانه و خرابکاری‌ها بر عهده دارند.
به گزارش رویترز تظاهرات مخالفان به صورت مسالمت آمیز آغاز شد اما زمانی این تظاهرات‌ها به خشونت کشیده شد که نیروهای امنیتی مسیر راهپیمایی آنها را مسدود کردند و افرادی که اغلب جوانان نقاب‌دار بودند با سنگ و کوکتل مولوتف به سمت نیروهای امنیتی هجوم بردند.

این تظاهرات در حالی گسترده می‌شود که معترضان تمامی مسیرهای دموکراتیک را برای تغییر دولت را پیموده‌اند. زیرا مخالفان طی یک سال گذشته به دنبال ایجاد فرآیند همه‌پرسی برای برکناری نیکولاس مادورو بودند تا یک انتخابات زودهنگام ریاست‌جمهوری را برگزار کنند. اما دولت هر مرحله یک سنگ‌اندازی پیش روی مخالفان انجام داد تا آنها نتوانند به مقصد خود دست پیدا کنند و فرآیند رسیدن به همه پرسی به بن‌بست کشیده شد. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد از آنجایی که سوسیالیست‌ها در طول چهارسال گذشته توان تامین مایحتاج اولیه مردم را نداشتند و اقتصاد را به سقوط کشاندند محبوبیت آنها به‌شدت پایین آمده است. این در حالی است که مادورو مخالفان خود را اشرار مسلحی می‌داند که به نیروهای امنیتی حمله می‌کنند و از همین رو به نیروهای امنیتی دستور داده که به صورت مستقیم گاز اشک‌آور بزند و باندهای طرفدار دولت را مامور کرده تا به سمت تهدید و ارعاب تظاهرکنندگان پیش بروند.

انریکه کاپریلس، رهبر مخالفان روز جمعه اعلام کرد که ٨٥ تن از سران ارتش در کاراکاس به جرم همکاری با مخالفان دستگیر شدند که بستگان آنها از کاپریلس خواسته بودند تا اخبار این بازداشت را منتشر کند. از سوی دیگر پسرعموی وزیر دفاع ونزوئلا در نامه‌ای سرگشاده به او نوشت: پسرعمو دیگر کافی است. او از وزیر دفاع ونزوئلا خواسته بود تا به این بی‌عدالتی پایان دهد. او که این نامه را در صفحه فیس‌بوک خود منتشر کرده بود، نوشت: ٨٠ درصد از مردم ونزوئلا می‌خواهند که انتخابات به عنوان یک راه خروج از بحران اقتصادی سیاسی در کشور برگزار شود. دیر یا زود مردم ونزوئلا به شما خواهند پرداخت.

بحران بی‌پایان
ونزوئلا سال‌ها است که در چنگ یک بحران بزرگ گرفتار شده است. حتی مردم برای پیدا کردن یک ظرف غذای کامل با سختی مواجه هستند. ونزوئلا با وجود داشتن یکی از بزرگ‌ترین ذخایر نفتی جهان، از یک رکود اقتصادی عمیق و تورم شدید رنج می‌برد. تورم ونزوئلا تا پایان سال ٢٠١٦ بیش از ٨٠٠درصد اعلام شد و با توجه به پیش‌بینی صندوق بین‌المللی پول این رقم می‌تواند در پایان سال ٢٠١٧ به ٢٢٠٠درصد برسد. همچنین به گزارش رویترز، اقتصاد ونزوئلا تنها در طول یک سال گذشته ٦/١٨ درصد کوچک‌تر شده است.

در حال حاضر مردم ونزوئلا با کمبود غذا، دارو و لوازم ضروری زندگی دست و پنجه نرم می‌کنند. خریداران، مجبورند برای تهیه مایحتاج زندگی خود در صف‌های طولانی بایستند و اغلب با فقسه‌های خالی مواد غذایی مواجه می‌شوند. بیمارستان‌ها از کمبود حاد همه‌چیز رنج می‌برند؛ از آنتی‌بیوتیک گرفته تا تجهیزات بهداشت اولیه مانند دستکش‌های پزشکی و صابون از جمله این موارد است. پدر یک خانواده ونزوئلایی به شرط ناشناس ماندن در گفت‌وگو با خبرگزاری NBC می‌گوید: مردم گرسنه هستند و شما بدبختی را در همه جا می‌بینید. او هرچند در تظاهرات روزهای اخیر با خشونت و گاز اشک‌آور مواجه شده بود اما قصد داشت بازهم به راهپیمایی برود چرا که معتقد بود «هیچ انتخاب دیگری باقی نمانده است.» وی می‌افزاید: بسیاری از کسانی که توانستند کشور را ترک کردند اما برای کسانی مثل من که اینجا مانده‌اند تنها کاری که می‌توانیم انجام دهیم مبارزه است. گوستاوو آرناوات، مشاور ارشد مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی به NBC گفت که این شرایط بحران سیاسی و قانونی را تعمیق می‌کند و موجب تسریع در فروپاشی دولت خواهد شد.

منبع : روزنامه اعتماد