تامین۲۴/ در حالی‌که روز یکشنبه رشد نمادهای خودرویی باعث شد که این نمادها بیشترین اثر مثبت را بر شاخص کل بگذارند، دوشنبه اما بار دیگر تشدید فشار فروش باعث شد که قیمت این نمادها در مسیر نزولی قرار گیرد و با افت قیمت بر شاخص کل فشار وارد کنند. انتشار عملکرد 6ماه «شبریز» بر معاملات سایر نمادهای پالایشی فشار وارد کرد. عملکرد نامناسب پالایشگاه تبریز، توقف نماد معاملاتی این شرکت را به دنبال داشت. با این حال نگرانی درخصوص احتمال تعدیل سودآوری سایر شرکت‌های پالایشی، نزول قیمت این نمادها را به دنبال داشت. پس از پایان معاملات دوشنبه پیش‌بینی سود هر سهم پالایش نفت تبریز بر اساس عملکرد 6 ماهه با تعدیل منفی 83درصدی سودآوری روی «کدال» قرار گرفت.
پس از آن نیز پالایش نفت اصفهان عملکرد 6 ماهه و پیش‌بینی درآمد جدید را منتشر کرد. «شپنا» نیز سود هر سهم خود را با افت 9 درصدی نسبت به پیش‌بینی پیشین به بازار انعکاس داد. فضای منفی گروه خودرویی و همچنین ریزش سودآوری شرکت‌های پالایشی به فضای منفی بورس تهران دامن زده است. در این میان اتفاق مهمتر انتشار صورت‌های مالی بانک ملت و ریزش 75درصدی سودخالص این بانک نسبت به پیش‌بینی قبل بود. با ارائه عملکرد بانک ملت باید در انتظار بازگشایی نماد این بانک بود. همچنین احتمال بازگشایی سایر نمادهای بانکی با ارائه صورت‌های مالی تعدیل‌شده وجود دارد. باید در نظر داشت که نمادهای بانکی نزدیک به 6 ماه است که از فضای بازار دور هستند. در این میان پیش از این انتظار برای ریزش سودآوری این شرکت‌ها با توجه به الزامات بانک مرکزی وجود داشت. در این شرایط، شناسایی سود ازسوی این شرکت عاملی امیدوارکننده است. باید در نظر گرفت، در صورتی‌که تمامی الزامات بانک مرکزی در صورت‌های مالی بانک‌ها اعمال می‌شد بانک ملت نیز توانایی شناسایی سود برای سال جاری و سال مالی گذشته را نداشت.
آنچه بر بانک‌ها گذشت
پس از بحث و جدل‌های فراوانی که در ماه‌های اخیر روی بانک‌ها وجود داشت، سرانجام بانک ملت در ساعات پایانی روز دوشنبه عملکرد 6 ماه خود را روی «کدال» قرار داد. پیش از این «دنیای اقتصاد» به معضلات گروه بانکی طی سال‌های اخیر اشاره کرده بود. نخستین جرقه‌های بورسی از وضعیت نامناسب گروه بانکی به مجمع عمومی سالانه این شرکت‌ها در تابستان 94 بازمی‌گردد. پیش از آن نیز کارشناسان مختلفی به مشکلات این گروه اشاره کرده بودند. با این حال بانک مرکزی در نخستین اقدام خود در این سال مانع از تقسیم درصد بالایی از سود بانک‌ها مطابق با سال‌های پیش شد. یک سال پس از آن در حالی‌که بانک‌ها از رالی برجام جا مانده بودند (رشد شاخص در سه ماه پایانی سال)، چند روز مانده به برگزاری مجامع این گروه، بانک ملت سود هر سهم خود را طی شفاف‌سازی یک خطی کاهش داد و نماد این بانک بسته شد (27تیر). پس از آن نیز بانک‌ها یک به یک متوقف شدند. پس از صدور مجوز برگزاری مجمع ازسوی بانک مرکزی، بازار به‌طور آشکار اوج مشکلات بانکی را درک کرد. بانک مرکزی در این نامه‌‌ها مواردی مانند نحوه شناسایی سود توسط بانک‌ها، نحوه شناسایی سود بر بدهی‌های دولت و همچنین کسری ذخایر محاسبات اکچوئری صندوق بازنشستگی کارکنان را نشانه گرفت. در نتیجه با حذف سودهای غیر واقعی و همچنین الزام در اخذ ذخایر سنگین در صورت‌های مالی، سرانجام مجامع سالانه با تاخیر چند ماهه برگزار شد. طی هفته‌های اخیر و پس از نشست رئیس‌جمهوری با بانک‌ها و بانک مرکزی بار دیگر امید برای تعدیل اثر این مشکلات به وجود آمد.
تعدیلات صورت‌های مالی «وبملت»
بانک ملت نخستین بانکی است که با در نظر گرفتن این تعدیلات صورت‌های مالی خود را ارائه کرده است. بر این اساس این بانک به‌صورت موقت از اخذ ذخیره درخصوص سود و وجه التزام تادیه دین مطالبات از دولت به مبلغ تقریبی 800 میلیارد تومان و همچنین سود 555 میلیارد تومانی ناشی از تسعیر ارز معاف شده است. بانک مرکزی همچنان مهلت سه‌ماهه را برای اخذ مجوز از دولت برای بانک‌ها برای قطعی شدن آن در نظر گرفته است. بر این اساس، بانک ملت که پیش از اعمال این تعدیل‌ها باید بیش از 30تومان زیان برای سال مالی 94 شناسایی می‌کرد در شرایط کنونی 10 ریال سود (با سرمایه 4 هزار میلیارد تومانی) را برای سال مالی گذشته محقق کرده است. همچنین در سال جاری نیز این بانک در شرایطی سود 102 ریالی را پیش‌بینی کرده است که تنها 3 ریال سود در نیمه نخست محقق شده است. این بانک در نیمه نخست سال تنها 438 میلیارد تومان درآمد کارمزد را به ثبت رسانده است، پیش‌بینی افزایش این مبلغ تا 1433 میلیارد تومانی را دارد. همچنین با وجود شناسایی زیان در بخش درآمدهای مشاع در نیمه نخست سال، پیش‌بینی تحقق 1123میلیارد تومان سود را تا پایان سال در این بخش دارد. از عواملی که باعث شده پیش‌بینی نسبت به عملکرد متناسب نباشد، این موضوع است. در این شرایط انتظار می‌رود سازمان نماد بانک ملت را با ارزیابی فضای بازار امروز باز کند، در غیر این‌صورت در هفته آینده نماد این بانک پس از 6 ماه به بازار باز می‌گردد.
اثر تعدیلات بر دو بانک بزرگ بورسی
دو بانک بزرگ بورسی دیگر نیز به نظر می‌رسد بر اساس نامه کنونی بانک مرکزی تعدیلات را در نظر بگیرند. در این میان باید توجه داشت که بانک صادرات پیش از این نیز از هزار میلیارد تومان ذخیره تکلیفی درخصوص مطالبات از دولت، تنها 100 میلیارد تومان را در نظر گرفته بود. در بانک تجارت نیز این ذخایر در صورت‌های مالی سال گذشته در نظر گرفته نشده است. در نامه جدید بانک مرکزی که به‌صورت‌های مالی 6 ماهه این بانک ضمیمه شده است به لزوم اخذ ذخایر لازم مطالبات مشکوک‌الوصول و همچنین اعمال کسری ذخایر بازنشستگی کارکنان تاکید شده است. در این میان باید توجه داشت بخش مهمی که بانک مرکزی در نامه‌های پیشین خود برای بانک‌های صادرات و تجارت به آن اشاره داشت، شناسایی سود حدود 1900 میلیارد تومانی ازسوی بانک صادرات بابت فروش شرکت نیشکر و همچنین مبلغ حدودی1500 میلیارد تومان بابت فروش شرکت‌های مولد نیروگاهی تجارت فارس توسط بانک تجارت بوده است. همچنان درخصوص نحوه شناسایی این درآمدها توسط این بانک‌ها تردید وجود دارد و کوتاه آمدن بانک مرکزی از موضع خود در این خصوص چندان محتمل نیست.
بورس پس از بازگشایی بانک‌ها
در روزهای آتی انتظار ارائه صورت‌های مالی 6ماه نخست سال مالی جاری و پیش‌بینی سودآوری برای سال مالی جاری از سوی سایر بانک‌ها وجود دارد. در این شرایط به نظر می‌رسد پس از بازگشایی نماد بانک ملت به تدریج باید در انتظار بازگشایی نماد معاملاتی دیگر بانک‌ها نیز بود. در ماه‌های گذشته فعالان بازار توقف بانک‌ها را یکی از عوامل فشار بر نقدشوندگی سهام و همچنین ایجاد ابهام در بازار عنوان می‌کردند. در شرایط کنونی بازگشایی نماد بانک‌ها می‌تواند فضای منفی بازار را تشدید کند. گرچه نسبت به پیش‌بینی‌ها، افت سودآوری این شرکت به مقدار فراوانی تعدیل شده است، اما همچنان ریزش سودآوری می‌تواند فشار زیادی از سوی فروشندگان را به دنبال داشته باشد. با این حال باید به این موضوع توجه داشت، در صورتی‌که بانک‌ها بتوانند از دولت مجوز شناسایی سود لازم را روی مطالبات خود دریافت کنند، بار سنگینی از دوش بانک‌ها برداشته می‌شود. در این شرایط با طرح اصلاح نظام بانکی می‌توان به شروع دوره جدیدی برای بانک‌ها امیدوار بود. موضوعی که مدیران جدید سیستم بانکی نیز در ماه‌های اخیر به آن اشاره کرده‌اند و برنامه‌هایی برای آن در نظر دارند. در این شرایط با بررسی برنامه بانک‌ها احتمال اثرات مثبت آتی را می‌توان بر صورت‌های مالی این شرکت‌ها بررسی کرد. در همایش اسفندماه «دنیای‌اقتصاد» به بررسی روند آتی بورس تهران و همچنین صنعت بانکی به‌عنوان دومین صنعت بزرگ (از نظر ارزشی) خواهد پرداخت. در این میان متغیرهای احتمالی سودآوری شرکت‌های بورسی و گروه بانکی بررسی خواهد شد.
پالایشگاه‌ها از انتظارات هم جا ماندند
در گزارشی با عنوان «برآوردی از سودآوری پالایشگاه‌های بورس» به بررسی صورت‌های مالی شرکت‌های پالایشی پرداخته شده است . این بررسی بر اساس صورت‌های مالی 6 ماهه «شبندر» انجام شده بود. در آن گزارش به احتمال عملکرد ضعیف پالایشگاه نفت تبریز و ضعف شدید سودآوری این شرکت در نیمه نخست سال نیز اشاره شده بود. پالایشگاه نفت تبریز در نیمه نخست سال مالی جاری با زیان 13 ریالی به ازای هر سهم مواجه و بر این اساس سود هر سهم این شرکت برای کل سال مالی معادل 96 ریال پیش‌بینی شده است. در این میان عملکرد ضعیف‌تر از انتظارات این شرکت را می‌توان ناشی از تغییر ترکیب فروش این شرکت نسبت به پیش‌بینی اولیه این شرکت برای سال مالی جاری دانست. پالایشگاه نفت تبریز در حالی‌که در نیمه نخست سال تنها 2262 میلیارد تومان معادل 40درصد از مبالغ فروش (بر اساس آخرین پیش‌بینی این شرکت) را محقق کرده است، اما فروش 5646 میلیارد تومانی را برای سال مالی جاری پیش‌بینی کرده است. پالایش نفت اصفهان نیز پیش‌بینی درآمد هر سهم را با افت نزدیک به 9 درصدی به بازار ارائه کرده است. عملکرد نیمه نخست این شرکت نیز نسبت به نخستین پیش‌بینی شرکت تغییرات قابل توجهی را نشان می‌دهد در این میان «شپنا» موفق به شناسایی سود 84 ریالی در شش‌ماه نخست سال(معادل 32 درصد پیش‌بینی جدید) به ازای هر سهم شده است. «شپنا» نیز بر اساس آنچه در پیش‌بینی جدید مشاهده می‌شود چشم امید به نیمه دوم سال دارد. در حالی این شرکت در نیمه نخست تنها سود ناخالص 171 میلیارد تومانی را محقق کرده است، انتظار محقق ساختن بیش از 520 میلیارد تومان را برای نیمه دوم سال دارد. اثر عمده این موضوع نیز به انتظار برای فروش با نرخ‌های بالاتر تکیه دارد. در این خصوص در حالی‌که پیش‌بینی فروش هر لیتر بنزین توسط این شرکت بر اساس نرخ‌های اعلامی پالایش و پخش معادل 986 تومان بوده است، نرخ فروش بنزین برای نیمه دوم سال معادل 1200 تومان به ازای هر لیتر در نظر گرفته شده است. در این میان در نامه مفروضات این شرکت به در نظر گرفتن نرخ خرید نفت و فروش محصولات برای نیمه دوم سال بر اساس نشریه پلتز اشاره شده است.
نکته پایانی که باید به آن اشاره کرد احتمال تغییر کلی صورت‌های مالی این شرکت‌ها با توجه به نهایی شدن نرخ‌ها در تیر سال آینده است. باید در نظر داشت که ممکن است شرکت ملی نفت صرف و صلاح پالایشگاه را در نظر گرفته و با تغییر نرخ‌های اعلامی بتواند مطابق با سال گذشته صورت‌های مالی را به‌طور کلی تغییر دهد. در این میان «دنیای اقتصاد» متغیرهای سودآوری این شرکت‌ها را از منابع مختلف پیگیری می‌کند، گرچه وضعیت کنونی سودآوری شرکت‌های پالایشی چندان مناسب نیست، اما طرح‌های کیفی‌سازی این پالایشگاه‌ها و همچنین سیاست‌گذاری آتی وزارت نفت درخصوص نرخ‌گذاری این شرکت‌ها تحت اثر عواملی مانند ورود محصولات پالایش نفت ستاره خلیج فارس به بازار می‌تواند اثر قابل توجهی بر سودآوری این شرکت‌ها داشته باشد. «دنیای اقتصاد» در همایش اسفندماه به بررسی عوامل اثرگذار بر آینده این صنعت و تحلیل کامل از متغیرهای سودآوری این شرکت‌ها خواهد پرداخت.
چشم‌انداز بازارها
«دنیای اقتصاد» برای بررسی آینده بازارهای ارز، سکه، مسکن و بورس و تشریح چشم‌اندازهای قابل تصور برای نرخ بازدهی بازارها در سال 96، در نظر دارد یک همایش تحت‌عنوان «چشم‌انداز اقتصاد ایران در سال 96» در تاریخ 18 اسفند برگزار کند. در این همایش، کارشناسان خبره و صاحب‌نظر در بازارهای مختلف، به تشریح متغیرهای اثرگذار بر بازارها خواهند پرداخت. سخنرانان این همایش، همچنین به ابهامات و سوالات سرمایه‌گذاران، مصرف‌کننده‌ها و طیف‌های مختلف فعال در بازارهای اقتصادی ایران درباره موضوعات مرتبط با آینده قیمت‌ها پاسخ می‌دهند. متقاضیان شرکت در این همایش می‌توانند برای ثبت‌نام با شماره تلفن 42710151 تماس بگیرند یا به سایت www.ieoc1396.ir مراجعه کنند.
منبع : روزنامه دنیای اقتصاد
