نظام مالیاتی، پشتوانه ‌بازنشستگی

تامین ۲۴/بر اساس آمارهای رسمی، کشورهای دانمارک، سوئد، بلژیک و فنلاند به ترتیب کشورهایی هستند که در آن‌ها میزان درآمد مالیاتی، از نظر درصدی که از مجموع تولید ناخالص داخلی GDP کشور تشکیل می‌دهد، بیشترین میزان در دنیبرای بسیاری از مردم پرداخت مالیات چندان خوشایند نیست، زیرا آن‌ها در مقابل مالیاتی که پرداخت می‌کنند، از خدمات رفاهی اندکی بهره‌مند می‌شوند. اما سوئدی‌ها از مالیات سنگینی که پرداخت می‌کنند نه‌تنها ناراضی نیستند، بلکه راضی هم به نظر می‌رسند. سوئدی‌ها معتقدند خدمات رفاهی که از آن استفاده می‌کنند با مالیات پرداختی تناسب دارد. دولت سوئد مالیات‌های دریافتی را در بخش‌های مختلفی ازجمله حقوق کودکان، بهداشت و درمان، بازنشستگی، ازکارافتادگی، بارداری، تحصیل و حمل‌ونقل هزینه می‌کند.

است. در دانمارک این نسبت 2/48 درصد از تولید ناخالص داخلی کشور است، در سوئد 1/47 درصد، در بلژیک 3/44 درصد و در فنلاند 1/43 درصد. کشورهای ایتالیا، اتریش و فرانسه (8/42 درصد) و نروژ (2/42 درصد) به ترتیب در رده‌های بعدی این فهرست قرار دارند.

در سوئد میزان مالیات پرداختی شخصی افراد از محل درآمد در کمترین حالت خود 29 درصد می‌تواند باشد اما بر اساس آخرین شاخص‌ها در سال 2011 میلادی، افرادی که درآمدی بالاتر از 383 هزار و کمتر از 548 هزار و 300 کرون در سال داشته باشند،50 درصد و بالاتر از 548 هزار و 300 کرون در سال، 55 درصد از حقوق دریافتی خود را به‌عنوان مالیات بر درآمد به دولت پرداخت می‌کنند. میزان مالیات بر درآمد با توجه به میزان درآمد ماهیانه، موقعیت جغرافیایی محل زندگی افراد، وضعیت تاهل، شرایط و مدت قرارداد کاری و بسیاری موارد دیگر متغیر می‌تواند باشد اما از آنجایی که بیشتر مردم درآمد متوسطی کمتر از 383 هزار کرون در سال دارند، می‌توان میزان متوسطی معادل33 درصد را برای متوسط مالیات بر درآمد پرداختی برای مردم سوئد در نظر گرفت.

تحلیلگران بر این باورند که در مقام مقایسه مالیات‌های پرداختی با خدمات رفاهی که به مالیات‌دهندگان ارائه می‌شود، تناسب دارد. به همین دلیل اغلب سوئدی‌ها موافق پرداخت مالیات‌های سنگین هستند و به دولت اعتماد دارند که مالیات‌ها را در قالب تسهیلات اجتماعی و رفاهی به آن‌ها بازمی‌گرداند.

در سوئد هر نوزاد تازه‌متولدشده تا 16سالگی مبلغ 1050 کرون در ماه دریافت می‌کند. البته این پول به حساب والدین واریز می‌شود تا از آن برای امور مربوط به فرزند خود استفاده کنند.

هر زوج یا والدینی که در سوئد دارای فرزند باشند و در جایی مشغول به کار باشند، این حق را دارند که مجموعا (زن و شوهر با همدیگر) از 480 روز مرخصی با حقوق در سال بهره‌مند شوند. برای 390 روز آن‌ها 80 درصد از حقوق اصلی خود را دریافت می‌کنند و برای 80 روز باقی‌مانده در هرروز 180 کرون (تقریبا 20 یورو) از سوی دولت به آن‌ها پرداخت می‌شود. سقف مبلغ پرداختی در 390 روز اول مرخصی 440 هزار کرون در سال برابر با 49 هزار یورو در سال است. در حالت تئوری و پیش‌فرض، این امکان به‌صورت پنجاه-پنجاه برای زن و شوهر متصور شده است ولی در عمل این خود زن و شوهر هستند که تصمیم می‌گیرند چگونه و به چه ترتیب از این 480 روز در سال برای تربیت و نگهداری از فرزندان خود در خانه استفاده کنند.

قابل‌توجه است که به‌طور نمونه در انگلیس والدین می‌توانند تنها حداکثر تا 2 هفته از مزایای مرخصی زایمان استفاده کنند و مدت‌زمان بیشتر از این بستگی به رضایت خود کارفرما دارد. در سوئد حتی والدین می‌توانند یک تا دو ساعت از ساعات کاری خود را در صورت لزوم به رفتن و گرفتن فرزندان خود از مهدکودک اختصاص دهند و این زمان جزو ساعات کاری آن‌ها محاسبه خواهد شد، در حالی که در اغلب کشورهای اروپایی این زمان جزو ساعات مرخصی بدون حقوق فرد در نظر گرفته می‌شود.

خدمات درمانی و بهداشتی برای تمامی شهروندان و تمامی افرادی که در سوئد با اقامت قانونی زندگی می‌کنند رایگان است. همچنین هزینه نسخه‌های دارویی به داروخانه‌ها تا سقف 1800 کرون در سال توسط شخص بیمار پرداخت می‌شود، ولی مبالغ بالاتر کاملا رایگان خواهد بود. در بخش هزینه معاینات پزشکی هم شخص بیمار تا سقف 800 کرون را خودش می‌پردازد و برای مبالغ بالاتر به‌صورت رایگان از تمامی خدمات پزشکی شامل معاینه، آزمایش‌های پزشکی، عمل جراحی، بستری شدن و... استفاده خواهد کرد. همچنین مبلغ معاینه پرداختی بیمار در هر نوبت، که معمولا مبلغی بین 150 تا 200 کرون است، شامل تمامی خدمات پزشکی نام‌برده‌شده در بالا می‌شود. در ضمن تمامی بیماران اورژانسی بدون پرداخت هزینه ابتدا در مراکز درمانی بستری و مداوا می‌شوند و پس از بهبودی کامل و مراجعه به خانه، بسته به شرایط اقتصادی‌شان در صورتی که مشمول بدهکاری به بیمارستان شوند (به‌طور مثال هزینه آمبولانس را پرداخت نکرده باشند)، هزینه پرداخت‌نشده را به‌صورت قسطی و ماهیانه پرداخت می‌کنند.

بنابراین، در صورت بروز بیماری، بیمار در هرسال مبلغی بیش از 800 کرون برای معاینات پزشکی و 1800 کرون برای داروها پرداخت نمی‌کند. یکی از نقطه‌ضعف‌های سیستم بهداشتی و درمانی سوئد مانند بسیاری دیگر از کشورهای جهان رایگان نبودن خدمات دندان‌پزشکی برای عموم مردم است. البته تمامی کودکان و نوجوانان تا 18سالگی هیچ هزینه‌ای بابت خدمات دندان‌پزشکی پرداخت نمی‌کنند که ویژگی بسیار مثبت سیستم درمانی سوئد در مقایسه با شماری از کشورهاست.

چنانچه کارمند یا کارگری سوئدی شغل خود را از دست بدهد، در 200 روز نخست 80 درصد حقوق سابق خود را دریافت می‌کند. در 100 روز بعدی 70 درصد از حقوق پرداخت می‌شود. البته برای بهره‌مندی از این مزایا سابقه دست‌کم یک سال کار در سوئد الزامی است. از سوی دیگر کارمند بیکارشده باید قبلا در یکی از 33 صندوق بیمه بیکاری عضو شده باشد. البته در سوئد تقریبا تمامی افراد شاغل عضو یکی از صندوق‌های بیمه بیکاری هستند. افراد شاغل در هر ماه بسته به نوع شغلشان در سوئد، مبلغی به صندوق بیمه بیکاری که به آن «آکاسان» گفته می‌شود پرداخت می‌کنند. به‌طور نمونه، یک آموزگار 166 کرون در ماه و یک کارگر ساختمانی 311 کرون در ماه برای بیمه بیکاری پرداخت می‌کند، که البته در مقایسه با حقوق ماهیانه دریافتی مبلغی بسیار ناچیز است. مبلغ بیمه بیکاری با توجه به میزان خطرپذیری نوع شغل افراد تعیین می‌شود. البته این مسئله به این معنا نیست که افرادی که یک سال سابقه کاری در سوئد ندارند و یا عضو صندوق‌های بیمه نیستند، نمی‌توانند حقوق بیکاری دریافت کنند. در صورتی که یک شهروند سوئدی بدون یک سال سابقه کار و عضویت در صندوق بیکاری شغل خود را از دست بدهد روزانه 320 کرون دریافت می‌کند. برای کار نیمه‌وقت این‌گونه افراد نیز 160 کرون در روز در نظر گرفته شده است.

افرادی که حقوق بیکاری دریافت می‌کنند باید نشان دهند که به طور فعالانه در جستجوی کار جدید هستند. چنانچه دولت یک فرصت شغلی را به فرد معرفی کند و او نپذیرد 25 درصد از مزایای دریافتی در 40 روز کسر می‌شود و چنانچه سه کار پیشنهادی پذیرفته نشود، حقوق و مزایا قطع می‌شود. گفتنی است حتی در صورت ایجاد چنین شرایطی و گذشت 300 روز بدون یافتن شغل، دولت کلاس‌های آموزشی اجباری برای این دسته از افراد تشکیل می‌دهد. افرادی که در این کلاس‌ها شرکت می‌کنند 65 درصد از حقوق ماهیانه خود را دریافت می‌کنند.