چه تعداد کارگاه تحت پوشش تأمین اجتماعی است؟

آخرین داده‌های آماری سازمان تأمین اجتماعی نشان می‌دهد، یک میلیون و 373 هزار و 759 کارگاه از خدمات این نهاد بزرگ بیمه‌ای استفاده می‌کنند. این کارگاه‌ها نسبت به مدت مشابه سال قبل، رشد قابل توجهی داشته به طوری که از یک میلیون و 362 واحد به این رقم فعلی رسیده است.

به گزارش تأمین 24، طبق آخرین آمارها کارگاه‌های تحت پوشش سازمان تأمین اجتماعی از کارگاه‌های یک تا بیش از 50 نفر را شامل می‌شوند. تعداد کارگاه‌های یک نفره تا پایان سال گذشته به حدود 450 هزار واحد رسیده، این در حالی است که کارگاه‌های بیش از 50 نفر نیز حدود 35 هزار کارگاه می‌شود.

بیشترین کارگاه‌ها در استان‌های اصفهان، غرب تهران بزرگ، خراسان رضوی، شرق تهران بزرگ و از طرفی دیگر کمترین تعداد کارگاه‌ها نیز به استان‌های ایلام، خراسان شمالی،‌ کهگیلویه و بویراحمد و خراسان جنوبی اختصاص دارد.

آمارهای سازمان تأمین اجتماعی حاکی از آن است که بیش از 16 میلیون و 800 هزار نفر بیمه‌شده مشمول کارگاه‌های تحت پوشش سازمان تأمین اجتماعی می‌شود که این افراد با گروه‌های تبعی و خانواده‌های آنان به حدود 41 میلیون نفر می‌رسند، بنابراین این آمارها نشان از پوشش گسترده سازمان برای همه گروه‌های بیمه‌شدگان مشمول این نهاد بیمه‌گر است.

پناهگاهی برای حمایت از تولید

کارگاه‌های تحت پوشش سازمان تأمین اجتماعی به عنوان پناهگاهی برای بازسازی زندگی و توانمندسازی نیروی انسانی و از طرفی دیگر حمایت از بخش تولید و اشتغال است، تأمین اجتماعی در مسیر حمایتی خود از همه کارگاه‌های تحت پوشش برنامه‌های جدی در دستور کار دارد تا از این طریق از حوزه فرصت‌های شغلی نیز به شیوه‌ای مطلوب حمایت کند.

به همین واسطه، فعالیت کارگاه‌های تحت پوشش سازمان تأمین اجتماعی به عنوان مراکزی تخصصی با هدف بازتوانی حرفه‌ای، اجتماعی و روانی بیمه‌شدگان آسیب‌دیده عمدتاً ناشی از حوادث کار و سایر گروه‌های تحت پوشش ایجاد شده است. این کارگاه‌ها فراتر از یک مرکز درمانی ساده عمل کرده و با ارائه خدمات یکپارچه، مسیر بازگشت به زندگی فعال و مولد را برای افراد هموار می‌سازند. فرصت‌های ایجاد شده در حوزه اشتغال در این کارگاه‌ها موضوعی مهم برای کارگران شاغل و از طرفی دیگر تأمین‌کننده منابع پایدار برای تأمین اجتماعی محسوب می‌شوند.

سازمان تأمین اجتماعی به عنوان بزرگترین نهاد بیمه‌گر اجتماعی در ایران، مسئولیت حمایت از بیمه‌شدگان را در برابر مخاطراتی از جمله بیماری، بارداری، از کار افتادگی، بازنشستگی و فوت برعهده دارد. یکی از مهمترین و حساس‌ترین این مخاطرات، حوادث ناشی از کار است که می‌تواند منجر به آسیب‌های جسمی و روانی شدید شود. در همین رابطه، افراد مشمول در این کارگاه‌ها با استفاده از بیمه اجباری از همه مزایای این نهاد بیمه‌گر استفاده خواهند کرد.

کارگاه‌های تحت پوشش تأمین اجتماعی مانند کارگاه‌های توانبخشی و حرفه‌آموزی واحدهایی به حساب می‌آیند که با مجوز این سازمان فعالیت کرده و خدمات تخصصی را به این دسته از بیمه‌شدگان ارائه می‌دهند. هدف نهایی این کارگاه‌ها، نه تنها درمان جسمانی، بلکه بازگرداندن اعتماد به نفس، استقلال مالی و جایگاه اجتماعی فرد آسیب‌دیده است.

لزوم وجود کارگاه‌های تحت پوشش تأمین اجتماعی

وجود این کارگاه‌ها بر پایه چند اصل انسانی، اقتصادی و اجتماعی استوار است که شامل ایجاد فرصت‌های شغلی مناسب، بیمه‌پردازی برای تضمین آینده خود و خانواده، تکمیل فرایند درمان، پیشگیری از «از کار افتادگی کامل»، کاهش بار مالی بر نظام بیمه‌ای، حمایت روانی و اجتماعی از گروه‌های تحت پوشش و اجرای قانون در حوزه تأمین اجتماعی می‌شود.

از آنجا که سازمان تأمین اجتماعی حمایت‌های قانونی از افراد مشمول در کارگاه‌های تحت پوشش خود دارد به همین منظور در صورت حوادث ناشی از کار،‌ بسیاری از آسیب‌دیدگان با گذراندن دوره‌های بازتوانی می‌توانند با توانایی‌های جدید به شغل سابق خود بازگردند یا شغل جایگزین مناسبی برای خود داشته باشند، این امر از تبدیل شدن آنان به معلولان دائم و ازکارافتاده که هزینه‌های سنگینی بر دوش نظام تأمین اجتماعی و جامعه می‌گذارند، جلوگیری می‌کند.

بازگشت سریع‌تر فرد به چرخه کار، به معنای کاهش مدت زمان پرداخت مستمری موقت ازکارافتادگی و همچنین پیشگیری از پرداخت مستمری دائم است. این امر در مقیاس کلان، پایداری سازمان تأمین اجتماعی را تضمین می‌کند. قانون تأمین اجتماعی، ارائه انواع خدمات در حوزه بیمه‌ای، درمانی و بازنشستگی را به عنوان یک حق برای بیمه‌شدگان و یک تکلیف ذاتی برای سازمان تعریف کرده است.

نقش‌آفرینی تأمین اجتماعی در پشتیبانی از کارگاه‌ها

سازمان تأمین اجتماعی در قبال این کارگاه‌ها نقش چندگانه و حیاتی ایفا می‌کند که برخی از این نقش‌آفرینی‌ها به نقش بیمه‌گر و تأمین‌کننده مالی، ناظر و استانداردساز، سیاست‌گذار و برنامه‌ریز و تسهیل‌گر اشتغال برمی‌گردد. در سال‌های اخیر این فعالیت‌های تأمین اجتماعی منجر به حمایت جدی از این کارگاه‌ها و رونق تولید و اشتغال و از طرفی دیگر تأمین منابع پایدار شده است، به طوری که براساس آمارهای موجود بیش از 80 درصد منابع سازمان از محل وصول حق‌بیمه‌های افراد شاغل در کارگاه‌های تحت پوشش تأمین اجتماعی تأمین می‌شود.

سازمان هزینه‌های خدمات ارائه شده در این کارگاه‌ها را مطابق تعرفه‌های مصوب، مستقیماً پرداخت می‌کند. این امر بار مالی سنگین را از دوش بیمه‌شده برداشته و دسترسی به خدمات باکیفیت را برای او ممکن می‌سازد. همچنین تأمین اجتماعی با اعطای مجوز و نظارت مستمر بر عملکرد کارگاه‌ها، بر کیفیت خدمات، تجهیزات و صلاحیت پرسنل آنها نظارت دارد تا از ارائه خدمات استاندارد اطمینان حاصل کند.

تأمین اجتماعی با بررسی آمار حوادث و نیازهای بیمه‌شدگان، در توسعه و گسترش شبکه این کارگاه‌ها در سطح کشور و تعیین اولویت‌های خدماتی نقش کلیدی دارد. در صورت بروز هر نوع حادثه برای بیمه‌شدگان این افراد می‌توانند در مراکز ملکی یا طرف قرارداد نسبت به گذراندن دوره درمان خود اقدام کنند و پس از بهبودی دوباره به چرخه کار، تولید و اشتغال بازگردند.

مزیت‌های کلیدی کارگاه‌ها

وجود کارگاه‌های تحت پوشش سازمان تأمین اجتماعی مزایایی برای بیمه‌شدگان، فعالان در کارگاه‌ها یعنی کارفرمایان و از سویی دیگر برای این سازمان بزرگ بیمه‌گر دارد. مزیت فعالیت در این کارگاه‌ها برای بیمه‌شدگان شامل دسترسی رایگان یا کم‌هزینه به خدمات تخصصی، حفظ و بازیابی استقلال مالی و کرامت انسانی، دریافت حمایت‌های روانی و کاهش آسیب‌های روحی و آموزش مهارت‌های جدید شغلی متناسب با توانایی‌های جسمی فعلی و از طرفی دیگر تضمینی برای آینده خود و خانواده با بیمه‌پردازی ماهانه به این سازمان بزرگ بیمه‌گر است.

همچنین مزیت‌های وجود کارگاه‌ها برای کارفرمایان نیز شامل بازگشت نیروی کار متبحر و آموزش‌دیده به محیط کار، کاهش هزینه‌های ناشی از توقف کار و استخدام نیروی جدید و افزایش فرهنگ ایمنی و انگیزه کاری در بین پرسنل است. البته مزیت برای جامعه و نظام تأمین اجتماعی نیز می‌تواند حفظ سرمایه‌های انسانی و جلوگیری از خروج نیروی کار متخصص، کاهش هزینه‌های بلندمدت پرداخت مستمری، تقویت عدالت اجتماعی و احساس امنیت در بین آحاد جامعه و پایداری مالی صندوق تأمین اجتماعی برای نسل‌های آینده می‌شود.

کارگاه‌های تحت پوشش سازمان تأمین اجتماعی، حلقه اتصال حیاتی بین درمان و بازگشت به زندگی است، این مراکز نماد بارز مسئولیت‌پذیری اجتماعی و رویکردی انسان‌محور در نظام بیمه‌ای به شمار می‌روند. سرمایه‌گذاری و حمایت از این کارگاه‌ها، نه یک هزینه، بلکه یک سرمایه‌گذاری سودآور در حوزه‌های انسانی، اقتصادی و اجتماعی است که در نهایت به تقویت بنیان‌های توسعه پایدار کشور منجر شده و کمک‌کننده به منابع پایدار صندوق‌های بازنشستگی همچون تأمین اجتماعی محسوب می‌شود. تداوم و گسترش این خدمات، نیازمند عزم ملی و توجه بیش از پیش تمامی ذینفعان است.