همزمان با عصر فناوری دیجیتال، سازمان تأمین اجتماعی گامهای بلند و مؤثری در راستای تحقق شعار دولت الکترونیک و هوشمندسازی در راستای تسهیل دسترسی بیمهشدگان و مستمریبگیران به خدمات خود برداشته است. سامانه خدمات غیرحضوری این سازمان، امروز به بستر اصلی تعامل میلیونها ایرانی با این نهاد بزرگ اجتماعی تبدیل شده و تحولی شگرف در تجربه دریافت خدمات ایجاد کرده است.
به گزارش تأمین ۲۴، سازمان تأمین اجتماعی با پوشش بیمهای حدود ۵۰ میلیون نفر، دیجیتالمحوری و ارائه خدمات فناورانه را در دستور کار خود دارد و در حال حاضر با سامانه خدمات غیرحضوری و برنامه کاربردی تأمین من به سمت هوشمندسازی خدمات حرکت کرده، البته تحولات در این سالها بسیار چشمگیر بوده است.
براساس آخرین دادههای آماری از سوی دامون خدابنده، رئیس مرکز آمار، محاسبات و فناوری اطلاعات، در حال حاضر ۶۷ خدمت الکترونیک از طریق پورتال سازمان و اپلیکیشن تأمین من به مخاطبان ارائه میشود. خدمات بیمهای مانند ثبتنام، پرداخت حق بیمه، مشاهده سوابق، مستمری و خدمات درمانی همچون استحقاق درمان، نسخه الکترونیک و پرونده سلامت در دسترس مردم قرار دارد.
خدابنده افزود: برهمین اساس ۶۷ خدمت در بستر سامانه خدمات غیرحضوری و ۵۹ خدمت در برنامه کاربردی تأمین من در قالب غیرحضوری در دسترس مخاطبان و ذینفعان سازمان تأمین اجتماعی قرار دارد تا بتوانند بدون مراجعه به شعب، روند دریافت خدمات موردنیاز خود را در بستر الکترونیک اجرایی کنند.
وی ادامه داد: سرویس لیست هوشمند یکی از موفقترین خدمات سازمان است، اکنون بیش از ۱.۳ میلیون کارگاه و کارفرما برای ۱۱ میلیون نفر بیمهشده از این سرویس استفاده میکنند. این سامانه با ۳۱ کنترل هوشمند، بخش اعظم درآمد سازمان را تضمین کرده و پایه اصلی دریافت حق بیمه را شکل داده است»
چه خدماتی به صورت غیرحضوری ارائه میشود؟
بر اساس آخرین اطلاعات منتشر شده از سوی سازمان تأمین اجتماعی، بیش از ۱۰۰ خدمت اصلی در دستهبندیهای مختلف، قرار است به صورت کاملاً الکترونیکی و غیرحضوری در دسترس مخاطبان باشد که تاکنون تعداد اشاره شده در بستر الکترونیک در اختیار همه گروههای مشمول قرار دارد.
سازمان تأمین اجتماعی در سالهای اخیر تلاش کرده است که با غیرحضوری کردن خدمات بتواند حضور فیزیکی همه مخاطبان از شعب بیمهای را به کمترین حد ممکن خود برساند به همین منظور با اجرای طرح ۳۰۷۰ در این مسیر حرکت کرده و اکنون به ۶۷ خدمت در حوزه دیجیتالمحوری رسیده است.
دستهبندی خدمات غیرحضوری
تأمین اجتماعی که در حال حاضر حدود ۵۰ میلیون نفر را در بستر خدمات الکترونیک خدماترسانی میکند، در بخش خدمات درمانی، برنامههای همچون صدور، تمدید و حذف دفترچههای درمانی، استعلام دفترچه و معرفینامه الکترونیکی به بیمارستانها، دریافت کد سوابق پزشکی و پیگیری وضعیت پروندههای غرامت دستمزد ایام بیماری را به عنوان بخشی از خدمات در حوزه الکترونیک به مخاطبان ارائه میدهد.
همچنین در بخش خدمات مستمری و بازنشستگی نیز ثبت درخواست مستمری بازنشستگی، ازکارافتادگی و فوت، بارگذاری مدارک لازم به صورت الکترونیکی، پیگیری مرحله به مرحله وضعیت درخواست مستمری، دریافت گواهی مستمریبگیری و اطلاع از تاریخ واریزی و میزان مستمری تنها بخشی از خدمات در این حوزه به شمار میرود.
بخشی از خدمات بیمهای در بستر الکترونیک نیز شامل استعلام سوابق بیمهبندی، دریافت گواهی اشتغال به کار و پرداخت حق بیمه، ثبتنام و ارسال لیست بیمهشدگان توسط کارفرمایان و پرداخت حقبیمه به صورت آنلاین یعنی همان لیست هوشمند میشود.
اگرچه ارائه برخی خدمات پیچیده یا خاص ممکن است همچنان نیازمند حضور فیزیکی باشد، اما هسته اصلی و پرتراکنشترین خدمات سازمان تأمین اجتماعی، به طور کامل به بستر دیجیتال منتقل شده است تا روند تسهیل دریافت خدمات برای بیمهشدگان و مستمریبگیران اجرایی شود.
مزایای هوشمندسازی و ارائه خدمات غیرحضوری
این تحول دیجیتال، منافع متعددی را برای دو طرف اصلی این تعامل، یعنی جامعه هدف به عنوان بیمهشدگان و افراد تبعی آنان با حدود ۴۱ میلیون نفر و مستمریبگیران با اعضای خانواده به حدود ۹ میلیون نفر و از طرفی دیگر برای سازمان تأمین اجتماعی به ارمغان آورده است.
مزایای الکترونیکی شدن خدمات برای بیمهشدگان و مستمریبگیران شامل صرفهجویی در زمان و هزینه یعنی حذف هزینههای ایاب و ذهاب و اتلاف وقت در صفهای طولانی شعب و همچنین با ارائه خدمات در بستر الکترونیک دسترسی ۲۴ ساعته و هفت روز هفته برای همه فراهم میشود و امکان انجام امور در هر ساعت از شبانهروز و از هر نقطهای از کشور، حتی در روزهای تعطیل امکانپذیر است.
شفافیت و قابلیت پیگیری یکی دیگر از مزایای الکترونیکی شدن خدمات سازمان تأمین اجتماعی است که کاربران میتوانند بهصورت لحظهای از وضعیت درخواست خود همانند پرونده مستمری آگاه شوند و این شفافیت، از بروز بسیاری از ابهامات و نگرانیها جلوگیری میکند.
البته کاهش تشریفات اداری و کاغذبازی به عنوان دیگر مزایای ارائه خدمات غیرحضوری به مستمریبگیران و بازنشستگان به شمار میرود زیرا امکان بارگذاری مدارک به صورت اسکن شده و حذف مراحل چندباره ارائه مدرک فراهم میشود. از طرفی دیگر عدالت در توزیع خدمات دیگر مزیتهای این موضوع است و از این طریق همه افراد در شهرهای بزرگ و کوچک و حتی روستاها، به یک اندازه به خدمات باکیفیت دسترسی دارند.
مزیتهای خدمات غیرحضوری برای تأمین اجتماعی
خدماترسانی در بستر الکترونیک و دیجیتالمحوری شدن برنامهها مزیتهایی نیز برای سازمان تأمین اجتماعی به دنبال دارد که برخی از این مزایا شامل کاهش ترافیک مراجعات حضوری، افزایش دقت و کاهش خطای انسانی، بهبود مدیریت و برنامهریزی، صرفهجویی اقتصادی و ارتقای رضایتمندی مشتریان میشود.
در بخش کاهش ترافیک مراجعات حضوری، این امر به کاهش قابل توجه بار کاری پرسنل در شعب و تمرکز آنان بر امور تخصصیتر و پیچیدهتر منجر شده است. همچنین افزایش دقت و کاهش خطای انسانی باعث میشود که انجام خودکار فرآیندها و محاسبات، احتمال بروز خطاهای ناخواسته انسانی را به حداقل برساند.
بهبود مدیریت و برنامهریزی از دیگر مزایای اجرای خدمات در بستر الکترونیک نیز دسترسی به دادههای بزرگ و تحلیل آنها، امکان برنامهریزی دقیقتر، پیشبینی روندها و اتخاذ تصمیمات استراتژیک را برای مدیران فراهم میکند. در بخش صرفهجویی اقتصادی نیز کاهش مصرف کاغذ، هزینههای پستی و اداری، در بلندمدت صرفهجویی مالی قابل توجهی برای سازمان به همراه دارد.
یکی از مهمترین برنامههای سازمان تأمین اجتماعی برای توسعه فعالیتها در همه بخشها از جمله خدمات غیرحضوری به موضوع رضایتمندی مخاطبان و ذینفعان برمیگردد بنابرین ارتقای رضایتمندی مشتریان به عنوان یکی دیگر از مزایای خدمات در حوزه فناوری میتواند بر ارائه خدمات سریع و بدون دغدغه تأکید داشته باشد و به طور مستقیم بر رضایت ارباب رجوع و تصویر عمومی سازمان تأثیر مثبت میگذارد.
سامانه خدمات غیرحضوری سازمان تأمین اجتماعی، تنها یک ابزار دیجیتال نیست؛ بلکه نماد حرکت این نهاد کلیدی به سمت یک سازمان چابک، شفاف و مردممحور است. این تحول، علاوه بر تسهیل زندگی برای میلیونها نفر، به بهینهسازی ساختار داخلی سازمان و تخصیص بهینهتر منابع کمک شایانی کرده است. به نظر میرسد با تداوم این روند، در آیندهای نزدیک شاهد حذف کامل نیاز به حضور فیزیکی برای تمامی خدمات باشیم.