تامین ۲۴
پایگاه خبری رفاه و تأمین اجتماعی
مدت بیمۀ بیکاری را ادارۀ کار تعیین می‌کند یا بیمه؟
مدت پرداخت مقرری بیمۀ بیکاری براساس سابقۀ شخص و وضعیت بیمه‌شده از نظر تأهل (تکفل) و تجرد تعیین می‌شود و مرجع تعیین آن نیز سازمان تأمین اجتماعی است. مراجع حل اختلاف وزارت کار فقط در مورد دلایل بیکاری کارگر نظر می‌دهند که در صورت تأیید اخراج و بیکاری غیراداری، وی را به تأمین اجتماعی معرفی می‌کنند تا در صورت داشتن سابقۀ لازم (حداقل ۶ ماه سابقه) مقرری بیمۀ بیکاری برقرار گردد.
مدت پرداخت مقرری بیمۀ بیکاری چقدر است. ۲۰ سال سابقه دارم چه مدت بیمۀ بیکاری می‌گیرم؟
حداقل مدت پرداخت مقرری بیمۀ بیکاری برای مجردان شش‌ماه و برای متأهلان ۱۲ ماه و حداکثر آن برای مجردان ۳۶ ماه و برای متأهلان و متکفلان ۵۰ ماه است که براساس دو عامل تعیین می‌شود:
1. مدت پرداخت مقرری بیمۀ بیکاری برای افراد متأهل یا متکفل و افراد مجرد متفاوت است. به‌عنوان مثال چنان‌چه دو بیمه‌شده یکی مجرد و دیگری متأهل با داشتن شش‌ماه سابقه پرداخت حق بیمه بیکار شوند، برای بیمه‌شدۀ مجرد شش‌ماه و برای بیمه‌شدۀ متأهل یک‌سال مقرری تعیین می‌شود.
2. سابقۀ پرداخت حق بیمه نیز یکی دیگر از عوامل تعیین میزان مدت پرداخت مقرری بیمۀ بیکاری توسط سازمان تأمین اجتماعی است. برای نمونه برای کسی‌که ۲۰ سال سابقه دارد اگر مجرد باشد ۳۶ ماه و اگر متأهل و متکفل باشد ۵۰ ماه مقرری بیمۀ بیکاری پرداخت می‌شود. لازم به توضیح است که مدت دریافت مقرری بیمۀ بیکاری جزء سوابق بیمه‌شده از نظر بازنشستگی، ازکارافتادگی و فوت محسوب می‌شود. ولی این مدت به‌عنوان سابقه برای تعیین مقرری بیمۀ بیکاری در دفعات بعد منظور نمی‌شود.
در سال آینده بازنشسته می‌شوم. الآن بیمۀ بیکاری می‌گیرم. هرماه با دردسر فراوان من را از بیمه به وزارت کار می‌کشانند و باید فرم ۸ ببرم. قضیه چیست؟
مقرری بیمۀ بیکاری به افرادی که اشتغال ندارند پرداخت می‌شود، بنابراین ادارۀ کار و سازمان تأمین اجتماعی باید مطمئن شوند که فرد بیکار مجدداً مشغول‌به‌کار نشده است. ازاینرو لازم است به‌طور مستمر بیکاری فرد مورد بررسی و پایش قرار گیرد. بنابراین مقرری‌بگیر بیمۀ بیکاری موظف است اشتغال مجدد خود را به واحدهای کار و تأمین اجتماعی گزارش کند، درغیراین‌صورت مبالغ دریافتی بابت بیکاری، غیرقانونی بوده و می‌باید به صندوق بیمۀ بیکاری مسترد شود. موارد زیر موجب قطع مقرری بیمۀ بیکاری می‌شود:
1. اشتغال‌به‌کار مجدد
2. عدم شرکت در کلاس‌های سوادآموزی
3. عدم پذیرش کار پیشنهادی متناسب با تخصص یا شغل مشابه
4. بازگشت به کار سابق
5. دریافت مستمری (بازنشستگی و...)
حدود سهماه پیش در یک شرکت مشغول‌به‌کار شدم و یک قرارداد یک‌ساله بستم. الآن شرکت می‌خواهد تعدیل نیرو کند و بنده هم آخرِ ماه باید بروم. آیا با این شرایط بیمۀ بیکاری شامل حالم می‌شود یا نه؟
در قراردادهای موقت چنان‌چه شخص حین قرارداد اخراج شود مشمول دریافت مقرری بیمۀ بیکاری می‌شود، ولی اگر قرارداد پایان یابد و کارفرما خواهان ادامۀ کار وی نباشد، مشمول دریافت مقرری بیمۀ بیکاری نخواهد بود، مگر این‌که بیمه‌شده در آخرین کارگاه یعنی کارگاهی که از آن اخراج شده حداقل یک‌سال سابقۀ پرداخت حق بیمه داشته باشد.
شرایط کاری من به‌گونه‌ای است که محل و نوع کارم ثابت است و تغییری نمی‌کند فقط پیمان‌کار پرداخت‌کنندۀ بیمه تعویض می‌شود. بااین‌اوصاف به من بیمۀ بیکاری تعلق نمی‌گیرد. چارۀ کار چیست؟ جهت دریافت مقرری بیمۀ بیکاری چه اقدامی باید انجام دهیم؟
موضوع اصلی در مورد پرداخت حق بیمه و سابقۀ لازم در قراردادهای موقت وجود یک پیمان‌کار با شخصیت حقوقی واحد است. بنابراین شخصیت حقوقی پیمان‌کار است که تعیین می‌کند پیمان‌کار یکی است یا بیش‌تر. در سازمان تأمین اجتماعی هر پیمان‌کار دارای یک کد خاص کارگاهی است. بنابراین پرداخت حق بیمه از ناحیۀ پیمان‌کارانی که دارای کدهای مجزا هستند به معنای تغییر پیمان‌کار و پیمان‌کاران متعدد است. درصورتی‌که یک پیمان‌کار به‌مدت یک‌سال حق بیمۀ کارگر را پرداخت کند مشکلی پیش نمی‌آید و در صورت عدم تمدید قرارداد کار درهرحال در کارهای موقت داشتن، یک‌سال سابقه در آخرین کارگاه لازم است. البته درصورتی‌که قرارداد خاتمه یافته باشد.
12 سال در یک شرکت خصوصی کار کردم و بیمه‌ام نیز به‌طور کامل پرداخت شده است. سال 1384 استعفا دادم. آیا بعد از این مدت می‌توانم از بیمه پولی دریافت کنم؟
سازمان تأمین اجتماعی در چارچوب نظام بیمه‌ای و مطابق با قوانین و مقررات به ارائۀ خدمات می‌پردازد. در چنین نظامی افراد تحت پوشش در صورت احراز شرایط مقرر در قانون از خدمات مختلف سازمان و صندوق تأمین اجتماعی بهره‌مند می‌شوند. سوابق بیمه‌ای شما در صندوق تأمین اجتماعی محفوظ است و هرگاه شرایط لازم را به دست آورید می‌توانید از این خدمات استفاده کنید. در قوانین و مقررات تأمین اجتماعی استرداد کسورات بیمه‌ای پیش‌بینی نشده است. فقط می‌توانید سوابق بیمه‌ای خود را به صندوق‌های بیمه‌ایِ دیگر منتقل کنید. درصورتی‌که در حال حاضر در کارگاهی مشغول‌به‌کار نیستید، توصیه می‌شود خود را بیمۀ اختیاری کنید تا با احراز شرایط مقرر در قانون از خدمات مختلف سازمان مثل درمان و بازنشستگی و... در آینده بهره‌مند شوید.
