تامین ۲۴
پایگاه خبری رفاه و تأمین اجتماعی
دارای کد خاص تحت عنوان شمارۀ بیمه‌شده است و خدمات و مزایای خاصی از بابت بیمه به‌طور مستقیم دریافت می‌کند. بیمه‌شدگان تبعی به‌تبع بیمه‌شدۀ اصلی از برخی خدمات بهره می‌برند و حتماً باید تحت تکفل بیمه‌شدۀ اصلی بوده و شرایط خاص قانونی را برای دریافت خدمات احراز کنند. همسر، فرزندان و پدر و مادر در صورت داشتن شرایط ذیل می‌توانند تحت کفالت بیمه‌شده قرار گیرند:
همسر بیمه‌شدۀ مرد
همسر بیمه‌شدۀ مرد درهرحال تحت پوشش خدمات تأمین اجتماعی قرار دارد. ازآن‌جاکه طبق قانون مرد سرپرست خانواده بوده و همسر و فرزندان واجب‌النفقۀ او به‌حساب می‌آیند، بنابراین همسر قانونی و رسمی بیمه‌شدۀ اصلی قهراً تحت کفالت شوهر خود قرار می‌گیرد.
فرزند دختر
فرزندان دختر بیمه‌شده در صورت نداشتن شوهر و عدم اشتغال به کار می‌توانند تحت پوشش خدمات سازمان تأمین اجتماعی قرار گیرند. فرزندان اناثی که به‌لیل ازدواج از پوشش تأمین اجتماعی خارج شده‌اند در صورت فوت همسر یا طلاق می‌توانند مجدداً تحت پوشش قرار گیرند. درصورتیکه بیمه‌شدۀ اصلی فوت کند، فرزندان دختر تا زمانی که ازدواج نکرده و به کار مشغول نشده‌اندتا آخر عمر می‌توانند از مستمری سهم خود بهره‌مند شوند. سهم فرزندان از مستمری بازماندگان ۲۵درصد مستمری استحقاقی است.
فرزند پسر
فرزندان ذکور در صورت داشتن شرایط زیر تحت کفالت قرار گرفته و از خدمات سازمان بهره‌مند می‌شوند:
1. درصورتیکه سن آنان کمتر از ۱۸ سال باشد. البته به‌موجب مصوبه مورخ بیستم مرداد 1387 مجلس شورای اسلامی فرزندان ذکور تا 22 سالگی درصورتیکه اشتغال به کار نداشته باشند، می‌توانند از دفترچۀ درمان استفاده کنند.
2. درصورتیکه با ارائه مدارک لازم در یکی از دانشگاه‌ها و مؤسسات رسمی آموزشی مشغول به تحصیل باشند.
3. به‌دلیل بیماری و یا نقص عضو طبق گواهی کمیسیون‌های پزشکی سازمان تأمین اجتماعی قادر به‌کارکردن نباشد.
همسر بیمه‌شدۀ زن
شوهر بیمه‌شده در صورت داشتن شرایط زیر می‌تواند تحت کفالت همسر خود قرار گیرد: شوهر بیشتر از 60 سال داشته باشد، به تشخیص کمیسیون‌های پزشکی ازکارافتاده کلی اعلام شود، مستمری دریافت نکند، معاش او توسط همسر تأمین شود.
پدر و مادر
پدر و مادر بیمه‌شده در صورت داشتن شرایط زیر تحت پوشش سازمان تأمین اجتماعی قرار می‌گیرند: سن پدر از شصت و سن مادر از ۵۵ سال بیشتر باشد، طبق نظر و تشخیص کمیسیون‌های پزشکی سازمان ازکارافتاده کلی شناخته شود، مستمری دریافت نکنند. معاش آن‌ها توسط بیمه‌شده تأمین شود. پدر و مادر باید در زمان حیات بیمه‌شدۀ اصلی تحت کفالت قرار گیرند، احراز کفالت والدین پس از فوت بیمه‌شدۀ اصلی بسیار مشکل است، ملاک تشخیص و تعیین سن بیمه‌شدۀ اصلی و افراد تحت تکفل بیمه‌شدگان مندرجات شناسنامه اولیۀ آنان بوده و تغییرات بعدی در آن برای سازمان تأمین اجتماعی معتبر نخواهد بود.
خواهر و برادر
خواهر و برادر نیز می‌توانند با شرایطی خاص تحت کفالت بیمه‌شده قرار گیرند. شرایط خواهر و برادر برای کفالت بیمه‌شده عبارت است از:
1. خواهر تحت تکفل؛ در شرایطی که ازدواج ننموده و فاقد حرفه و شغل باشد.
2. برادر تحت تکفل؛ که سن آن‌ها کمتر از ۱۸ سال تمام باشند و یا منحصراً به تحصیل اشتغال داشته و یا طبق نظر پزشک سازمان تأمین اجتماعی ازکارافتاده کلی باشند. احراز کفالت خواهر و برادر بیکار به‌عهدۀ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است.
خدماتی که شامل افراد تحت تکفل می‌شود
خدمات سازمان به افراد تحت تکفل بیمه‌شده به دو حالت قابل‌تقسیم‌بندی است:
الف) در حالتی که بیمه‌شده در قید حیات است، خدمات سازمان به افراد تحت تکفل موارد زیر را شامل می‌شود:
۱. ارائۀ خدمات درمانی و صدور دفترچۀ درمان (شامل اقدامات درمانی سرپایی- بیمارستانی، دارو و انجام آزمایشات تشخیص طبی)، (براساس مادۀ ۵۸ قانون تأمین اجتماعی)
2. پرداخت هزینۀ وسایل کمک‌پزشکی (پروتز و اورتز)
3. شیر مورد نیاز نوزاد درصورتیکه بیمه‌شدۀ زن و یا همسر بیمه‌شدۀ مرد به بیماری‌هایی مبتلا شود که شیر دادن برای طفل او زیان‌آور باشد یا پس از زایمان فوت شود شیر موردنیاز تا ۱۸ ماهگی توسط سازمان تأمین اجتماعی تحویل خواهد شد، (براساس مادۀ ۶۹)
4. معاینات طبی و معالجات قبل، حین و بعد از وضع حمل (مادۀ ۶۸)
ب) حالت دوم در مواردی است که بیمه‌شدۀ اصلی فوت می‌کند و خدمات سازمان به بیمه‌شدۀ تحت کفالت در صورت فوت بیمه‌شده به شرح زیر است:
۱. پرداخت مستمری بازماندگان (بر اساس مواد ۸۰ تا ۸۳). درصورتیکه یکی از بازماندگان شرایط دریافت مستمری را از دست بدهد یا فوت کند به همان نسبت به میزان مستمری دیگر بازماندگان اضافه می‌شود. درصورتیکه همسر بیمه‌شدۀ متوفی، از بابت بازنشستگی و یا ازکارافتادگی کلی خود از سازمان تأمین اجتماعی مستمری دریافت کند، می‌تواند از بابت شوهر خود نیز از مستمری بازماندگان (بر اساس بند یک مادۀ 81 قانون) بهره‌مند و از هر دو مستمری برخوردار شود. همسران بیمه‌شدگان متوفایی که از بابت شوهر خود مستمری دریافت می‌کنند نمی‌توانند از بابت پدر و مادر خود نیز مستمری بگیرند و فقط می‌توانند از یکی از مستمری‌ها استفاده کنند.
2. پرداخت کمک‌هزینۀ کفن‌ودفن معادل یک‌ماه حداقل حقوق سال موردنظر، بابت فوت بیمه‌شدۀ اصلی و یا همسر وی./
3. ارائۀ کلیۀ خدمات درمانی به بازماندگان.
4. پرداخت هزینۀ پروتز و اروتز (وسایل کمک‌پزشکی) به بازماندگان.
بیمه‌شدگان حرف و مشاغل آزاد می‌توانند تحت تکفل فرزند خود به اعتبار اشتغال به کار در کارگاه‌های تحت پوشش تأمین اجتماعی، قرارگرفته و به‌تبع آن از خدمات درمانی استفاده کنند؟
خیر، کفالت مشمولان قانون بیمۀ صاحبان حرف و مشاغل آزاد توسط فرزند بیمه‌شدۀ آنان فاقد وجاهت قانونی است.
21 ساله هستم و تحت پوشش بیمۀ پدرم قرار دارم که بازنشستۀ دولت است. معافیت تحصیلی دارم، اما تصمیم گرفتم برای شرکتی تازه‌تأسیس کار کنم. دقیقاً در روز استخدام، بازرس ادارۀ بیمه بابت پرداخت نکردن بیمۀ دو کارمند دیگر، کارفرما را یک‌میلیون تومان جریمه کردند، آیا می‌توانم در شرکت کار کنم و به‌صورت توافقی، بیمه نشوم و کارفرما هم جریمه نشود؟
بیمۀ تأمین اجتماعی اجباری است و از روز اولی که شخص مشغول به‌کار می‌شود باید مشمول تأمین اجتماعی قرار گرفته و حق بیمۀ مربوطه به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت شود. درخصوص بیمه، توافق کارگر و کارفرما برای بیمه نکردن کارگر فاقد وجاهت قانونی است و چنین توافقی باطل است. دریافت جریمه از کارفرما بابت عدم ارسال لیست حق بیمه و پرداخت نکردن حق بیمه در موعد مقرر در چارچوب قانون بوده و برای تأمین حقوق بیمه‌شده صورت می‌گیرد.
