
دور جدید فعالیت انتشارات علمی و فرهنگی با پنج گروه تخصصی
در دور جدید فعالیت انتشارات علمی و فرهنگی (وابسته به سازمان تامین اجتماعی)، ١٢ گروه علمی در پنج گروه دینپژوهی، ادبیات، هنر، تاریخ، و علوم اجتماعی و مطالعات فرهنگی ادغام شدند.
در دور جدید فعالیت انتشارات علمی و فرهنگی (وابسته به سازمان تامین اجتماعی)، ١٢ گروه علمی در پنج گروه دینپژوهی، ادبیات، هنر، تاریخ، و علوم اجتماعی و مطالعات فرهنگی ادغام شدند.
تامین ۲۴/ مدیرعامل انتشارات علمی و فرهنگی، با بیان این مطلب، برای این گرو ه ها دو وظیفه برشمرد و گفت: یکی از این وظایف بررسی و تعریف موضوعات و آثار مناسب برای تألیف و ترجمه بوده است و دیگری تأیید کیفیت محتوای متونی که برای انتشار به علمی و فرهنگی سپرده شدهاند.
دکتر مسعود کوثری بایادآوری اینکه طی سه سال اخیر، ١٥٠٠ عنوان سفارش برای ترجمه و تألیف از سوی این گروهها به مرحلة عقد قرارداد منتهی شده است، افزود: رویکرد بخش فرهنگی ناظر بر ایجاد تعادلی میان متون فاخر و تقاضا و ذائقة بازار است. ناشران، بهعنوان «کارگزاران اصلی توسعه فرهنگی»، کتاب را که عصاره اندیشة انسانها و بازتابنده صورتهای مختلف آگاهی در حوزههای مختلف فکری است در اختیار عموم قرار میدهند. نشر با مبادله دانش سر و کار دارد و با تدارک اطلاعات آماده و بستهبندی شده از طریق ابزاری مشتری پسند به انتقال و مبادله دانش و فرهنگ یاری میرساند. بنابراین، اگر قرار بر توسعة فرهنگی باشد، ناگزیر از توسعة ظرفیت حوزة چاپ و نشر و نیز فراهم ساختن زمینه برای مشارکت بخش خصوصی و کاهش تصدیگری دولت در حوزه نشر هستیم تا مشارکت مردمی در این امر افزایش یابد و بازار نشر و مبادلة کالاهای فرهنگی رونق یابد.
وی در خصوص مجموعهای از اقدامات و تمهیدات در پیش گرفته شده برای بازگشت انتشارات به بازار کتاب و میان اهل فرهنگ طی سالهای اخیر، چنین بر شمرد: از جمله نخستین اقدامات در حوزة کتاب باید به کوشش برای «احیاء زمینههای فعالیت قدیمی» انتشارات در حوزة تاریخ و ادبیات اشاره کرد. ترجمه و نشر متون ادبیات کلاسیک جهان از اهداف اصلی فرانکلین و بنگاه نشر و ترجمة کتاب بود و توانست، در دورة فعالیت اثرگذار خود، شماری از آثار کلاسیک را به خوانندگان فارسیزبان عرضه کنند. پس از انقلاب، برخی از این آثار توسط علمی و فرهنگی ــ بهویژه تا دههای پیش از این ــ بازنشر میشد و، در عین حال، حق انتشار بسیاری از این آثار نیز به دیگر ناشران واگذار شده بود. اقدامات مؤثری در سه سال اخیر انجام گرفت تا متون ارزشمندی که به بایگانی و فراموشی سپرده شده بود از نو چاپ و آن آثاری که در اختیار دیگر ناشران قرار داشت بازپس گرفته شود. همچنین تعداد ١١٠ عنوان از آثار اخیر با رسیدگیهای حقوقی و مذاکره ناشران مذکور اعاده شد و مجموعهای از آثار کلاسیک با حروفچینی و صفحهآرایی و طراحی جلد تازه در دست چاپ و عرضه به بازار قرار گرفت.
دکتر کوثری با اشاره به اینکه، کوشش هایی شد تا، در ادامة سیاست حضور در بازار مغفول افتادة متون کلاسیک ادبیات جهان، ترجمههایی نو به بازار عرضه شود گفت: در کنار این آثار، متون ارجمند ادب فارسی و تاریخ ایران و اسلام و نیز برخی دانشنامههای مهم در دستور نشر قرار گرفت. بعضی از این آثار، مانند سیری در هنر ایران از آرتور پوپ، ایران از آغاز تا اسلام از رومن گیرشمن، کوروشنامة گزنفون، میراث باستانی ایران از ریچارد فرای، تاریخ شاهنشاهی هخامنشی از اومستد و نیز جامعالتواریخ، مقدمه ابن خلدون، بیست مقاله تقیزاده، داستانهای شاهنامه و داستانهای ایران باستان و ... که پیشتر منتشر شده بود، تجدید چاپ شد و چند عنوان و مجموعه آثار مهم نیز به دست ترجمه و چاپ داده شد: همچون ترجمه الخواص زوارهای، بررسی تاریخ توینبی، دایره المعارف دین از میرچا الیاده، دانشنامة جهانی شدن جرج ریتزر و ... . در کنار ملاحظات نو در حوزة انتخاب و نشر آثار، توجهی ویژه نیز به وجوه زیباییشناختی محصولات شد و با بازنگری در طرح جلد، صفحهآرایی و عناصر گرافیکی کتابها، و استفاده از قطعهای جیبی فرانسوی و رقعی جدید، تلاش شد محصولاتی با کیفیت و بهلحاظ بصری جذابی به بازار عرضه شود.
مدیر عامل انتشارات علمی و فرهنگی،با بیان اینکه ورود جدی انتشارات به حوزة آثار مکتوب در زمینة سینما و کتاب کودک ــ خاصه ذیل پروژة پرندة آبی ــ از دیگر اقدامات سال های اخیر بوده است خاطرنشان کرد: در سالهای ٩٤ و ٩٥، تعداد ٩١ عنوان کتاب در حوزة کودک توسط علمی و فرهنگی منتشر شد و ٧٤ عنوان دیگر نیز تا پایان سال ٩٥ در مرحلة نهایی چاپ قرار گرفت. همچنین، حضور فعال و مؤثر علمی و فرهنگی در بخش کودک در نمایشگاههای بینالمللی کتاب خارج از کشور با استقبال ناشران غیرایرانی روبه رو شد و به خرید کپی رایت و ترجمة بعضی آثار آن به زبانهای خارجی انجامید. علاوه بر این، ترجمه و نشر کتاب در حوزة سینما نیز بهعنوان سرفصلی جدید از کارهای انتشارات در دستور کار قرار گرفت. ذیل این هدف بود که در آذرماه ١٣٩٤، تفاهمنامهای میان انتشارات علمی و فرهنگی و بنیاد سینمایی فارابی بهمنظور تولید متونی عالمانه در حوزة سینما منعقد شد.
به گفته وی، نخستین اموری که در دورة مدیریت جدید باید مورد رسیدگی قرار میگرفت بررسی وضع موجود و ارزیابی و تعیین تکلیف کارهای گذشته بود؛ کارهایی که بخشی بهدلیل مشکلات حقوقی و درگیری با مؤلفان و مترجمان معطل مانده و بخشی دیگر فاقد کیفیت محتوایی لازم بود. تعداد این کارها، در سال ١٣٩٣، بیش از ٣٠٠ عنوان بود و بررسی و تعیین تکلیف آنها سه ماه به درازا انجامید.
مدیر عامل انتشارات علمی و فرهنگی تمهیدات برای تجدید چاپ متون ارجمند قدیمی در حوزة ادبیات داستانی، رمان و نمایشنامه که بسیاری از آنها به دورة فرانکلین بازمیگشت را ازجمله امکوری دانست که بر عهدة بخش فرهنگی بود.
وی با اشاره به اینکه اغلب نسخههای قدیمی از نو حروفچینی و طراحی و به بازار عرضه شدگفت: برخی از این آثار در مدتی کوتاه به چاپ دوم رسیدند. کار تجدید چاپ این آثار چنان سنگین بود که بخشی از فرایند چاپ آنها به شرکتهای انتشاراتی تیسا و اسم واگذار شده بود.
به گفته مدیر عامل انتشارت علمی و فرهنگی، راهاندازی پروژة پرندة آبی برای رونق به ادبیات کودک از دیگر اقدامات بخش فرهنگی است. در طرح پرندة آبی، بهمنظور فعالیت منظم و برنامهریزی در حوزة کتاب کودک، از پاییز ١٣٩٣ و با تشکیل تدریجی کارگروههای مختلف شروع به کار کرد و، تا کنون، بیش از ١٥٠ عنوان کتاب در این حوزه روانه بازار کرده یا در نوبت چاپ دارد. عمده آثار این پروژه، بنا به تصمیم و تأکید شورای کتاب انتشارات علمی و فرهنگی، تألیفی بودهاند. کارگروه اساطیر بر تألیف رمان کودک و نوجوان با استفاده از اسطورههای ایرانی متمرکز است که فینفسه هدفیست ارزشمند؛ چراکه برخلاف توجه جدی جوامع غربی به تولید آثار اساطیری و بازار داغ این گونه ادبی که حتی میان ایرانیان نیز مخاطبانی دارد،
دکتر کوثری دومین کارگروه بخش کودک را به نام کارگروه تألیف مجموعة "تربچه" عنوان کرد و گفت: پس از استقبال خوب بازدیدکنندگان نمایشگاه بینالمللی کتاب کودک و نوجوان بولونیا از غرفة علمی و فرهنگی و خاصه کتاب تربچه نقلی از سمیرا قیومی، کارگروه مذکور تشکیل شد و نتیجة آن تألیف بیست کتاب مصوّر بود. سومین کارگروه پروژة آبی کارگروه کتابهای تصویری بچههای آبی است و برای کودکان دچار بیماری یا کودکان دچار آسیبهای اجتماعی مانند کودکان کار یا بدسرپرست، فرزندان طلاق و جز آن، تولید کتاب میکند.
بنابه گفته مدیر عامل انتشارات علمی و فرهنگی، دیگر اقدامات این شرکت در حوزۀ کودک "تشکیل آکادمی داستان کودک و نوجوان" است که در نظر دارد تا با روشهای کارگاهی و تجربی، نویسندگی برای کودک و نوجوان را آموزش دهد.آکادمی کتاب کودک ذیل یک شورای سیاستگذاری متشکل از آقای مسعود کوثری(مدیر عامل شرکت)، مهدی قزلی(نماینده معاون فرهنگی وزار ارشاد و مدیر عامل بنیاد ادبیات داستانی)، علی اصغر سیدآبادی (پژوهشگر، نویسنده و مدیر کل دفتر مطالعات و ترویج کتابخوانی وزارت ارشاد)، محمدرضا بایرامی(نویسنده حوزة کودک و نوجوان) و معصومه انصاریان (نویسنده حوزة کودک و نوجوان) قرار دارد و شامل پنج دپارتمان داستان تصویر، فانتزی، داستان مسئلهمحور، رمان و طنز است که معیار در تقسیمبندی این گروهها یکی فرآیند خلق و تولید داستان و دیگری «برجسته بودن» موضوع در ادبیات کودک بوده. هدف این آکادمی برگزاری کارگاههایی برای تربیت نویسنده در حوزة کودک و نوجوان است.
دکتر کوثری با بیان اینکه شرکت بازرگانی کتاب گستر از مجموعه شرکتهای وابسته به انتشارات علمی و فرهنگی است که از سال ١٣٨٠ با هدف ایجاد شبکه توزیع اختصاصی برای کتاب های انتشارات تاسیس شده گفت: به دلیل عدم شناخت صحیح از بازار نشر و سیستم توزیع کتاب در کشور ، این شرکت با اهداف اولیه تاسیس فاصله گرفته و دچار ضرر و زیان انباشته شده بود . از سال ١٣٩٣ ضمن تمرکز بر روی توزیع کتاب های انتشارات نسبت به شناخت توزیع کتاب در کشور و برقراری ارتباط با مراکز فروش در تهران و شهرستان ها و باز تعریف چگونگی ارسال و توزیع کتاب برای آنان نسبت به اصلاح ساختار توزیع اقدام به عمل آمد . از جمله فعالیت های انتشارات در این بخش توسعه فضای فروشگاهی بود که تعداد فروشگاها از دو به پنج فروشگاه افزایش پیدا کرد.بزرگترین و مهمترین فروشگاه واقع در خیابان آفریقا (گلفام) است که بر مبنای طراحی شهر کتاب در فضایی معادل ١٢٠٠ متر اجرا گردیده است.
به گفته مدیر عامل انتشارات علمی وفرهنگی، شرکت چاپ و نشر کتیبه نیز یکی دیگر از شرکت های وابسته به انتشارات علمی و فرهنگی است که با هدف انجام امور چاپی تاسیس شده است. از سال ١٣٩٣ ضمن بررسی و مطالعه توانمندی های فنی موجود نسبت به تکمیل امکانات و راه اندازی ماشین هایی که طی سال های متمادی بلا استفاده در این شرکت موجود بوده است اقدام به عمل آمد که این مهم ضمن مطالعه و راه اندازی سیستم چاپ رول در کنار سیستم بر مبنای شیت نیز انجام پذیرفته است.
همچنین از دیگر زیر مجموعه های این شرکت می توان از شرکت فرهنگ فیلم تهران نیز با ماموریت جدیدی که نسبت به انجام پروژه های تولید فیلم در گونه های مختلف آموزشی، مستند، کوتاه، تیزرهای تبلیغاتی سازمان تامین اجتماعی زیر نظر اداره کل روابط عمومی پیدا کرد نام برد، این شرکت در سال های اخیر فضای کسب و کار جدیدی را آغاز کرد که در ابتدا نسبت توانمندسازی نیروی انسانی و تربیت نیروی متخصص مورد نیاز اقدام و در فاز بعدی برون سپاری کلیه امور تولید متوقف و تمامی مراحل توسط پرسنل شرکت فرهنگ فیلم تهران انجام پذیرفت.
دکتر کوثری با بیان اینکه از جمله امکانات موجود در شرکت فرهنگ فیلم تهران استودیو های حرفه ای رادیو تلویزیونی است یاد آور شد: در سال های گذشته به لحاظ فضا و ساختار دچار فرسودگی قابل توجه ای شده بود که از سال ١٣٩٣ نسبت به بازسازی کامل استودیو تصویر (کف، اکوستیک، رایزرهای خروجی و ورودی هوا، انبار و کارگاه دکور و ...) و همچنین بروز رسانی امکانات فنی استودیو صدا اقدام شد.
منبع: هفته نامه تامین