تامین ۲۴/در تهیه این شاخص چهار مؤلفه در نظر گرفته میشود: امنیت درآمدی، وضعیت سلامت، توانایی و ایجاد فضایی که افراد مسن برای انجام مستقل فعالیتهای روزمره خود به آن نیاز دارند. در تامین امنیت درآمدی، سیستم بازنشستگی و عملکرد صندوقهای بازنشستگی اهمیت زیادی دارد. سیستم بازنشستگی کارآمد میتواند موجب کاهش فقر و نابرابری شود. با وجود اینکه اغلب کشورهای دنیا دارای سیستمهای بازنشستگی هستند، پوشش آنها متفاوت است و در کشورهای کمدرآمد و کشورهای دارای درآمد متوسط تنها یک نفر از هر چهار نفر از جمعیت بالای ۶۵ سال از حقوق بازنشستگی استفاده میکند. برای کاهش این شکاف درآمدی بین بازنشستگان و افراد شاغل، در بسیاری از کشورهای دنیا مانند چین و مکزیک، صندوقهای بازنشستگی تازهای ایجاد شده است که با منابع مالی مالیاتها کار میکنند.
هدف از ایجاد این صندوقها حصول اطمینان است از اینکه همه میتوانند از حداقل دستمزدهای بازنشستگی در دوره سالمندی استفاده کنند. در زمینه وضعیت سلامت، امید به زندگی سالمندان و میزان سلامت آنها در دوره سالمندی مورد توجه قرار میگیرد. توانایی سالمندان با توجه به دو مؤلفه میزان اشتغال و سطح سواد و آموزش آنها سنجیده میشود. نرخ اشتغال افراد بین ۵۵ تا ۶۴ سال نشاندهنده سطح دسترسی آنها به بازار کار و حمایت از روابط اجتماعی این قشر و تامین درآمد برای این عده است که مانع از فقیر شدن این قشر میشود. سطح آموزش خانوارها نشان میدهد سالمندان چه ظرفیتهایی برای استفاده از فرصتهای شغلی در کشور دارند. شرایط محیطی مناسب برای سالمندان نیز به معنای ایجاد فضایی است که در آن سالمندان به وسایل حملونقل عمومی دسترسی داشته باشند و از امنیت فیزیکی لازم برای حضور در اجتماع، روابط اجتماعی سالم و مناسب و در نهایت آزادیهای اجتماعی و فردی برخوردار باشند.
این در حالی است که بین کشورهای پردرآمد که در صدر فهرست شاخص حمایت از سالمند قرار دارند و کشورهای کمدرآمد که در قعر این فهرست هستند، نابرابری در سلامت، آموزش و سطح درآمد افراد سالمند بسیار زیاد است. تفاوت در نرخ امید به زندگی در 10 کشور ابتدای فهرست و 10 کشور انتهای فهرست بیش از دیگر مولفهها مشاهده میشود. آمار نشان میدهد در سال ۱۹۹۰ میلادی امید به زندگی سالمندان در 10 کشور انتهای فهرست 7/5 سال کمتر از 10 کشور ابتدای فهرست بوده و در سال ۲۰۱۲ میلادی این شکاف به 3/7 سال رسیده است. از سوی دیگر در سال ۲۰۱۵، میانگین امید به زندگی سالمندان بالای ۶۰ سال در جهان، ۲۱ سال بود اما در کشورهای ابتدای این فهرست مانند سوئیس و آلمان میزان امید به زندگی بالغ بر ۲۶ سال و در کشورهای انتهای فهرست از قبیل افغانستان برابر با ۱۶ سال بود. کارشناسان میگویند، کشورهایی که بالاترین جایگاه را در فهرست دارند کشورهایی هستند که بیشترین حمایت اقتصادی و اجتماعی را از سالمندان به عمل میآورند و هدف آنها استقلال سالمندان است.
به گزارش «شاخص حمایت از سالمندی»، کشورهای سوئیس، نروژ، سوئد، آلمان و کانادا پنج کشوری هستند که در ابتدای فهرست قرار گرفتهاند و بیشترین حمایت از سالمندان را دارند. کشور هلند از نظر حمایت از سالمندان در جایگاه ششم دنیا قرار دارد و کشورهای ایسلند، ژاپن، آمریکا و انگلیس به ترتیب جایگاه هفتم تا دهم فهرست را به خود اختصاص دادهاند. یک بررسی اجمالی نشان میدهد تمامی کشورهای ابتدای فهرست، اقتصادهای توسعهیافته و صنعتی اروپا و آمریکا هستند و قرار گرفتن کشورهایی از قبیل شیلی و آرژانتین در میان ۳۱ کشور اول فهرست نشاندهنده تلاش پیگیر آنها برای بهبود این شاخص در سالهای اخیر است. 10 کشوری که در انتهای این فهرست قرار دارند عبارتاند از عراق، اوگاندا، رواندا، زامبیا، تانزانیا، پاکستان، ساحل غربی و نوار غزه، موزامبیک، مالاوی و درنهایت افغانستان.
منبع: هفته نامه آتیه نو. صندوق جمعیت سازمان ملل
تاثیر توسعهیافتگی بر حمایت از سالمندانتامین ۲۴توسعه یافتگی در ایران