مسکن اجتماعی؛ طرحی برای خانه دارشدن کم درآمدها

تامین ۲۴/ براساس جزئیات ابلاغ شده طرح مسکن اجتماعی توسط «اسحاق جهانگیری» معاون اول رئیس جمهوری، در صورت وجود متقاضیان از گروه‌های کم‌درآمد برای خرید واحدهای مسکن مهر بدون متقاضی، به ازای هر واحد مسکونی هفتاد میلیون (70.000.000) ریال کمک بلاعوض پرداخت می‌شود.

همچنین به اشخاص حقیقی و حقوقی دارای زمین که تمایل به ساخت واحدهای مسکونی استیجاری با نرخ‌های اجاره ترجیحی و در قالب توافق با بنیاد مسکن داشته باشند، به ازای هر واحد استیجاری تا دو برابر سقف تسهیلات جزء (1) بند (الف) این تصویب‌نامه تسهیلات اعطا می‌شود.

به گزارش ایرنا، براساس این مصوبه، وزارت راه و شهرسازی موظف است نسبت به تأمین زمین در محدوده شهرها (دارای تأسیسات زیربنایی آب، برق و گاز) یا شهرهای جدید برای ساخت واحد استیجاری از طریق واگذاری به سازندگانی که تمایل به ساخت مسکن ملکی – استیجاری با رعایت حداقل چهل درصد (0.40) اجاره‌ای دارند، اقدام کند.

کمک هزینه اجاره خانوارهای کم‌درآمد ماهانه به ترتیب تا دو میلیون (2.000.00) ریال برای شهرهای زیر (500) هزار نفر و تا چهار میلیون (4.000.000) ریال (با افزایش سالانه (10 درصد) برای شهرهای بالای (500) هزار نفر تعیین می‌شود.

وام قرض‌الحسنه ودیعه مسکن برای حمایت از خانوارهایی که توان بازپرداخت اقساط را دارند به ازای هر واحد هفتاد و پنج میلیون (75.000.000) ریال با بازپرداخت (60) ماهه تعیین می‌شود.

براساس این مصوبه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظف است با همکاری کمیته امداد امام خمینی (ره)، سازمان بهزیستی کشور، بنیاد و شهرداری‌ها نسبت به اولویت‌بندی و شناسایی گروه‌های هدف اقدام کند.

همچنین در معرفی متقاضیان لحاظ شرایط زیر الزامی است:

الف – افراد سرپرست خانوارهای کم‌درآمد که خود و افراد تحت تکفل آنان از تاریخ یکم فروردین ماه 1390 بدون واحد مسکونی با دوام یا وام مسکن بوده و از تاریخ بیست و دوم بهمن ماه 1357 هیچ یک از امکانات دولتی یا امکانات نهادهای عمومی غیردولتی مربوط به تأمین مسکن شامل زمین، واحد مسکونی یا تسهیلات یارانه‌ای خرید یا ساخت واحد مسکونی استفاده نکرده باشند. 

ب – متقاضیان باید دارای حداقل پنج سال سابقه سکونت در شهر مورد تقاضا باشند.

عباس آخوندی،‌ وزیر راه وشهرسازی درباره طرح مسکن اجتماعی و علت نامگذاری آن می گوید: اولویت مسکن اجتماعی، با افراد سرپرست خانوارهای کم ‌درآمد است. به این دلیل به این طرح «مسکن اجتماعی» می گوییم که این مسکن اصلاً اقتصادی نیست، خانه‌ سازی در مدل مسکن اقتصادی یعنی باید مسکن بسازید و بازگشت سرمایه صورت پذیرد، اما ما در این طرح به دنبال مسکن اجتماعی و حمایتی هستیم.

وی درباره شرایط این طرح می گوید: به گروه‌های کم درآمدی برخورد می‌کنیم که اصلاً در قالب مدل اقتصادی امکان تأمین سرپناه ندارند، لذا این افراد می توانند از حمایت های مسکن احتماعی برخوردار شوند.

آخوندی در باره متولی تأمین مسکن اجتماعی و حمایتی نیز گفت: نهادهای حمایتی و نهادهایی که سیاست اجتماعی را دنبال می‌کنند باید متولی شوند و این بخشی از سیاست‌های اجتماعی دولت است که نهادهایی چون کمیته امداد، سازمان بهزیستی و بنیاد مسکن آن را دنبال می‌کنند.

حامد مظاهریان،‌معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی نیز در گفت و گو با ایرنا می گوید: وظیفه اصلی دولت در طرح مسکن اجتماعی، تامین مسکن مورد نیاز دو دهک پایین جامعه است و قرار است در این طرح سالیانه 100 هزار واحد مسکونی برای قشر آسیب پذیر حامعه ایجاد شود.

وی با بیان اینکه در این طرح با حمایت دولت 4 دهک بعدی جامعه صاحب خانه می شوند، گفت: در این زمینه 4 گروه جامعه از جمله خانه اولی ها که مسکن ندارند با استفاده از رژیم پس انداز صاحب خانه می شوند.

معاون وزیر راه و شهرسازی می افزاید: تا اواسط اردیبهشت ماه بیش از 165 هزار نفر در صندوق پس انداز خانه یکم سپرده گذاری کرده اند تا با استفاده از تسهیلات بانک مسکن با سود 8 و 9.5 درصد صاحب خانه شوند.

به گفته مظاهریان، در 30 سال گذشته مبنای سیاست های مسکن در ایران ساخت مسکن توسط مردم بود و در این مدت متوسط سرمایه گذاری های دولت در این بخش بین 3 تا 5 درصد بوده است.

وی در ادامه می افزاید: با اتمام پروژه مسکن مهر، طرح مسکن اجتماعی و حمایتی در کشور آغاز می شود و در پنج سال آینده دولت در نظر دارد 500 هزار مسکن برای اقشار کم درآمد در کشور احداث کند.

براساس مصوبه هیات وزیران، بنیاد مسکن متولی اجرای این طرح است و باید تلاش کند با شناسایی افراد کم درآمد بدون مسکن در کشور، زمینه اجرایی شدن طرح مسکن اجتماعی را در کشور عملی کند.

«علیرضا تابش» رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی می گوید در طرح مسکن اجتماعی و مسکن حمایتی قرار است سالیانه 100هزار واحد مسکن در کشور آماده شود و به همین منظور مکاتبات لازم برای تامین اعتبار مورد نیاز برای پرداخت تسهیلات بانکی این طرح به بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه انجام شده است.

وی با بیان اینکه برای اجرایی شدن این طرح قرار است 24 میلیارد و 375 هزار ریال تسهیلات بانکی و یک میلیارد و 670 هزار ریال اعتبار بلاعوض از طرف دولت یازدهم اختصاص یابد، گفت: به محض تامین اعتبارات مورد نیاز کار بنیاد مسکن در این طرح آغاز می شود که ساخت تعداد 10 هزار مسکن حمایتی، خرید 20 هزار مسکن حمایتی و کمک بلاعوض برای خرید 5 هزار واحد مسکن فاقد متقاضی از مهم ترین اولویت های این طرح است.

طرح مسکن احتماعی در 31 استان کشور به مورد اجرا گذاشته می شود و سهمیه هریک از استان های به تفکیک مشخص شده تا با همکاری تمام دستگاه های اجرایی از جمله وزارت راه وشهرسازی، وزارت تعاون، کار و امور اجتماعی، بانک های عامل، بهزیستی کمیته امداد و بنیاد مسکن سالیانه 100 هزار واحد مسکن برای اقشار کم درآمد بدون مسکن آماده شود.

«جواد حق شناس» معاون مسکن ‌شهری بنیاد مسکن انقلاب اسلامی‌ نیز پیش از این درباره طرح مسکن اجتماعی گفته است: بیش از 570 هزار واحد مسکن حمایتی برای اقشار کم ‌درآمد جامعه در طول اجرای برنامه ششم توسعه در کشور ساخته می شود.

وی با تشریح وظیفه تامین مسکن اقشار کم‌درآمد که دولت آن را به بنیاد مسکن انقلاب ‌اسلامی تفویض کرده است، گفت: برنامه تامین مسکن اقشار کم‌درآمد در دو قالب مسکن‌ اجتماعی و مسکن‌ حمایتی به پیشنهاد وزارت راه و شهرسازی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و بانک مرکزی تهیه شده و مسئولیت اجرای آن نیز به عهده بنیاد مسکن انقلاب اسلامی است.

معاون مسکن‌ شهری بنیاد مسکن انقلاب ‌اسلامی یادآور شد: مسکن‌ اجتماعی در دو ساختار مسکن استیجاری و پرداخت کمک اجاره و وام قرض‌الحسنه پیش‌بینی و طرح آن نیز آماده شده است.

حق شناس افزود: در بخش مسکن اجتماعی، ساخت واحدهای استیجاری به همت دستگاه‌هایی همچون کمیته امداد امام‌خمینی(ره)، سازمان بهزیستی، خیرین مسکن‌ ساز که خانوارهایی را تحت ‌پوشش دارند، انجام می‌شود.

به گفته این مقام مسئول، نهادهای دیگر و بخش خصوصی که علاقه مند همکاری در زمینه مسکن حمایتی هستند، می توانند در ساخت مسکن استیجاری همکاری کنند.

حق‌شناس با یادآوری اینکه در بحث مسکن اجتماعی تامین زمین با وزارت راه و شهرسازی است، گفت: سرمایه‌گذاران و متقاضیانی که مبالغ قابل ‌توجهی برای ساخت مسکن استیجاری در اختیار دارند می توانند از طریق تسهیلاتی که در این لایحه پیش بینی شده است، برای تامین بخشی از نیاز مالی اجرای طرح اقدام کنند.

وی اظهار داشت: متقاضیان ساخت مسکن حمایتی می توانند با انعقاد تفاهم‌نامه‌ای که به مدت 10 سال بین آنها و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی امضا می‌شود، واحدهای مسکونی را تحت‌نظارت بنیاد بسازند و بخشی از آنها را در اختیار خانوارهایی که توسط کمیته امداد امام خمینی، سازمان بهزیستی و سایر گزینش‌ها شناسایی شده‌اند، قرار دهند.

وی درباره میزان تسهیلاتی که برای ساخت مسکن های استیجاری پیش بینی شده است، گفت: این تسهیلات برای بافت‌های فرسوده طبق مصوبه های مربوط به آن، در شهرهای مختلف اعمال می شود.

حق شناس ادامه داد: سقف این تسهیلات در شهرهای کوچک تا 400 میلیون ریال (40 میلیون تومان)، در شهرهای میانی600 میلیون ریال (60 میلیون تومان) و در شهرهای بزرگ و کلانشهرها 800 میلیون ریال (80 میلیون تسهیلات) پیش‌بینی شده است.

این مقام‌ مسئول در بنیاد مسکن انقلاب‌ اسلامی، ادامه داد: براساس برنامه ریزی های انجام شده، دولت زمین مناسب را در اختیار بخش خصوصی یا سازمان‌هایی که علاقه مند به مشارکت در این بخش هستند، قرار می‌دهد.

وی ادامه داد: بخش خصوصی مکلف است تا 60 درصد واحدهای مسکونی ساخته شده در این روش را به صورت ملکی به فروش برساند و 40 درصد باقی‌مانده را که در تفاهم‌نامه با بنیاد مسکن نیز بر آن تاکید شده است در اختیار خانوارهای کم‌درآمد قرار دهد.

حق شناس افزود: برای ایجاد تنوع به اجرای طرح تامین مسکن اقشار کم درآمد، پیش بینی شده است تا بنیاد مسکن، بخشی از کمک اجاره را در شهرهای کوچک برای هر خانوار کم بضاعت تا 2 میلیون ریال (200 هزار تومان) و در شهرهای بزرگ تا 4 میلیون ریال (تا 400 هزار تومان) تامین کند و در مواردی که رهن مرسوم است، بنیاد مسکن تا مبلغ 70 میلیون ریال(هفت میلیون تومان) وام قرض‌الحسنه در اختیار هر خانوار کم‌ بضاعت که پیشتر شناسایی شده اند، قرار می‌دهد.

معاون مسکن شهری بنیاد مسکن انقلاب اسلامی همچنین بخش دیگر تامین مسکن اقشار کم‌درآمد را تامین مسکن ملکی عنوان کرد و افزود: در بخش مسکن ملکی، افرادی که تا حدی از توان مالی برخوردار هستند می‌توانند از تسهیلاتی که چارچوب‌های آن مشخص است، استفاده کرده و علاوه بر آن از حمایت‌های فنی بنیاد بهره‌مند شده و ملک خود را بسازند و از آن استفاده کنند.

وی با اشاره به اینکه امسال ساخت 70 هزار واحد مسکونی اقشارکم‌درآمد بر اساس برنامه پیش‌بینی شده در دستور کار است، گفت: اجرای 70 هزار واحد مسکونی در بسته‌های مختلف، مستلزم این است که بانک ‌مرکزی، بانک‌های عامل را مشخص کرده و سازمان برنامه و بودجه نیز کمک‌ یارانه ای آن را در بودجه های سنواتی تعیین کند و تخصیص دهد.

بر اساس طرح مسکن اجتماعی سالیانه ساخت 100 هزار واحد مسکونی در نظر گرفته شده است و قرار است دولت در پایان برنامه ششم توسعه بیش از 570 هزار واحد مسکونی را برای نیازمندان بدون مسکن در کشور بسازد.

نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی لایحه برنامه ششم توسعه، دولت را موظف کردند به منظور کاهش آسیب پذیری سکونتگاه های روستایی (با هدف بهسازی و نوسازی مسکن روستایی) و همچنین تامین مسکن برای اقشار کم درآمد شهری (در شهرهای کوچک) منابع مالی و تسهیلات ارزان قیمت و زمین مورد نیاز را در قالب بودجه سنواتی تامین کند تا بخشی از اقشار آسیب پذیر جامعه به تدریج صاحب خانه شوند.