تامین ۲۴/از سیزدهم آبان ماه که چهارمین جلسه بررسی آسیب‌های اجتماعی با حضور رهبری برگزار شد، نزدیک به ٦ ماه می‌گذرد. جلسه‌ای که در آن از وضع حاشیه‌نشین‌ها صحبت شد و وزیر بهداشت از مشکلات درمان قشر ضعیف گفت. حالا امروز سران قوا، در پنجمین جلسه، در مقابل رهبری گزارش‌های‌شان درباره آسیب‌های اجتماعی را می‌خوانند، گزارش‌هایی از اعتیاد، طلاق، حاشیه‌نشینی، بیکاری و... که به گفته رئیس سازمان بهزیستی باید «ویژه» باشد. انوشیروان محسنی بندپی معتقد است که مقام معظم رهبری دنبال گزارش‌های عادی سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها نیست. او در گفت‌وگو با «شهروند» از برنامه‌ها و گزارش‌های سازمان بهزیستی برای پنجمین جلسه می‌گوید و تأکید می‌کند که این سازمان توانسته روند رو به رشد طلاق را متوقف کند. به گفته او در سه سال و هشت ماه گذشته، با همکاری سایر سازمان‌ها، شیب آسیب‌های اجتماعی مهار شده است.
امروز قرار است پنجمین جلسه بررسی آسیب‌های اجتماعی با حضور مقام معظم رهبری برگزار شود، سازمان بهزیستی قرار است در این جلسه چه گزارشی را ارایه کند؟
به طور کلی سازمان بهزیستی در بخش آسیب‌های اجتماعی سه محور کاری را عهده‌دار است؛ یکی از آنها موضوع زنان سرپرست خانوار است، یکی اعتیاد و دیگری طلاق. اقداماتی که ما در این مدت انجام داده‌ایم، اقدامات ویژه‌ای است؛ یعنی در کنار برنامه‌های روتین و عادی، اقداماتی را به صورت خاص دنبال کرده‌ایم که قرار است در این جلسه ارایه شود.
گزارش بهزیستی نتیجه اقدامات ویژه است یا این‌که قرار است تنها گزارشی از وضع آسیب‌ها داده شود؟
ببینید به‌طور کلی مقام معظم رهبری دنبال گزارش‌های عادی نیستند. ایشان دنبال این هستند که اثربخشی کار را ببینند، اقداماتی که ما رصد کرده‌ایم، باید مدنظر قرار گرفته شوند.
حالا از زمانی که این جلسه‌ها تشکیل می‌شود و به طور کلی در یکی دو سال اخیر که برگزاری این جلسه‌ها در دستور کار سازمان‌ها و وزارتخانه‌های مرتبط قرار گرفته، در زمینه آسیب‌های اجتماعی چه اتفاق ویژه‌ای افتاده است؟
ما توانسته‌ایم شیبی که در زمینه آسیب‌های اجتماعی وجود دارد را مهار کنیم و تقریبا توانسته‌ایم آن را کنترل کنیم. در همین زمینه هم اقداماتی با هماهنگی و همفکری دستگاه‌های پای کار، انجام داده‌ایم، بخشی از اقدامات هم در حال انجام است.
سال گذشته جلسه بررسی‌های آسیب‌های اجتماعی کلید خورد، فکر می‌کنید برای دولت جدید چه برنامه ویژه‌ای برای ادامه این راه و به طور کلی کنترل آسیب‌های اجتماعی باید در دستور کار قرار گیرد؟
در مرحله اول باید برای حساس‌سازی و آگاه‌سازی جامعه برنامه‌ریزی شود و اقدامات پیشگیرانه مدنظر قرار گیرد، اقداماتی که می‌تواند اثربخش باشد و درنهایت منجر به تغییر نگاه و رفتار در جامعه شود. در همین ارتباط هم باید پروتکل‌هایی به‌عنوان درمان و راه‌حل سپری‌کردن بحران آسیب‌های اجتماعی اتخاذ شود؛ پروتکل‌هایی که مبتنی بر شواهد باشد. ما دیگر نباید در این زمینه آزمون وخطا را تجربه کنیم، چرا که دیگر فرصت این کار را نداریم، باید از تجربه‌های موفق استفاده کنیم و آنها را تعمیم دهیم تا بتوانیم اثربخشی کار را ببینیم.
شما به موضوع پیشگیری در بخش آسیب‌های اجتماعی اشاره کردید، سازمان‌ها و وزارتخانه‌های مرتبط ازجمله بهزیستی، چقدر در این زمینه موفق بوده‌اند؟
ما به اقدامات پیشگیرانه خیلی امیدواریم. خود سازمان بهزیستی در زمینه طلاق، راهی را در پیش گرفته که می‌تواند منجر به توقف شیب رو به رشد آن شود. برای نمونه در خراسان رضوی، سیستم ثبت الکترونیکی طلاق را راه‌اندازی کردیم، از آن زمان، ٣٠درصد میزان مراجعه برای طلاق به دادگاه‌ها کمتر شده و ٨,١درصد طلاق در شهر مشهد کاهش یافته است. ما می‌خواهیم این برنامه را در ١١ استان کشور توسعه دهیم.
اشاره شما به طلاق بود، در زمینه اعتیاد در سه سال و چند ماه گذشته چطور عمل شده؟ چقدر در این زمینه کارنامه بهزیستی موفق بوده است؟
ما در زمینه اعتیاد با قوه قضائیه و ستاد مبارزه با مواد‌مخدر همکاری‌هایی داشته‌ایم و قرار است ٦ استان را به‌عنوان پایلوت انتخاب کرده و در آنها الگوی دادگاه درمان‌مدار را نهادینه کنیم. این الگو علمی و تخصصی است. هر چند که اعتیاد یکی از آسیب‌های اجتماعی است که نمی‌توان در کوتاه‌مدت از پیشروی آن جلوگیری کرد. کاری که اکنون انجام داده‌ایم، این است که ریل‌گذاری‌ها را براساس یافته‌های علمی پیش ببریم. حالا با همه این توضیح‌ها، نقطه قوت دولت یازدهم را در بحث آسیب‌های اجتماعی در چه بخشی می‌بینید؟
در دولت یازدهم، توجه جدی به تشکیل جلسه‌های شورای اجتماعی کشور و هماهنگی میان دستگاه‌ها شد و سازمان‌ها مکلف شده بودند که کار موازی نکنند و هم‌افزایی داشته باشند. از همه اینها مهمتر، اتخاذ راهکارهای مبتنی بر عقل و شواهد علمی است که در این دوره انجام شد.
اخیرا سازمان بهزیستی، مشارکت قابل توجهی برای رهایی زنان زندانی جرایم غیرعمد داشت. جدای از این مشارکت، خود سازمان بهزیستی، چه برنامه ویژه‌ای برای زنان زندانی سرپرست خانواده دارد؟
ببینید زمانی که ما می‌گوییم، زنی سرپرست خانواده است، به این معنی است که علاوه بر این‌که فرد خودش درگیر آسیب است، کسانی که تحت تکفل او هم هستند و اغلب کودک به شمار می‌روند هم آسیب دیده‌اند، آنها کسانی هستند که به دلیل امکاناتی که در اختیارشان نیست، نمی‌توانند نقش اثربخشی در جامعه داشته باشند، آنها مستعد پذیرش ناهنجاری‌ها هستند. بر این اساس یکی از کارهای سازمان بهزیستی این است که در زمینه زنان زندانی سرپرست خانواده، به یک مجموعه که خانواده است، نگاه شود. این همان موضوعی است که سازمان بهزیستی آن را دنبال می‌کند. ما در تلاش هستیم تا بتوانیم این افراد نیازمند را شناسایی کنیم و بتوانیم شرایطی برای رهایی آنها از زندان فراهم کنیم.
آماری از تعداد زنان سرپرست خانواده که زندانی هم هستند، دارید؟
خیر، اطلاعی از تعداد این زنان نداریم. اما قرار است معاونت زنان سازمان بهزیستی اقداماتی در این زمینه انجام دهد تا این زنان در زندان شناسایی شوند.
جشنواره رسانهای رفاه و تامین اجتماعی«رستا» برگزار می شود جشنواره رسانهای رفاه و تامین اجتماعی«رستا» از سوی سازمان تامین اجتماعی و به همت موسسه فرهنگی-هنری آهنگ آتیه برگزار می‌شود. علاقمندان تا 15 مرداد ماه سال جاری می توانند آثار خود را به این جشنواره ارسال کنند.
