از سال ۹۲ به این‌سو، هراندازه بحث‌وجدل‌های سالانه بر سر رقم افزایش حداقل‌های دستمزد نیروهای مزد و حقوق‌بگیر تابع قانون کار داغ بود، افزایش حقوق مددجویان کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی کشور یعنی دو نهاد اصلی حمایتی در ساختار نظام رفاه تامین‌اجتماعی کمتر در محافل عمومی انعکاس می‌یافت.
تامین ۲۴/ کمتر کسی توجه داشت که از سال 90 تا به امروز دریافتی کسانی که در لایه مساعدت‌های اجتماعی نظام چندلایه بیمه‌های اجتماعی تعریف و گنجانده شده‌اند، از 17 درصد حداقل دستمزد به کمتر از 9 درصد رسیده است. ابهامی که احمد میدری، معاون رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی معتقد است یکی از دلایل آن تنگناها و مشکلات مالی دولت در حوزه‌های مختلف بوده است و اشاره‌ای تلویحی دارد به میراث برجای‌مانده از دولت گذشته در موضوع پرداخت یارانه و مصیبت‌های دولت فعلی در تامین منابع و پرداخت آن به مردم. حال دولت بنا دارد در سال 96 مستمری‌های سالمندان و معلولان زیر پوش این دو نهاد را که کم‌درآمد و بدون درآمد هستند 20 درصد بیشتر کند و معاون اول رئیس‌جمهور هم پیشنهاد این افزایش‌ها را به سازمان برنامه‌وبودجه داده است. طرحی که کمیسیون اجتماعی دولت حدود دو سال پیش همزمان با کوشش‌هایی که برای تدوین ساختار نظام چندلایه بیمه‌های اجتماعی در دست داشت، آن را آغاز کرد و پس از برگزاری حدود 40 جلسه تخصصی و نشست‌وبرخاست با ارکان تخصصی، سرانجام سر از برنامه ششم توسعه کشور درآورد و نمایندگان هم آن را تصویب کردند. براساس مصوبه مجلس، دولت موظف شده در طول اجرای قانون برنامه هر سال حداقل پرداختی‌ها به مددجویان این دو نهاد حمایتی را علاوه بر یارانه موجود متناسب با میزان محرومیت، ۲۰ درصد حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار افزایش دهد و از محل هدفمند‌سازی یارانه‌ها و حذف یارانه برخی دهک‌های درآمدی، منابعی را در ردیف بودجه خاص در نظر بگیرد و از طریق این دو سازمان به افراد نیازمند پرداخت کند. حالا معاون رفاه اجتماعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در نشستی خبری به همین مناسبت، از افزایش 20 درصدی مستمری افراد زیر پوشش حمایت‌های کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی خبر داده و گفته است: «در سال 96 بیشترین افزایش را برای مددجویان کمیته امداد و سازمان بهزیستی اعمال خواهیم کرد و با توجه به اجرای قانون همسان‌سازی، ترمیم‌هایی در سطوح مستمری گروه‌های مختلف انجام می‌شود و به طور متوسط 20 درصد بر مستمری افراد کم‌درآمد افزوده خواهد شد.»
شرط حضور دولت در لایه مساعدتی
احمد میدری با بیان اینکه در نظام تامین‌اجتماعی چندلایه، جامعه به گروه‌ها و لایه‌های مختلفی تقسیم می‌شود و در هر لایه، نیازهای اساسی هر گروه و اولویت‌های سیاست‌گذاری مشخص می‌شود، در توضیح این لایه‌ها گفت: «در لایه مساعدت‌های اجتماعی، دولت حضور پررنگی دارد و هزینه‌ها را به طور کامل تامین می‌کند. در این لایه دو گروه حضور دارند که یکی اقشاری مانند سالمندان و معلولان است که به‌هیچ‌وجه امکان کسب درآمد و توانمندسازی آنها وجود ندارد و باید میزانی از مستمری را که پاسخگوی نیازهایشان باشد دریافت کنند. سطح دیگر این لایه، عده‌ای از مردم هستند که در حال حاضر نیازمندند اما با آموزش‌های فنی‌وحرفه‌ای، تسهیلات مالی یا دیگر اقدامات توانمندساز، در وضعیتشان بهبود ایجاد می‌شود.» وی راهبرد وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در حوزه رفاه و حمایت‌های اجتماعی را افزایش یا حفظ قدرت خرید اقشار کم‌درآمد و آحاد مردم دانست و در رابطه با کارنامه این وزارتخانه در دولت یازدهم چنین اظهار کرد: «سعی‌مان بر این بوده که اجازه ندهیم تورم آسیب جدی به قدرت خرید مردم وارد کند و بر همین اساس همواره حقوق بازنشستگان بالاتر از نرخ تورم بوده است. با این حال تا رسیدن به نقطه مطلوب و پاسخ‌دهی به نیازهای جامعه فاصله زیادی داریم.»
افزایش مستمری‌ها بیش از نرخ تورم در دولت یازدهم
معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی آمارهایی در این باره به اصحاب رسانه داد و گفت: «در سال 88 حقوق متوسط بازنشستگان 290 هزار تومان بود، در سال 89 این مبلغ با 6 درصد افزایش به 310 هزار تومان رسید در حالی که تورم آن سال 4/21 درصد بود. در سال 90 دولت 10 درصد افزایش را تصویب کرد و در شرایطی که تورم 5/21 درصد بود، حداقل مستمری به 341 هزار تومان رسید. به عبارت دیگر 5/11 درصد پایین‌تر از قدرت خرید بازنشستگان. در سال 91 مستمری بازنشستگان 391 هزار تومان تعیین شد که در مقابل تورم 5/30 درصدی افزایشی 15 درصدی را نشان می‌دهد.» معاون رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی افزایش مستمری سال 92 را 25 درصد یا معادل 490 هزار تومان، و تورم را 7/34 درصد اعلام کرد. میدری با اشاره به میزان افزایش مستمری‌ها در دولت یازدهم گفت: «رقم مصوب افزایش مستمری‌ها در سال 93، 20 درصد بود که معادل 600 هزار تومان است. این در حالی است که تورم آن سال 6/15 درصد بود. در سال 94 و در شرایطی که مراجع رسمی، نرخ تورم را 3/11 درصد اعلام کرده بودند، مستمری‌ها با افزایش 14 درصدی به 750 هزار تومان رسید. دولت در سال 95 که تورم 2/9 درصد بود، سیاست افزایش پلکانی را اعمال کرد که در عمل متوسط افزایش برای همه گروه‌ها، 12 درصد بود و سطح مستمری‌ها را به 900 هزار تومان رساند.»
راز پیروزی لاک‌پشت‌ها و شکست خرگوش‌ها!
میدری همچنین از افزایش حداقل حقوق بازنشستگان کشوری و لشکری خبر داد و افزود: «در سال جدید حقوق افراد با سابقه سی سال کار حدود یک میلیون و 150 هزار تومان خواهد بود.» وی با بیان اینکه عملکرد دولت دهم در حوزه مستمری‌ها، کاهش 24 درصدی میزان مستمری‌ها بوده اما دولت یازدهم این روند را متوقف و مستمری‌ها را سالیانه 5/4 درصد و درمجموع 23 درصد افزایش داده، تاکید کرد: «به طور طبیعی با سالیانه 5/4 درصد افزایش رضایتمندی حاصل نمی‌شود اما مطابق شاخص‌ها با فرض رشد 4 درصدی در یک دولت و کاهش 4 درصدی در دولتی دیگر، بعد از 15 سال رفاه جامعه در دولت اول سه برابر رفاه جامعه‌ای است که 4 درصد رشد منفی داشته است.» وی افزود: «اگر سالیانه و به‌تدریج 4 درصد بهبود ایجاد شود، در بازه‌ای 15 ساله، جامعه‌ای کاملا متفاوت خواهیم داشت. این قاعده اقتصادی که می‌گوید لاک‌پشت‌ها برنده می‌شوند و خرگوش‌ها شکست می‌خورند، مهم و اثبات‌شده است.»
جبران کاهش معنادار پرداختی‌ها به مددجویان
معاون رفاه اجتماعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در ادامه با اشاره به کوشش‌های دولت یازدهم برای بهبود وضع اقشار کم‌درآمد و مستمری‌بگیران کمیته امداد و سازمان بهزیستی گفت: «مقایسه متوسط پرداختی به خانواده‌های زیر پوشش کمیته امداد و بهزیستی طی سال‌های اخیر با حداقل دستمزد نشان می‌دهد که این نسبت به‌تدریج کاهش یافته و هم‌اینک به 9 درصد رسیده و با این مبالغ اندک معلولان و سالمندان نمی‌توانند حداقل هزینه‌های زندگی خود را تامین کنند. تحلیل فقر در جامعه هم نشان می‌دهد که با پرداخت یارانه‌های نقدی به‌ویژه در سال 91 و 92 که تورم بالا بود، فقر در جامعه افزایش پیدا کرد و سالمندان و معلولان با تنگناهای بیشتری روبه‌رو شدند و دولت نیز عملا در این یکی دو سال اخیر به دلیل کمبود منابع مالی و مشکلات در حوزه‌های مختلف دیگر نتوانسته است درصد افزایش مستمری سالمندان و معلولان را بالاتر ببرد.» میدری با بیان اینکه در حال حاضر حدود 2 میلیون و 150 هزار خانوار کم‌درآمد در کشور از حمایت‌های کمیته امداد و سازمان بهزیستی بهره‌مند می‌شوند، و با شاخص بعد خانوار در 5 گروه تقسیم‌بندی شده‌اند، درباره مبلغ افزایش مستمری‌های سال 96 این اقشار گفت: «براساس مصوبه جدید، نهاد حمایتی (کمیته امداد یا سازمان بهزیستی) به یک خانواده تک‌نفره مبلغ 53 هزار تومان پرداخت می‌کند که جمع آن با 95 هزار تومان پرداختی از محل هدفمندی یارانه‌ها و 45 هزار تومان یارانه نقدی، به 193 هزار تومان بالغ می‌شود.» وی حداکثر میزان افزایش مستمری‌ها را مختص خانوارهای پنج‌نفره و بیشتر اعلام کرد و گفت: «از محل اعتبار دستگاه اجرایی مبلغ 100 هزار تومان و 365 هزار تومان نیز براساس مصوب جدید به آنها پرداخت می‌شود که جمع مستمری آنها را به اضافه یارانه نقدی به 665 هزار تومان می‌رساند.» میدری همچنین گفت: «مصوبه افزایش مستمری‌ها از هفته جاری اجرا می‌شود که بر اساس آن نهادهای حمایتی افراد را به همراه بعد خانوار به سازمان هدفمندی معرفی می‌کنند و سازمان هدفمندی یارانه‌ها این مبلغ جدید را که براساس مصوبه اعلام‌شده به همراه یارانه نقدی به حساب سرپرست خانوار معرفی‌شده، واریز می‌کند.»
هفته نامه آتیه نو