محمد حسین قشقایی
کارشناس تامین اجتماعی
تامین۲۴/ جریمه تاخیر در پرداخت حق‌بیمه ماهانه 2 درصد و سالانه 24 درصد است و تا زمانی که حق‌بیمه و جرائم مربوط به آن تادیه نشود، جریمه‌ها کماکان ادامه خواهد یافت. جریمه ارسال نکردن لیست کارکنان به شعب سازمان 10 درصد است که فقط برای یکبار تعیین و وصول می‌شود. توصیه‌های لازم در مورد پرداخت حق‌بیمه و وظایف کارفرمایان در این زمینه:
1-زمانی که قادر به پرداخت حق‌بیمه نیستید حتما لیست حق‌بیمه را به شعب سازمان ارسال کنید تا مشمول جریمه عدم ارسال لیست حق‌بیمه کارکنان معادل 10 درصد نشوید.
2-در صورتی که نتوانستید در موعد مقرر حق‌بیمه را پرداخت کنید، در اسرع وقت به شعبه مراجعه و بدهی و جرائم مربوطه را تعیین تکلیف کنید تا جریمه به ماه‌های بعد تسری نیابد و بدهی‌ها و جرائم انباشته نشود.
3-در محاسبه حقوق و مزایای مشمول کسر حق‌بیمه کارکنان، افزایش‌های حقوق سالانه و تعداد روزهای کارکرد و... دقت کافی کنید. در غیر این صورت، علاوه بر تحمیل جریمه به کارفرما، برای دو طرف (کارفرما و سازمان) اتلاف وقت و انرژی برای اصلاح مجدد را به دنبال خواهد داشت.
4-پیش از روزهای پایانی ماه لیست کارکنان را ارائه دهید و حق‌بیمه مربوط به آن را بپردازید، تا زمان کافی برای بررسی مغایرت‌های بیمه توسط شعبه فراهم باشد و برای اصلاح آن به‌موقع به کارفرما خبر داده شود.
5- در مورد ابلاغیه‌ها، اعلامیه‌ها و نامه‌های اداری سازمان تامین‌اجتماعی درباره حق‌بیمه حساس و جدی باشید و هرروز ایمیل و پیام‌های خود را کنترل کنید.
6-زمان اعلام بدهی‌ها را در نظر بگیرید و چنانچه به برخی اعلامیه‌های بدهی اعتراض دارید یا برخی از ارقام مبهم است اعتراض خود را ظرف مدت تعیین‌شده (یک ماه) به شعبه مربوطه اعلام کنید تا در کمیسیون‌های تشخیص مطالبات مورد رسیدگی قرار گیرد. این نکته را در نظر داشته باشید که امکان اشتباه در محاسبات حق‌بیمه و یا اعلام بدهی وجود دارد، بنابراین در مواردی که احساس می‌کنید اشتباهی صورت گرفته حتما مورد را گزارش کنید تا در کمیسیون‌های مربوطه بررسی شود.
7-موارد ترک کار، مرخصی زایمان و بیماری و... را به‌موقع و در لیست همان ماه اعلام کنید. تعلل و سهل‌انگاری در این امر موجب وارد شدن خسارت هم به شما و هم به بیمه‌شده هنگام استفاده از خدمات درمانی و بیمه‌ای سازمان خواهد شد.
8-گزارش حادثه را ظرف سه روز اداری به شعبه مربوطه و اداره محل کار اعلام کنید.
9-درباره تغییر قوانین و مقررات گوش‌به‌زنگ باشید و ارتباط خود را با سازمان تامین‌اجتماعی همواره حفظ کنید و اطلاعات جدید را از سازمان درخواست کنید.
10- به آموزش سالانه کارکنان و مسئولان بخش حقوق و دستمزد و بیمه توجه کافی مبذول دارید و در به‌روزرسانی اطلاعات آنها و اعزامشان به کلاس‌های کاربردی در زمینه‌های مذکور اهتمام ورزید.
در شرکتی کار می‌کنم که برای تمدید قرارداد شرط کرده‌اند باید خودم را بیمه خویش‌فرما کنم، بدون اینکه نامی از شرکت در بیمه برده شود! در حالی که من خود دفترچه تامین‌اجتماعی دارم و تحت تکفل همسرم بیمه تامین‌اجتماعی هستم. حتی بیمه تکمیلی هم دارم و نیازی به داشتن بیمه ندارم. آیا این شرکت می‌تواند اجباری برای بیمه شدن من به صورت خویش‌فرما داشته باشد؟
طبق قانون هرکس که در کارگاه یا شرکتی مشغول به کار می‌شود، مشمول بیمه اجباری است و کارفرما موظف است وی را بیمه کند. بنابراین تحمیل بیمه خویش‌فرما توسط کارفرما فاقد وجاهت قانونی است. بیمه‌های خویش‌فرما به صورت داوطلبانه توسط شخص متقاضی درخواست می‌شود و پذیرش آن منوط به آن است که شخص متقاضی در جایی مشغول به کار نباشد. در صورتی که در جایی مشغول به کار باشد اولویت با بیمه اجباری است. درخواست کارفرما مبنی بر بیمه شدن به صورت خویش‌فرما به خاطر این است که راه شکایت کارگر را بابت بیمه نکردن مسدود کند و با بیمه خویش‌فرمای کارگر، پیگیری بیمه‌ای او را مخدوش کند. در ارتباط با استفاده از دفترچه درمان همسر نیز این نکته لازم به ذکر است که این نوع بیمه به صورت تبعی است و بیمه اصلی محسوب نمی‌شود. کسی که در جایی اشتغال می‌یابد تحت شمول بیمه اصلی قرار می‌گیرد و کارفرمایش باید حق‌بیمه او را پرداخت کند. در این صورت چون هر شخص طبق قانون فقط می‌تواند یک دفترچه درمان پایه داشته باشد، لذا دفترچه درمانی به‌تبع همسر باید ابطال شود و دفترچه درمان بیمه‌شده اصلی دریافت شود. همچنین باید توجه داشت که تامین‌اجتماعی فقط درمان و داشتن دفترچه درمانی نیست. درمان و خدمات مربوط به آن فقط جزئی از خدمات بیمه‌ای است.
پنج سال است که معلم و تحت پوشش بیمه تامین‌اجتماعی هستم. به‌عنوان کار دوم عصرها در مطبی کار می‌کنم. سوال من این است که اکنون که بیمه هستم و نمی‌خواهم از بیمه اینجا استفاده کنم آیا بیمه شدنم در این مطب اجباری است یا نه؟
بله، در هر صورت بیمه و تامین‌اجتماعی اجباری است و کارفرما موظف است کارکنان خود را بیمه کند، حتی اگر در کارگاه دیگری تحت پوشش تامین‌اجتماعی قرار داشته باشند. بنابراین پرداخت حق‌بیمه از چند کارگاه با رعایت سقف حق‌بیمه امکان‌پذیر و رعایت آن الزامی است. مگر اینکه شخص در صندوق بیمه‌ای دیگری کسورات بیمه پرداخت کند، که در آن صورت لزومی به پرداخت حق‌بیمه به صندوق تامین‌اجتماعی نیست.
از ابتدای فروردین سال 94 در شرکتی به‌صورت تمام‌وقت مشغول به کار شدم، ولی برای فروردین از طرف شرکت قبلی من نیز برایم حق‌بیمه پرداخت شده است. مجبور شدم این مبلغ را به شرکت قبلی بپردازم. سوالم این است که آیا می‌توانم این مبلغ را از بیمه دریافت کنم یا نه؟ در صورت مثبت بودن پاسخ، چگونه؟
پرداخت حق‌بیمه از چند کارگاه با رعایت سقف پرداخت حق‌بیمه (7 برابر حداقل دستمزد) بلامانع است و قابل‌استرداد نیز نیست.
از سال 86 تا مرداد 91 در یک دفتر خدمات ارتباطی مشغول به کار بودم، ولی کارفرما بیمه‌ام نکرد. وقتی از اداره تامین‌اجتماعی برای بازرسی آمدند و از کارفرما ایراد گرفتند، من را از کار اخراج کرد. من هم به اداره کار منطقه شکایت کردم که رای به نفعم صادر نشد. درنتیجه به دیوان عدالت اداری مراجعه کردم. درنهایت بابت مطالباتم از قبیل حقوق معوقه، مابه‌التفاوت حقوق، عیدی و سنوات سال‌هایی که کارفرما آنها را نپرداخته بود رای صادر شد، ولی چیزی راجع به حق‌بیمه و سوابق بیمه‌ام نوشته نشده است. آیا از سال 86 تا مرداد 91 حق‌بیمه به من تعلق نمی‌گیرد؟
با توجه به اینکه در رای مذکور راجع به پرداخت سنوات و عیدی و... رای مقتضی صادر شده است، به استناد همان (که حکایت از ارتباط کاری شما با کارفرما دارد) می‌توانید در مورد احیای سوابق خود نیز اقدام کنید. در صورت تایید کارکرد شما در دوره مذکور، حق‌بیمه و جرائم آن توسط سازمان تامین‌اجتماعی از کارفرما وصول می‌شود و سابقه برای شما منظور خواهد شد.
منبع : هفته نامه آتیه نو
