معاملات دومین هفته از بهمن ماه در حالی به پایان رسید که پس از پشت سر گذاشتن وضعیتی نسبتا رکودی در دی ماه، انتظار می‌رفت با توجه به تعدد تحولات در ماه جاری از روند کم‌نوسان گذشته فاصله گرفته و وضعیت متفاوتی را تجربه کند. در این میان می‌توان به انتشار بخش اعظمی از گزارش‌های ۹ ماهه شرکت‌ها اشاره کرد.
تامین۲۴/ گزارش‌هایی که به موجب ریسک‌های موجود درخصوص نرخ دلار و همچنین قیمت‌های جهانی از اثرگذاری مناسبی برخوردار نبود. در این شرایط بازگشایی نمادهای بانکی مطابق انتظارات فضای کم‌نوسان بورس را تغییر داد و ریزش سنگینی را به شاخص سهام تحمیل کرد. در عین حال هر چند روند قیمتی کالاها در بازارهای جهانی طی معاملات هفته‌های اخیر صعودی بود اما اثرپذیری بالای بازار سهام ایران از تحولات غیراقتصادی همچون رویکرد جدید آمریکا در حوزه سیاست خارجی، فضای احتیاطی را بر معاملات بازار سهام حاکم کرد.
بر این اساس با ثبت افت 1967 واحدی (معادل منفی 4/ 2 درصد) شاخص کل بورس تهران در دو هفته گذشته، افت بازار سهام تداوم یافت. در این خصوص «دنیای بورس» از 44 کارشناس بازار سهام یک نظرسنجی به عمل آورد. در این نظرسنجی همه کارشناسان بازار سهام بر این اعتقاد بودند که شاخص بازار در هفته جاری با افت به کار خود پایان می‌دهد. بزرگ‌ترین نگرانی کارشناسان برای این هفته بورس در وهله اول موضع‌گیری ترامپ درخصوص ایران و پس از آن بازگشایی احتمالی دیگر نمادهای بانکی و همچنین وضعیت بازارهای جهانی است.
اثرگذاری کمرنگ گزارش‌های 9 ماهه
بورس تهران در اواخر دی‌ماه شاهد ارسال حجم قابل توجهی از گزارش‌های فصلی شرکت‌ها بود. گزارش‌هایی که در برخی گروه‌ها حکایت از وضعیت مناسب شرکت‌های بورسی داشته است. با این وجود نقش مثبت این گزارش‌ها که عمدتا در میان نمادهای زیرمجموعه گروه‌های کالایی منتشر شد، با دو ریسک نرخ دلار و قیمت‌ها در بازارهای جهانی تا حدود زیادی خنثی شد.
از مدت‌ها پیش و با آغاز به کار رئیس‌جمهوری جدید آمریکا نگاه‌ها به بازار ارز معطوف شد و انتظار می‌رفت نوسان قابل توجهی پیش‌روی این بازار باشد. باید اذعان کرد نوسان قیمت دلار طبیعتا تاثیر خود را بر بازار سهام نیز نمایان کرده و همواره به دلیل هیجانات موجود در این بازار، تاثیر عوامل مثبت و منفی بیش از واقعیت خودنمایی می‌کند. در این میان اما با توجه به سیاست‌های ارزی دولت و بانک مرکزی، نوسانات دلار تا حدودی کنترل شد؛ به‌طوری که این هفته هر دلار آمریکا با افت هفتگی 1/ 1درصدی و به نرخ 3830 تومان معامله شد.
در عین حال بازارهای جهانی در هفته گذشته روند به نسبت مناسبی را پشت سر گذاشته و قیمت‌های بالایی را تجربه کردند. وضعیت قیمت‌ها در این بازارها به گونه‌ای بود که انتظار می‌رفت شاهد واکنش مثبت بازار سهام باشیم؛ واکنشی که البته کمرنگ ظاهر شد. این کم واکنشی بازار سهام به بازارهای جهانی را می‌توان در نگرانی ناشی از بازگشایی نمادهای متوقف بانکی بورس تهران جست‌وجو کرد. این بازگشایی‌ها در مجموع فضای نگران‌کننده‌ای را در کلیت بازار سهام ایجاد کردند. فضایی که علاوه بر افت نماگر این بازار، ارزش معاملات را نیز در محدوده نازلی قرار داد. طبیعتا با رفع این نگرانی و با توجه به تعدیل‌های انجام شده، جذابیت‌هایی در میان نمادهای کالایی و غیرکالایی رخ داده است که می‌تواند زمینه‌ساز رشد آتی بازار باشد.
روند آتی بازارهای جهانی؟
روز گذشته، بانک خلق چین در سیاستی انقباضی نرخ بهره وام‌های کوتاه‌مدت در بانک‌های این کشور را افزایش داد. اقدامی که طبیعتا بر روند قیمت‌ها در بازارهای جهانی اثرگذار است. این سیاست چینی‌ها اگرچه ریسک بدهی بالای این کشور را تا حدود زیادی کاهش می‌دهد اما با اثر منفی بر رشد اقتصادی بزرگ‌ترین کشور مصرف‌کننده مواد خام، مانعی بر سر راه رشد قیمت‌ها در بازارهای کالایی است. موضوعی که روز گذشته سبب کاهش حدودی نرخ مس و روی در بازارهای جهانی شد. همچنین همان‌طور که پیش از این بارها گفته شده است، تاکید ترامپ بر ملی‌گرایی و لزوم اجرایی کردن اقتصاد بسته در فضای تجارت جهانی و نحوه اثرگذاری آن بر وضعیت اقتصادی چین (بزرگ‌ترین مصرف‌کننده کالا در جهان) بر ابهام چشم‌انداز آتی قیمت جهانی کالاها افزوده است. چین به‌عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده مواد خام بیش از نیمی از زغال سنگ، نزدیک به 50 درصد آلومینیوم و نیکل، بیش از 40 درصد روی، مس، سنگ آهن و سرب استخراج شده در جهان را مصرف می‌کند. موضوعی که سبب شده بازارهای جهانی همچنان با تردید در وضعیت قیمت‌های جهانی روبه‌رو باشند.
اثرپذیری بورس از سیاست‌های خارجی
در این میان اما نباید از تاثیرگذاری بالای تحولات غیراقتصادی بر بازار سهام ایران غافل بود. رویکرد جدید آمریکا در حوزه سیاست خارجی از جمله این تحولات است که زمینه هراس فعالان بازار سهام را فراهم آورده است. هراسی که از آینده توافق سال گذشته ایران و قدرت‌های شش‌گانه جهانی و بازگشت تحریم‌ها، نشأت می‌گیرد. تجربه چند سال اخیر بورس تهران نیز نشان‌دهنده اثرپذیری بالای این بازار از تحولات سیاسی بین‌المللی است. در دی ماه سال گذشته، با اجرایی شدن برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) و لغو تحریم‌های نفتی و بانکی، شاخص‌های بازار سهام پس از گذراندن یک دوره رکودی، روند صعودی به خود گرفتند؛ به‌طوری که شاخص کل از محدوده 60هزار واحدی به بیش از 80هزار واحد صعود کرد و ارزش آن 20 درصد افزایش یافت. حال به نظر می‌رسد در صورتی که نگرانی فعلی بازار در این خصوص به یک اثر واقعی تبدیل شود، ریزش قیمت‌ها امری محتمل است.
روند بازار در هفته جاری
«دنیای بورس» از 44 کارشناس بازار سهام یک نظرسنجی به عمل آورد و روند آتی بازار سهام را مورد بررسی قرار داد. در این نظرسنجی، اجماع نظر دو گروه شرکت‌کننده حاکی از تداوم روند نزولی در ادامه هفته پیش است. بر همین اساس 100درصد کارشناسان معتقدند شاخص بازار با افت به کار خود پایان می‌دهد. در بخش سهامداران نیز 80 درصد روند نزولی، 15درصد روند کم نوسان و تنها 5 درصد روند صعودی را برای این هفته شاخص بورس پیش‌بینی کرده‌اند. کارشناسان بزرگ‌ترین نگرانی برای این هفته بورس را تحت تاثیر اظهار نظر ترامپ درخصوص ایران می‌دانند. موضوعی که ریسک افزایش تحریم‌ها علیه ایران را افزایش داده است. دیگر نگرانی کارشناسان در این خصوص بازگشایی دیگر نمادهای بانکی است. بعد از اینکه دو بانک تجارت و ملت طی هفته‌های اخیر بازگشایی شدند، احتمال بازگشایی بانک صادرات و همچنین بانک ایران زمین نیز قوت گرفته است. موضوعی که می‌تواند شاخص را با افت قابل توجه مواجه کند. از سوی دیگر برخی نگرانی‌ها نیز درباره روند قیمت‌های جهانی مطرح می‌شود که می‌تواند بر قیمت سهام اثرگذارباشد.
آمار معاملات هفته گذشته
در پایان معاملات هفته منتهی به 13 بهمن ماه 95، شاخص کل با 634 واحد کاهش نسبت به هفته قبل، به رقم 77هزار و 415 واحد رسید. بر این اساس شاخص کل بورس با افت هفتگی 8/ 0درصدی برای دومین هفته متوالی نزولی شد. در مجموع در هفته گذشته، 5 میلیارد و 213 میلیون سهم به ارزش حدود 741 میلیارد تومان در بیش از 335 هزار دفعه معامله شد. بیشترین حجم و ارزش معاملات این بازار در روز سه‌شنبه رقم خورد به‌طوری که کل ارزش معاملات بورس تهران در این روز تقریبا 259 میلیارد تومان بود و بیش از 48 میلیارد تومان آن به معاملات سهامداران در نماد «خساپا» خلاصه شد. در مجموع هفته مذکور شاهد رشد میانگین حجم و ارزش معاملات نسبت به هفته ابتدایی بهمن ماه بودیم. بر این اساس متوسط حجم و ارزش معاملات هفته دوم بهمن ماه رشد بیش از 37 درصدی را نسبت به معاملات هفته ماقبل آن تجربه کرد. (متوسط ارزش معاملات روزانه طی معاملات روزانه هفته گذشته حدود 148 میلیارد تومان بود). بررسی روند صنایع بورسی در بازه زمانی هفته گذشته نشان می‌دهد شاخص اکثر گروه‌های فعال در بورس تهران با افت مواجه بوده‌اند، به‌طوری که از بین 38 صنعت مورد بررسی، در این بازه زمانی شاخص 13 صنعت با رشد شاخص 22 صنعت با افت مواجه بوده است. (شاخص سه صنعت استخراج زغال سنگ، ابزار پزشکی و فنی مهندسی بدون تغییر ماند). گروه استخراج معادن با تک‌نماد «کماسه» با رشد 20درصدی نماگر خود پربازده‌ترین صنعت بورسی در هفته دوم بهمن ماه بود. پس از این گروه، گروه‌های انتشار و چاپ و محصولات چوبی به ترتیب با رشد 3/ 8 و 2/ 8 درصدی در رده‌های بعدی بیشترین رشد شاخص صنعت قرار گرفتند. در قعر جدول بازدهی صنایع در هفته دوم بهمن نیز گروه‌های استخراج نفت، بانکی‌ها و ساخت دستگاه‌ها و وسایل ارتباطی با افت به ترتیب 2/ 8، 6/ 5 و 4/ 5 درصدی قرار داشتند.
منبع : روزنامه دنیای اقتصاد