تامین۲۴/ به اعتقاد کارشناسان با وجود افزایش شرکت‌های دانش‌بنیان، هنوز نیازمندی‌های این شرکت‌ها به‌طور کامل مورد توجه قرار نگرفته است و دست‌اندرکاران این شرکت‌ها، فضای کسب‌وکار پرریسکی را شاهد هستند. هر چند با تاسیس صندوق نوآوری و شکوفایی اولین گام‌ها برای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان برداشته شده و طراحی و راه‌اندازی بازارهای نوین مالی در فرابورس ایران راه را برای توسعه این شرکت‌ها هموار ساخته اما برای رسیدن به اقتصاد دانش‌بنیان راهی طولانی پیش‌رو است.
در فضای اقتصاد اطلاعاتی یا اقتصاد دانش‌بنیان یکی از بازیگران اصلی «بنگاه‌های دانش‌بنیان» هستند که به‌عنوان واحدهای ساختاری اقتصاد، نقش اساسی و کلیدی دارند. این بنگاه‌ها در تمامی حوزه‌های اقتصادی نقش‌هایی بسیار متنوع داشته و محصولات آنها خروجی قابل سنجش و شاخص کارآیی و موفقیت در این فضا است. اما در این میان حمایت برای توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان مهم‌ترین مساله است؛ حمایت‌های لازم برای توسعه اقتصاد دانش‌بنیان از یکسو باید با بهبود محیط کسب‌وکار، شرایط فعالیت بنگاه‌ها را تسهیل کند و از سوی دیگر، توانمندی‌های فنی، مالی و مدیریتی بنگاه‌ها را تقویت کند تا بنگاه‌های دانش‌بنیان بتوانند نقشی موثرتر در تحقق اقتصاد دانش‌بنیان ایفا کنند.
در این راستا، صندوق نوآوری و شکوفایی حمایت‌های ویژه‌ای از شرکت‌های دانش‌بنیان به عمل آورده به‌طوری‌که تا پایان سال 94 معادل 544 میلیارد تومان تسهیلات از سوی این صندوق به شرکت‌های مزبور تعلق گرفته است. همچنین طبق اظهارات بهزاد سلطانی، رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی، دولت برای سال آینده در لایحه بودجه 96، به میزان 200 میلیون دلار معادل 660 میلیارد تومان برای صندوق نوآوری و شکوفای تخصیص داده است که این موضوع بیانگر توجه ویژه دولت به این شرکت‌ها خواهد بود. در این خصوص بازارهای نوین مالی در فرابورس ایران طی چند وقت اخیر ابزارها را طراحی و راه‌اندازی کرده تا در کنار شرکت‌های بزرگ و مطرح صنایع مختلف، شرکت‌های کوچک و متوسط و طراحان و مخترعان نیز بتوانند از مزایا و پتانسیل‌های بازارهای فرابورس استفاده کنند. به این ترتیب رونمایی از «صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه» و گشایش «بازار شرکت‌های کوچک و متوسط» در ماه گذشته، به‌عنوان گامی بنیادی در جهت توسعه این شرکت‌ها قلمداد شد. در نهایت با آغاز معامله سهام دو شرکت «پترو صنعت گامرون» و «گز‌سکه» تابلوی SME به‌طور رسمی آغاز به کار کرد. همچنین در حوزه صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه یا همان VCها نیز شاهد پذیره‌نویسی واحدهای دو صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه رویش لوتوس در نماد «رویش1» و یکم آرمان آتی در نماد «آتی11» بودیم که به این ترتیب این دو نماد به‌عنوان نخستین VCها به بازار سرمایه راه یافتند. این دو اقدام مثبت فرابورس سبب شد تا بازار سرمایه ایران شاهد آغاز به‌کار رسمی این دو شاخه از فعالیت‌ها باشد.
فرصت‌های سودآوری و رشد بسیار بالا در انتظار شرکت‌های دانش بنیان
در این راستا رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، فرصت‌های سودآوری و رشد بسیار بالا را از ویژگی‌های شرکت‌های دانش بنیان دانست و گفت: در دنیا شرکت‌های دانش‌بنیان و شرکت‌هایی که مبتنی بر دانش فنی و تکنولوژی بوده‌اند، رشدهای بسیار مناسبی را تجربه کرده‌اند و خوشبختانه در کشور ما هم با حمایت‌های معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، این شرکت‌ها در حال گسترش هستند. شاپور محمدی در گفت‌وگو با «سنا» با بیان اینکه شرکت‌های دانش بنیان، جزو شرکت‌هایی هستند که سهام آنها در فرابورس معامله خواهد شد، گفت: یکی از ویژگی‌های اصلی شرکت‌های دانش بنیان این است که عموما در شروع به لحاظ اندازه کوچک هستند اما فرصت‌های سودآوری و رشد آنها بسیار بالاست. وی ادامه داد: تاکنون در این حوزه، دو شرکت کوچک با پیوستن به فرابورس به تابلو دانش بنیان اضافه شدند؛ علاوه بر این، چهار شرکت دیگر نیز در راهند که البته اینها فقط برای شروع است و تعداد شرکت‌های دانش بنیان می‌تواند بسیار فراتر از این اعداد باشد. وی در ادامه افزود: با قرار گرفتن شرکت‌های دانش بنیان در روی تابلو می‌توانیم هم قیمت‌گذاری شفاف برای اینها داشته باشیم و هم فرصت تامین مالی برای این شرکت‌ها چه از طریق بانک‌ها به واسطه افزایش شفافیت، چه از طریق بازار سرمایه در قالب افزایش سرمایه این شرکت‌ها و عرضه سهام به مردم به وجود خواهد آمد.
بهبود وضعیت شرکت‌ها
محمدی، بهبود وضعیت شرکت‌ها را از دیگر مزایای حضور شرکت‌های دانش بنیان در بازار سرمایه دانست و گفت: قطعا صادرات این شرکت‌ها، تقویت و برندسازی آنها زمانی در تابلوی فرابورس قرار می‌گیرند، با روال بهتری انجام خواهد شد. وی خاطرنشان کرد: امیدواریم با حضور این شرکت‌ها در بازار سرمایه از یک سو باعث ایجاد فرصت برای سرمایه‌گذاران در استفاده از پتانسیل بالای این شرکت‌ها شود و از سوی دیگر به تسهیل تامین مالی این شرکت‌ها از کانال فرابورس و بازار سرمایه منجر شود.
4 صندوق جدید در راه است
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در بخش دیگری از این گفت‌وگو اشاره‌ای نیز به صندوق‌های جسورانه کرد و گفت: در هفته‌های گذشته دو صندوق جسورانه عملیاتی و پذیره‌نویسی آن انجام شد که البته 4 صندوق دیگر نیز در راهند. وی تاکید کرد: صندوق‌های جسورانه، زمینه‌ای را فراهم می‌کنند تا در حوزه فناوری و تکنولوژی‌های نوین که جوانان ایرانی با فکر دانشگاهی و تکنولوژی‌های نو می‌آیند و ایده‌هایی را عملیاتی می‌کنند، بشود تامین مالی کرد و در واقع مردم هم در فرصت‌های سودآوری این صندوق‌ها مشارکت داشته باشند. محمدی درخصوص معاملات «آپشن» گفت: معاملات آپشن هم در بورس کالا و هم در بورس اوراق بهادار شروع شده و خوشبختانه استقبال بسیار خوبی هم از آن صورت گرفته است.
چه خبر از دیگر ابزارهای مالی جدید
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه اظهارات خود به دیگر ابزارهای مالی جدید اشاره کرد و گفت: آپشن یا قرارداد اختیار، به دارنده این ورقه اجازه می‌دهد که یک دارایی معین، مثلا یک سکه بهار آزادی را به یک قیمت معین خریداری کند و در همان آغاز، حدود 12 هزار قرارداد در بورس کالا معامله شد. وی افزود: امروز خوشبختانه علاوه بر اختیار خرید، اختیار فروش هم عملیاتی شده است؛ بنابراین کسانی که می‌خواهند در بازارهای مالی با تکیه بر سکه بهار آزادی سرمایه‌گذاری کنند و از تحولات این بازار سود ببرند، هم می‌توانند اختیار خرید و هم اختیار فروش را معامله کنند. محمدی در ادامه با اظهار این مطلب که استقبال خوبی از این ابزار جدید صورت گرفته، گفت: در حال‌حاضر، روی سه نماد (شرکت ایران‌خودرو، شرکت ملی مس و شرکت فولاد مبارکه) معاملات آپشن اختیار خرید و فروش صورت می‌گیرد که امیدواریم در آینده توسعه یابد. وی ادامه داد: خاصیت اختیار این است که کمک می‌کند سرمایه‌گذار در مقابل نوسانات بازار از جمله افزایشی که برای یک سهام در آینده ممکن است متصور باشد، بیمه شود. به گفته محمدی، اختیار فروش این خاصیت را دارد که در مقابل کاهش‌ها، سرمایه‌گذار را بیمه می‌کند تا سهام خود را در یک قیمت معین تثبیت کند و خیال او تا مدتی از تغییرات قیمت راحت باشد.
استفاده از تحلیل و سرمایه‌گذاری‌های بلند‌مدت
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، در ادامه به سرمایه‌گذاران توصیه کرد استراتژی‌های سرمایه‌گذاری خود را بر اساس تحلیل و روندهای بلند‌مدت و خرید و فروش‌ها را بر اساس پتانسیل‌های دائمی و بلند‌مدت شرکت‌ها تنظیم کنند. محمدی خاطرنشان کرد: قاعدتا نوساناتی که در کوتاه‌مدت وجود دارد، با توجه به فرصت‌های خوب سودآوری شرکت‌های ایرانی در بلند‌مدت جبران خواهد شد و ما امیدواریم که در افق‌های بلندمدت‌تر سرمایه‌گذاران به سودهای خوبی دست یابند.
جزئیات بیشتر از VCهای جدید
در این راستا سید‌مهدی علم‌الهدی، معاون پذیرش و ناشران فرابورس ایران با اشاره به ورود صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه به فرابورس، گفت: این VCها شامل «صندوق توسعه فناوری آرمانی»، «صندوق سرآوا» و «صندوق پارتیان» است که موافقت اصولی تاسیس را از سازمان بورس دریافت کرده‌اند. وی ادامه داد: همچنین در این میان دو صندوق «رویش لوتوس» و «یکم آرمان آتی»، نیز ماه گذشته در بازار سوم فرابورس پذیره‌نویسی شده‌اند که این پذیره‌نویسی با استقبال خوب سرمایه‌گذاران مواجه شد. به گفته علم‌الهدی، موضوع فعالیت سرمایه صندوق رویش‌لوتوس در حوزه سلامت، دارو و فناوری اطلاعات و ارتباطات و سرمایه صندوق نیز 500 میلیارد ریال است که 70 درصد از آن در بازار پذیره‌نویسی شده است. صندوق جسورانه آرمان‌آتی نیز در حوزه IT و ICT فعالیت می‌کند و اندازه این صندوق 100 میلیارد ریال است که 50 درصد از سرمایه آن پذیره‌نویسی شده است. وی ادامه داد: علاوه بر پنج صندوق یادشده، دو صندوق شناسا و صندوق‌اینوتک‌آشنا نیز از جمله دیگر VCها هستند که در کمیته بررسی صندوق‌های جسورانه در فرابورس مورد تایید قرار گرفته‌اند و در آستانه اخذ مجوز و موافقت‌اصولی از سوی سازمان بورس قرار دارند.
منبع : روزنامه دنیای اقتصاد
