انعکاس تصمیم آمریکایی در بورس
شاخص کل بورس تهران هفته گذشته را با افت ۸/ ۰ درصدی پشت سر گذاشت. دماسنج بازار سهام پیش از این برای چهار هفته متوالی مسیر صعودی را تجربه کرده بود.
در حال بارگذاری...
تامین۲۴/ با رشدهای مداوم، این نماگر به بیشترین مقدار خود در سال 95 نزدیک شد. با رشد ارزش کل بازار میانگین نسبت قیمت به درآمد بازار تا ابتدای هفته گذشته به سطح 7/ 7 نزدیک شد. در ادامه اما فشار فروش مانع از تداوم رشد قیمت سهام شد. جهش نرخ دلار و عدم تعدیل نرخ این ارز با وجود تمامی نقل‌قول‌های مقامات اقتصادی کشور واکنش هرچند با تاخیر بورس تهران را به دنبال داشت. در تعطیلات پایان هفته گذشته بورس تهران شاهد تحولات اثرگذار در بازار جهانی بود. در این خصوص ارزش جهانی دلار با تصمیم اعضای فدرال رزرو آمریکا به بیشترین مقدار خود در 14 سال گذشته رسید. البته در ادامه با شناسایی سود تا‌حدودی شاخص دلار از سقف 14 ساله خود عقب‌نشینی کرد.
با اوج‌گیری ارزش دلار در برابر سایر ارزها، نسبت دلار در برابر یورو به بیشترین مقدار خود از ژانویه 2003 رسید. بیانیه فدرال رزرو آمریکا در ساعت پایانی روز چهارشنبه به وقت تهران علاوه بر افزایش 25/ 0 واحد درصدی نرخ بهره این کشور به ادامه روند افزایش نرخ بهره برای سال آینده میلادی اشاره کرد. در این خصوص افزایش سه‌باره نرخ بهره نیز از برنامه‌های آتی فدرال رزرو در سال 2017 است که در این نشست به آن اشاره شد. در این شرایط رشد ارزش دلار در بازار جهانی، اثر دوگانه‌ای بر بورس تهران در کوتاه‌مدت دارد. از طرفی رشد ارزش دلار بر شاخص بازارهای کالایی فشار وارد می‌کند و در نتیجه می‌تواند کاهش قیمت کالاها را به دنبال داشته باشد و از سوی دیگر انعکاس رشد ارزش دلار در بازار جهانی به بازار ارز کشورمان می‌تواند از نرخ‌های کنونی دلار بازار تهران در نزدیکی سقف 4 هزار تومانی حمایت کند. در این میان قیمت کالاها ریزش زیادی را تجربه نکردند و در کف قیمتی بالاتر از انتظارات کنونی بازار ما متوقف شدند. از سوی دیگر افزایش امید به پایداری نرخ دلار در سطوح کنونی (روز پنج‌شنبه نرخ دلار تا سطح 3960 تومان رشد کرد) می‌تواند پازل سودآوری شرکت‌های کالایی بورس تهران را تکمیل کند.
اثر دوگانه دلار جهانی بر بورس تهران
رشد ارزش دلار به‌عنوان عامل فشار بر شاخص بازارهای کالایی محسوب می‌شود. نرخ‌گذاری ارزش کالاها در بازار جهانی براساس دلار باعث می‌شود که با رشد ارزش این ارز در بازار جهانی، تقاضای کالا از سوی سایر ارزها کاهش یابد. بر این اساس در بازار جهانی این انتظار وجود دارد که با افزایش ارزش دلار شاخص‌های کالایی بر مسیر نزولی قرار گیرند. در این شرایط گرچه رکوردزنی شاخص دلار و رسیدن به بیشترین مقدار خود در 14 سال اخیر (6/ 103) بر بازارهای کالایی فشار وارد کرد اما میزان افت کالاها از انتظارات کمتر بود. برخی به انتظار موجود در بازار جهانی برای افزایش نرخ بهره اشاره می‌کنند و آن را دلیل افت کمتر از انتظارات قیمت‌ها در بازار جهانی عنوان می‌کنند. در این شرایط شاهد حمایت کف‌های قیمتی از کالاها بودیم. در این خصوص هر تن روی روز جمعه افت بیش از 3 درصدی را به ثبت رساند در ادامه اما شاهد نوسانات اندک این فلز در کف 2700 دلار بودیم. در حالی کف 2700 دلاری از نرخ روی حمایت کرده است که پیش‌بینی بسیاری از شرکت‌های بورسی از قیمت روی حدود 10 تا 15 درصد پایین‌تر است. این موضوع می‌تواند سقف سودآوری شرکت‌ها را افزایش دهد. هر تن مس نیز با افت نزدیک به 2 درصدی در روز جمعه مواجه شد، با این حال قیمت این فلز همچنان بیش از 5600 دلار قرار دارد. برای مس نیز مشابه روی پیش‌بینی شرکت‌های داخلی از قیمت‌های کنونی مس در بازار جهانی پایین‌تر است.
بر این اساس به نظر می‌رسد گرچه رشد ارزش دلار بر قیمت کالاها فشار وارد کرده است، اما با شناسایی کف ریزش زیادی در بازارهای کالایی رخ نداده است. کف‌های قیمتی که نسبت به مدت مشابه سال قبل و همچنین آخرین عملکرد شرکت‌ها همچنان بالاتر است. در این میان گرچه شاخص بازارهای کالایی همچنان در سطوح بالایی قرار دارد و شاهد مقاومت قیمت‌ها در برابر فشار رشد ارزش دلار هستیم، اما همچنان احتمال تداوم رشد نرخ بهره در سال آینده میلادی می‌تواند به‌عنوان هشداری برای شاخص بازارهای کالایی باشد. در این خصوص کارشناسان بازار جهانی با توجه به سیاست‌های احتمالی ترامپ، رئیس‌جمهور جدید آمریکا و همچنین نظر اعضای فدرال رزرو بر افزایش نرخ بهره به رشد بیشتر دلار در برابر سایر ارزها اشاره کرده‌اند؛ موضوعی که می‌تواند به ضعف تقاضای هر چه بیشتر از سوی سایر کشورها (با ارزهای دیگر) منجر شود. پایان سال گذشته میلادی نیز مطابق با شرایط کنونی انتظار تداوم رشد نرخ بهره پس از نشست پایانی فدرال‌رزرو وجود داشت. فدرال رزرو در نشست پایانی سال 2015 نرخ بهره آمریکا را به میزان 25/ 0 واحد درصد افزایش داد. آن زمان رشد ارزش دلار مطابق با شرایط کنونی بر شاخص بازارهای کالایی فشار وارد کرد. در این وضعیت رکودی بازارهای کالایی باعث شد که فشار رشد ارزش دلار در بازارهای کالایی کاملا محسوس باشد. در نشست پایانی فدرال رزرو در سال گذشته به برنامه افزایش نرخ بهره در چهارمرحله اشاره شد، برنامه‌ای که البته اعضا با توجه به وضعیت اقتصاد جهانی و آمریکا از اجرای آن چشم‌پوشی کردند و تنها با افزایش نرخ بهره در آخرین جلسه این کمیته در سال 2016 موافقت کردند. بر این اساس به نظر می‌رسد در سال آینده میلادی ارزش دلار نیز نوسانات زیادی را ناشی از این موضوع تجربه کند و بر شاخص بازارهای کالایی اثرگذار باشد. علاوه بر این سایر انتظار‌ها برای خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا و همچنین تغییرات سیاسی و اقتصادی در سایر کشورهای اروپایی مانند ایتالیا و یونان نیز می‌تواند بر شاخص دلار و اقتصاد جهانی اثرگذار باشد.
سیگنال‌های جهانی در بازار ارز
اثر دیگر افزایش ارزش دلار در بازار جهانی را می‌توان در رشد نرخ این ارز در بازار تهران مشاهده کرد. در حالی‌‌که یکی از محرک‌های جهش نرخ دلار در هفته‌های گذشته رشد ارزش آن در بازار جهانی عنوان شده بود، در شرایط کنونی نیز بار دیگر رشد ارزش دلار در بازار جهانی، رشد نرخ در بازار داخل را به دنبال داشته است. به این ترتیب پنج‌شنبه بار دیگر نرخ دلار به سقف روانی 4 هزار تومان نزدیک‌تر شد. پیش از این دلار در شکستن سقف موفق نبوده و از شکستن این سقف ناکام مانده است. حال گرچه انتظار برای شکستن این سقف وجود ندارد اما همین‌که دلار برخلاف صحبت‌های رئیس بانک مرکزی و همچنین فشارهای سیاسی در مسیر نزولی قرار نگرفته است و به نوسانات خود در کانال 3900 تومانی ادامه می‌دهد یک عامل مثبت برای شرکت‌های کالایی بورس تهران محسوب می‌شود. در شرایط کنونی ادامه نوسانات دلار در کانال 3900 تومانی می‌تواند حاشیه امنی برای تحقق سود این شرکت مطابق با پیش‌بینی مدیران آن و همچنین تعدیل مثبت سایر صنایع کالایی را به دنبال داشته باشد. با این حال موضوعی که سرمایه‌گذاران بورسی نباید از توجه به آن غافل شوند، بیشینه میزان سودآوری یک شرکت وابسته به بازار جهانی براساس برآورد نرخ دلار و قیمت کالاها است. در صورتی‌که سقف انتظارات رعایت نشود، خوشبینی بیش از حد در ادامه با افزایش فشار فروش می‌تواند ریزش قیمت سهام را به دنبال داشته باشد.
لزوم تعیین سقف در پیش‌بینی سودآوری
سرمایه‌گذاران که طی هفته‌های پیش با انتظار برای رشد سودآوری شرکت‌های کالایی در صدد اضافه کردن سهام این شرکت‌ها به پرتفوی خود بودند، در مواجهه با سقف تاریخی شاخص، به تامل بیشتری در خریدهای هیجانی پرداختند. عرضه‌های سنگین از سوی سهامداران حقوقی و حقیقی که با هدف شناسایی سود و تامین نقدینگی انجام می‌شد به نوعی رشدهای افسار‌گسیخته سهام را سرکوب کرد. کاهش نسبت قیمت به درآمد انتظاری با افزایش میزان سودآوری شرکت‌ها انگیزه‌ای برای ورود سرمایه‌های جدید به سهام شرکت‌هایی بود که P/ E بالایی دارند. با این حال رشدهای مداوم قیمت در صورت کسر تا حدی ادامه یافت که هراس فعالان بازار از احتمال سبقت قیمت از سودآوری شرکت‌ها را به دنبال داشت. روند سودآوری گروه کالایی بورس تهران متغیرهای کلی دارند که با در نظر گرفتن آنها تحلیلگران توان پیش‌بینی سود این شرکت را خواهند داشت.
بر این اساس می‌توان بیشترین میزان احتمالی سود خالص این شرکت‌ها را برای خوشبینانه‌ترین حالت قیمت‌ها در بازار جهانی و نرخ دلار به دست آورد. بر این اساس می‌توان سناریوهای مختلفی برای نسبت قیمت به درآمد شرکت‌ها در نظر گرفت. در صورتی‌که نسبت قیمت به درآمد برای این شرکت با بهترین حالت سودآوری از حالت منطقی خود خارج شود، به‌طور معمول باید انتظار افزایش فشار فروش را داشت. این موضوع عاملی برای تشدید فشار فروش سهام از ابتدای هفته گذشته عنوان می‌شود، حال اینکه سناریوهای سودآوری و تعیین سقف سودآوری با برآیند دو متغیر دلار و قیمت جهانی می‌تواند تغییر کند. این موضوع می‌تواند خود عاملی برای تعیین مسیر بعدی قیمت سهام باشد. البته به نظر می‌رسد در بورس تهران تعیین سقف برای سودآوری، تنها در شرکت‌های کالایی آن هم در شرایط کنونی رایج شده است. بورس تهران تجربه تشکیل حباب‌های بزرگ قیمتی را در سهام شرکت‌های این گروه در سال 92 یا دیگر گروه‌ها در سال گذشته را داشته است. عامل اصلی حباب را می‌توان در نظر گرفتن فرض‌های غیرمنطقی برای سودآوری شرکت‌ها عنوان کرد که خوشبینانه‌ترین حالت ممکن نیز بسیار پایین‌تر از تخمین برخی از تحلیلگران است. گرچه بازار در ابتدا به استقبال چنین فرض‌های غیرمنطقی رفته اما پس از مدت زمان نه‌چندان طولانی سریعا درصدد تصحیح اشتباه خود با تعدیل قیمت سهام برآمده است.
منبع : روزنامه دنیای اقتصاد
افزایش نرخ بهره دلارانعکاس تصمیم آمریکایی در بورستامین ۲۴دلار جهانی بورس تهران