راهبرد و تحریک تقاضا در گردشگری

سید حسن قدمگاهی

معاون برنامه‌ریزی و توسعه هلدینگ «هگتا»

تامین ۲۴ / بررسی وضعیت کشورهایی مانند مالزی، ترکیه و امارات متحده عربی و سایر کشورهایی که اخیرا به جرگه ممالک توسعه‌یافته در زمینه گردشگری پیوسته‌اند، نشان می‌دهد که این کشورها بیشتر از ناحیه فشار عرضه بوده که به سطحی از رشد و پیشرفت در این صنعت بزرگ و پرمزیت دست یافته‌اند. در این کشورها و در برخی مناطق و شهرها تعداد واحدهای اقامتی آنقدر زیاد است که خودبه‌خود انگیزه لازم را در میان فعالان بازار گردشگری ایجاد می‌کند که رویکرد خود را بر گسترش این بازار و ایجاد تقاضای بیشتر قرار می‌دهند. ضمن اینکه در چنین وضعیتی خاصیت مقرون‌به‌صرفه بودن فعالیت در این بازار حفظ می‌شود و گسترش می‌یابد. این درس بزرگی برای کشور ایران است و اگر قرار است به سطحی از پیشرفت و توسعه در حوزه گردشگری دست ‌یابیم، همان‌گونه که تقاضا می‌تواند به گردشگری برای گسترش بیشتر فشار وارد کند، یکی از راه‌های ایجاد تقاضا فشار عرضه است.

درحقیقت توسعه صنعت گردشگری وابستگی تام و کاملی با تحریک تقاضا از طریق فشار عرضه دارد. طرح «100 هتل، 100 کسب‌وکار» نیز بر همین استراتژی استوار است. کشور ما با توجه به پتانسیل‌ها و ظرفیت‌هایی که دارد دچار خلائی اساسی در زمینه تعداد و تنوع هتل‌ها و مراکز اقامتی برای پذیرایی از گردشگران است. حتی در شهرها و قطب‌های بزرگ گردشگری کشور مانند شیراز، اصفهان، یزد و... نبود واحدهای اقامتی خوب و باکیفیت محسوس است و این مسئله در مقاطعی که تعداد گردشگران خارجی در کشور از حد معمول فراتر می‌رود، تاثیر خود را نشان می‌دهد.

کشور ما نیاز به بیش از 400 هتل دارد و هلدینگ گردشگری تامین‌اجتماعی (هگتا) برای ساخت 100 هتل، نهضتی را با شعار «100 هتل، 100 کسب‌وکار» آغاز کرده که امیدواریم به فعالیت اقتصادی خوبی منتهی شود. ذکر این نکته ضروری است که در این طرح منظور این نبوده که در ازای ایجاد 100 هتل، 100 کسب‌وکار ایجاد ‌شود. به طور کلی صنعت هتلداری متکی به کسب‌وکارهای بسیار متعددی است. ساخت هر هتل و مرکز اقامتی منطقا تعداد زیادی از کسب‌وکارها را با خود همراه دارد و آن‌ها را دخیل می‌کند. به این معنا که به‌محض حضور گردشگران در هتل‌ها و مراکز اقامتی داخلی، تمام شئون زندگی آن‌ها درگیر و به‌تبع آن صدها کسب‌وکار از این حضور متاثر می‌شود. نکته مهم مدیریت پاسخگویی به نیازهای گردشگران است که طرح مذکور نیز با همین رویکرد تدوین و عملیاتی شده است.

درواقع مفهوم شعار «100 هتل، 100 کسب‌وکار» در پی تجاری‌تر کردن صنعت گردشگری و ایجاد رونق برای کسب‌وکارهای مرتبط با آن است. سرمایه‌گذاران خارجی نیز اهمیت این موضوع را درک کرده‌اند. به‌گونه‌ای که در همایش دوروزه «سرمایه‌گذاری در صنعت گردشگری با رویکرد اقتصاد مقاومتی»، نمایندگان شرکت‌ها و برندهای معتبر و بزرگ دنیا از سازنده، بهره‌بردار و سرمایه‌گذار در مذاکراتی که با طرفین ایرانی داشته‌اند، علاوه بر صحه گذاشتن بر موضوع اهمیت سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری ایران، به طرزی باورنکردنی از پروژه‌های معرفی‌شده در این همایش استقبال کردند. بازخوردها بسیار مثبت بود و بلافاصله پس از همایش درخواست‌های زیادی برای مشارکت در حوزه ساخت و توسعه هتل‌ها و مراکز اقامتی کشور از سرمایه‌گذاران خارجی دریافت کردیم که با بررسی و مذاکره به‌تدریج وارد حوزه عقد قرارداد می‌شوند. انتظار ما همین است که با توجه به اشتیاق و اراده سرمایه‌گذاران خارجی برای ورود به بازار ایران «طرح 100 هتل، 100 کسب‌وکار» در کوتاه‌ترین زمان ممکن عملیاتی شود و به اهداف ترسیم‌شده خود دست یابد.

دولت نیز به‌عنوان یکی از ارکان مهم در فرآیند رشد و توسعه صنعت گردشگری از چنین رویکردی حمایت کرده و زیرساخت‌های قانونی لازم اعم از معافیت‌های مالیاتی و تعرفه‌های تشویقی را مهیا ساخته است. در شرایط کنونی رشد و توسعه صنعت گردشگری بیش از هر زمانی منوط به فشار عرضه است. لازم است گردشگران و سرمایه‌گذاران خارجی شوق و عزمی جدی برای ورود به عرصه گردشگری و به‌ویژه اقتصاد گردشگری داشته باشند و طرح «100 هتل، 100 کسب و کار» بیش از همیشه این فرصت و امکان را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد. این طرح خوش‌بینانه اما مبتنی بر واقعیت‌ها و ظرفیت‌هاست که کارکردهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی گردشگری را نهادینه می‌سازد و توسعه مطلوب و فرصت‌های شغلی پایدار را در کشوری که از گذشته پیشگام جذب گردشگر بوده ایجاد خواهد کرد.

منبع : هفته نامه آتیه نو