بن‌بست ضامن برای کارآفرینان

واقعیت این است که خیلی از مردم در طول زندگی‌شان به فکر گرفتن وام از بانک‌ها و موسسات افتاده‌اند اما شرایط سختی که پیش‌روی متقاضیان وام قرار می‌گیرد، معمولا آنها را از به دردسر افتادن باز می‌دارد، چراکه پیداکردن ضامن برای گرفتن وام سخت‌ترین مرحله کار است. البته ناگفته نماند که بدقولی برخی از وام‌گیرنده‌ها در بازپرداخت اقساط‌شان قوانین و شرایط اخذ وام را نسبت به سال‌های گذشته سخت‌تر کرده است.

علیرضا یکی از همان کسانی است که از شرایط اخذ وام دل پری دارد و هر بار شرایط بانک‌ها و موسسات مختلف را بررسی کرده به بن‌بست ضامن خورده است. «نمیشه به هرکسی رو انداخت. بعدش هم مگر چقدر کارمند رسمی با گواهی کسر از حقوق تو اقوام و اطرافیان یک نفر پیدا میشن که تازه اگر هم پیدا بشن حاضر باشن ضمانتت رو بکنن. برای گرفتن وام به خیلی از بانک‌ها و موسسات سر زدم و دیگه کاملا ناامید شدم. فکر می‌کنم باید برم سراغ این بازاری‌های پولداری که نزول میدن به مردم و قید این مدل وام گرفتن پرپیچ‌وخم رو بزنم.»

بدون‌شک برای زهره هم که می‌خواهم در رابطه با این موضوع با او صحبت کنم، وام گرفتن مثل شاخ غول را شکستن است. روایت زهره هم مثل همه کسانی که پشت صف‌های طولانی گرفتن وام ایستاده‌اند، همانقدر سخت است: «همه شرایط گرفتن وام‌رو دارم و الان فقط یک ضامن کم دارم. میگن ضامن نداری می‌تونی سند خونه بزاری. این راه‌حل سخت‌تر از پیداکردن ضامنه. اگه خونه داشتم و سندی در کار بود، اصلا نیاز به وام نداشتم. همه این بدبختی‌ها برای این‌که خونه ندارم و برای جورکردن پول اجاره‌خونه بایدکار کنم.»

شیما هم ٢٤ساله است و دیگر نای به بن‌بست خوردن وام و ضامن‌ها را ندارد و به کل قید وام را زده: «خیلی از همکارهای من وام گرفتن از وام خرید خونه، تعمیرات و ماشین بگیر تا وام‌های خوداشتغالی ولی نمی‌دونم چرا من نمی‌تونم شرایط گرفتن وام‌رو داشته باشم. هر چیزی هم که جور بشه باز یک چیزی تو پرونده‌ام کمه. الانم گیر اینم که ضامنم حاضر نیست گواهی کسر از حقوقش‌رو بیاره برای بانک. گواهی کسر از حقوق هم واجبه چون مثلا اگه وام‌گیرنده قسط‌هاش‌رو پرداخت نکنه، وام‌دهنده با این گواهی اجازه داره از حقوق ضامن کم کنه و پول قسط‌ها‌رو جبران کنه.»

سه روایت از کسانی که پشت صف‌های طولانی گرفتن وام‌های ریزو‌درشت تنها زمان‌شان را از دست داده‌اند نشان می‌دهد شرایط گرفتن وام برای خیلی‌ها سخت است. وامی که هرکسی برای گرفتن آن درخواست می‌دهد، قطعا زخمی در زندگی‌اش دارد و به قول معروف می‌خواهد پولش را به زخم زندگی‌اش بزند.

با این حال با روی کار آمدن دولت یازدهم یکی از برنامه‌هایی که به‌صورت جدی در دستور کار مسئولان قرار گرفت کاهش بیکاری، رونق اقتصادی و بهبود وضع صندوقی با نام صندوق کارآفرینی امید برای حمایت مالی قرض‌الحسنه از کسب‌وکارهای کارآفرینان بود تا نقش خود را برای اشتغال‌زایی ایفا کند.

با این تفاسیر شرایط گرفتن این وام دو روی یک سکه است؛ یک روی آن همان شرایط و مراحلی است که تعداد زیادی از مردم را پشت درهای بسته‌اش نگه می‌دارد و روی دیگرش از سهولت گرفتن این وام از زبان مدیرعامل صندوق کارآفرینی امید، خبر می‌دهد.‌ سال گذشته اصغر نورالله‌زاده در گفت‌وگو با تسنیم گفته بود: «برای وام تا سقف صدمیلیون تومان یک ضامن رسمی یا قراردادی یا دارای جواز کسب، برای فعالیت‌های کارآفرینی و کارفرمایی درنظر گرفته شده است. متقاضی می‌تواند با سندی معادل ١٢٠‌درصد کل تسهیلات را جایگزین ضامن کند.» در ادامه نیز نوراللهی خاطرنشان کرده بود عمده تسهیلات صندوق کارآفرینی امید در حوزه اشتغال به سه بخش خویش‌فرمایی که سقف آن ٣٠٠‌میلیون ریال، خانگی که سقف آن ١٠٠‌میلیون ریال و بخش کارآفرینی که سقف آن یک میلیارد ریال است، تقسیم می‌شود.

در ادامه این موضوع در سایت این صندوق شرایط وام گیرنده‌ها به تفکیک و با جزییات نوشته شده است. در بخش تضمینات موردقبول برای پرداخت تسهیلات صندوق نوشته شده است؛ به ازای هر ٥٠‌میلیون ریال یک نفر ضامن کارمند رسمی دارای گواهی کسر از حقوق یا معادل آن مطابق دستورالعمل صندوق اخذ چک و سفته معادل ١٥٠‌درصد تسهیلات اعطایی که ظهر چک‌ها و سفته‌ها نیز باید توسط ضامن‌ها امضا شود، نیاز است.

برای گرفتن جواب با واحد ارتباطات مردمی صندوق کارآفرینی امید تماس گرفتم و در جواب سوالاتم برای شرایط گرفتن وام ٣٠٠‌میلیون ریالی دریافتم که باید سرپرست خانوار باشم و چون برای هر ٥‌میلیون ریال ٦ ضامن نیاز دارم، پرونده‌ام بررسی می‌شود و اگر حقوق چند ضامن کفاف این وام را بدهد در تعداد ضامن‌ها تخفیف داده خواهد شد.

این درحالی است که ‌سال گذشته چندین نماینده مجلس از ناکارآمد بودن این نوع وام گلایه کرده بودند. آنها معتقد بودند برای اشتغال‌زایی و تأمین هزینه‌ها نیازمند منابع هستیم که این منابع باید متناسب با میلیون‌ها بیکار در کشور باشد.

منبع: روزنامه شهروند/به‌ناز مقدسی