ورونیکا مندوزا، رهبر «جبهه گسترده»، در تمامی نظرسنجیهای پیش از انتخابات در پرو رتبه دوم را داشت، اما در انتخابات اولیه در ماه ژوئن فقط دو درصد آرا را توانست به دست بیاورد و از راهیابی به دور دوم انتخابات بازماند. اما لوکاس لزودا، روزنامهنگار پرویی، شکست مندوزا را نیز نویدی برای سیاستی جدید در پرو میداند.
تامین ۲۴ / «جبهه گسترده» که مندوزا رهبری آن را بر عهده دارد، ائتلافی از تمامی سازمانها و جنبشهای متمایل به چپ در پرو هستند که میخواستند در برابر اقتصاد محافظهکاری که سالهاست گریبان پرو را گرفته مبارزه کنند و از شیوه کار اولانتا هومالا، رئیسجمهور تکنوکرات سابق ناامید بودند.
رقیب مندوزا، کوژینسکی 77 ساله و سرمایهدار بود و برنده دور اول، کیکو فوجیموری دختر رئیسجمهور سابقی است که اکنون به جرم جنایت علیه بشریت در زندان است. هر دوی آنها به نوعی ادامهدهنده راه آلبرتو فوجیموری به شمار میروند که با وجود فساد گسترده توانست تورم غیرقابل کنترل را مهار کند و بار استقراض خارجی پرو را بکاهد و البته بازار پرو را پر از کالاهای ارزان وارداتی کند. از دید طرفداران مندوزا این دو رقیب در نهایت تفاوتی با هم نداشتند.
لطیفهای قدیمی در مورد گروههای چپگرا هست که میگوید اگر 4تای آنها را مدتی در اتاقی نگه دارید، 5 تا حزب از اتاق بیرون میآید. این لطیفه در مورد پرو در دهه 70 و 80 صادق بود، در حالی که برخلاف دیگر همتایان خودشان در آمریکای لاتین زیاد هم از طرف راستگرایانی که آمریکا حامی آنها بود تحت فشار نبودند. در این آشفته بازار، در دهه 90 فوجیموری خودش را کاندیدایی ضدنخبگان تعریف کرد و توانست رأی چپگرایانی که قصد مشارکت در انتخابات داشتند را به دست بیاورد، اما وقتی به قدرت رسید ایدههای آزادسازی اقتصادی را با اقدامات نظامی و رسانهای ستیزهجویانه درهم آمیخت و توانست ایدئولوژی تمام مخالفان چپگرا را به عنوان ایدههای تروریستی که در دهه 80 «سندرو لومینوزو»، مارکسیست تندرو، مروج آن بود جا بزند.
فوجیموری با همراهی ارتش، رسانههای فاسد، قضات و اپوزیسیون صوری دولت توانست مخالفان چپگرا و هواداران آنها را مرعوب کند و بسیاری از آنها شکنجه شدند و به قتل رسیدند یا ناپدید شدند. تا سال 2000 و طی 20 سال جنگ، تقریباً 70 هزار پرویی کشته شدند.
کیکو فوجیموری، اولین بار در سال 2011 کاندیدای انتخابات شد، در حالی که کار خود در سیاست را از نوجوانی و پس از اینکه طلاق پدر و مادرش باعث شد بانوی اول پرو شود، آغاز کرده بود. زمانی که در سال 2000 فیلمهایی از رئیس سازمان جاسوسی پدرش درز کرد که به روزنامهنگاران، قضات و سیاستمداران اپوزیسیون رشوه میداد، پدرش به ژاپن گریخت، اما کیکو در پرو ماند و بعد برای درس خواندن به آمریکا رفت و با فردی آمریکایی هم ازدواج کرد. در سال 2006 وارد کنگره شد و هیچگاه هم از پدر خود اعلام برائت نکرد. درحقیقت، انتخابات سال 2011 رفراندمی بود برای تأیید یا رد میراث پدرش که البته در برابر هومالا که همراهی ائتلاف ملیگرایان متمایل به چپ را پشت سر خود داشت، شکست خورد. حامیان هومالا فکر میکردند با انتخاب او برنامههای اجتماعی در پرو رشد خواهد کرد، اما هومالا هم به سمت تکنوکراتهای محافظهکار بانک مرکزی رفت و این حامیان را از دست داد.
ورونیکا مندوزا یکی از همین حامیان بود که در سال 2012، وقتی ارتش در درگیریهایی بر سر معدنی طلا، دو معترض را کشت، از حزب ملی جدا شد و به «جبهه گسترده» پیوست. جبهه گسترده ترکیبی از هر طیف چپگرا ، از سوسیالیستها و فمینیستها تا طرفداران محیطزیست را در خود جای داده است. در اوت 2015 مندوزا اعلام کرد وارد رقابتهای انتخاباتی میشود و قول داد که قانون اساسی پرو را اصلاح کند تا نقش دولت در اقتصاد را افزایش دهد. پس از شکست مندوزا در دور اول انتخابات، بسیاری از چپگرایان پرو سردرگم شدند، از آنجا که رأی دادن در پرو اجباری است، بسیاری تصمیم گرفتند که رأیهای سفید به صندوق بریزند. اما یک هفته پیش از دور دوم انتخابات در ماه ژوئن؛ مندوزا اعلام کرد که قصد حمایت از کوژینسکی دارد و از هوادارانش خواست که آنان نیز چنین کنند و گفت که رأی سفید رأی به فوجیموری خواهد بود. کوژینسکی با اختلاف اندکی برنده انتخابات شد و همین اختلاف اندک را احتمالاً مدیون حمایت مندوزا است. کوژینسکی حالا باید با فوجیموری که حزبش اکثریت کنگره را در اختیار دارد کار کند، در حالی که یک هفته تمام طول کشید تا فوجیموری نتایج انتخابات را بپذیرد.
به هرحال، کوژینسکی هم از دنیای سرمایهداری میآید، او آغوشش را به روی سرمایهگذاری خارجی گشوده است و از تمامی قراردادهایی که آمریکا پشتیبانش است، حمایت میکند. اما حالا که در سایر کشورهای آمریکای جنوبی، احزاب چپگرای فاسد و ضعیف، فقط توانستهاند کمکحال احزاب دست راستی در پیروزی در انتخاب باشند، جبهه گسترده در پرو نشان داد که حداقل همچنان میتواند اپوزیسیونی تأثیرگذار باشد. جبهه گسترده، حزبی نوپاست که از اواسط سال 2013 کار خود را آغاز کرده و تاکنون بهتر از آنچه کسی میتوانست از آن توقع داشته باشد، عمل کرده است و عملیات هوشمندانهاش در این انتخابات، امید به ماندن و رشد در فضای سیاسی پرو را نوید میدهد.
منبع : ماهنامه قلمرو رفاه
انتخابات پروتامین ۲۴چپ دموکراتیک پروسرمایه داری خارجیورونیکا مندوزا