مدیرکل نظارت بر تجهیزات و ملزومات پزشکی سازمان غذا و دارو، سهم تولیدات داخلی و واردات تجهیزات پزشکی را در بازار تجهیزات پزشکی کشور به ترتیب ۳۰ و ۷۰ درصد اعلام کرده است و ضمن تشریح اقدامات در دست انجام برای حمایت از تولید داخل و افزایش صادرات، از شرط ایران برای ورود خارجی‌ها به بازار ایران گفت.
تامین ۲۴/ دکتر محمود بیگلر درباره میزان خودکفایی ایران در تولید تجهیزات و ملزومات پزشکی با بیان اینکه در برخی اقلام پزشکی ما به خودکفایی کامل رسیده‌ایم و تقریبا در برخی اقلام به میزان بسیار محدود و در سطح ۱۰ درصد وارات داریم، اظهار کرد: در عین حال عددی بالغ بر یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار ارزش بازار تجهیزات پزشکی در کشورمان است که شامل فرآورده‌های تولیدی و وارداتی‌مان می‌شود. همچنین تقریبا ۶۰ تا ۷۰ درصد این بازار را محصولات وارداتی و ۳۰ تا ۴۰ درصد را هم محصولات تولید داخل به خود اختصاص می‌دهند.
تلاطم‌های سیاسی و مشکلات در تجهیزات پزشکی
بیگلر در گفت‌وگو با ایسنا، ادامه داد: از طرفی تنوع و توازن این کالاها اعم از محصولات مصرفی یا سرمایه‌ای کاملا متفاوت است؛ به طوریکه در برخی بخش‌ها کاملا به خودکفایی رسیده‌ایم و در برخی موارد نیز کاملا به واردات وابسته‌ایم تا بتوانیم بازار را تنظیم کنیم. در عین حال ما نیازهای خودمان را در کشور استخراج کردیم و باید فناوری و دانش برطرف کردن این نیازها به کشور وارد شود. بنابراین روی این برنامه کار می کنیم که بتوانیم در یک برهه مشخص ابتدا دانش فنی و تکنولوژی تجهیزات مورد نیازهای کشور را وارد کنیم تا هم اشتغال‌زایی کرده و هم امنیت این محصولات را در داخل کشور تضمین کند. بطوریکه با تلاطم‌های سیاسی، در این اقلام دچار مشکل نشویم.
تجهیزاتی با ۳۰ درصد اثربخشی
وی می‌افزاید: چراکه بسیاری از مشکلات در زمان تحریم‌ها برای ما ایجاد شد و هزینه‌های واردات‌مان را هم افزایش داد. در عین حال این موضوع باعث شد که در برخی اقلام موادی که به کشور وارد می‌شوند، نیمه عمرشان را در برخی از مجموعه‌ها از دست بدهند و با ۳۰ تا ۴۰ درصد اثربخشی وارد بیمارستان‌ها و مراکز درمانی شوند. حال به نظر می‌رسد با یک برنامه دقیق و مدون می‌توانیم این تضمین را در مجموعه داخلی کشور ایجاد کنیم که با مشکلاتی که از بیرون کشور برای‌مان ایجاد می‌کنند، خدمات‌مان دچار مشکل نشود.
شرط ایران برای ورود خارجی‌ها
مدیر کل نظارت بر تجهیزات و ملزومات پزشکی سازمان غذا و دارو با بیان اینکه بخشی از این برنامه‌ها در قالب سرمایه‌گذاری‌های داخلی انجام می‌شود، می‌گوید: در عین حال بخشی از کار هم از طریق اجبار شرکت‌های وارداتی که با مجموعه‌های ما کار می‌کنند، انجام می‌شود. اکنون سالیان سال است که این شرکت‌ها بازار تجهیزات پزشکی ما را در اختیار گرفته‌اند، حال از این به بعد حتما باید برنامه خودشان را اعلام و ظرف مدتی مشخص به انتقال تکنولوژی و دانش فنی تجهیزات‌شان به داخل کشور اقدام کنند.
بیگلر تاکید می‌کند: بنابراین موضوع فقط بحث سرمایه‌گذاری‌هایی که به صورت فراخوان انجام می‌شود، نیست، بلکه شرکت‌های واردکننده‌ای که سالیان سال با مجموعه‌ها کار کرده‌اند نیز باید بستر لازم برای انجام این کار را فراهم کرده و کمپانی‌هایشان را ملزم کنند تا انتقال تکنولوژی و فناوری را به ایران انجام دهند. البته در این زمینه صحبت‌های اولیه را آغاز کرده‌ایم و احتمالا تا پایان سال برنامه را بر اساس اولویت‌هایمان به جمع‌بندی می‌رسانیم.
هدف ایران ورود تجهیزات پزشکی برند است
وی در پاسخ به اینکه در حال حاضر بیشتر واردات و برنامه‌ریزی‌هایمان برای واردات تجهیزات پزشکی از چه کشورهایی است، می‌افزاید: ما دیگر واردات‌مان را از کشورهایی چون هند، پاکستان، ترکیه و ... تقریبا قطع کردیم و بیشتر روی واردات تجهیزات برند از کشورهای اروپایی متمرکز شدیم و بیشتر برندها برای ورود به بازار ایران مد نظرمان هستند. بنابراین واردات از بازارهایی مانند چین و هند که ممکن است کالاهایشان مرغوبیت مناسبی نداشته باشند، هدف ما نیستند.
حمایت از تولیدکنندگان داخلی که از بازار حذف شده‌اند
مدیر کل نظارت بر تجهیزات و ملزومات پزشکی سازمان غذا و دارو در ادامه در تشریح اقدامات انجام شده برای حمایت از تولید داخل، می‌گوید: در حال حاضر برای حمایت از تولید داخلی در حوزه تجهیزات پزشکی، روی دو قسمت کار می‌کنیم؛ یکی مجموعه تولیدکنندگانی که به نوعی از بازار حذف و کارخانه‌هایشان دچار مشکلات ارائه خدمات شده و به همین دلیل تولیدشان متوقف شده است. بنابراین در این زمینه ابتدا آمار این شرکت‌ها را استخراج کرده و اگر نیاز باشد، حمایت‌های لازم را از طریق اداره کل تجهیزات پزشکی برای کمک به آنها انجام می‌دهیم یا سعی می‌کنیم مشکلات این واحدها را به سطوح بالاتر انتقال دهیم. این اقدام حداکثر طی یک الی دو ماه آینده اجرایی می‌شود و ما می‌توانیم بسته‌های حمایتی خومان را آماده کره و هم موضوعات و نقطه نظرهایی که آنها در زمینه اقداماتی که دولت می‌تواند برای تقویت‌شان انجام دهد را دریافت کرده و به سیستم های بالادستی‌مان منتقل کنیم.
بیگلر با بیان اینکه بنابران تولیدکننده‌ای که سال‌ها کار می‌کرده و حالا مجموعه‌اش را متوقف کرده، نیاز به آسیب‌شناسی جدی دارد، ادامه می‌دهد: چرا که از نظر ما اینها سرمایه ملی محسوب می‌شوند و باید برنامه‌ریزی کنیم تا این واحدها را به چرخه تولید بازگردانیم. به نظر من تنها کاری که در وهله اول باید برای حمایت از تولیدکنندگان‌مان انجام دهیم، این است که وارات کالاهایی که در کشور تولید انبوه دارند و می‌توانند نیاز کشور ا برطرف کنند، در حد خیلی محدود و تا حدی باشد که بتوان تنها رقابت‌پذیری را با محصولات خارجی، داشته باشیم. در محصولاتی هم که تولید داخلی آنها توان پاسخگویی به نیازهای کشور را ندارند، باید وارداتش در حدی باشد که بتواند نیاز کشور را برطرف کند.
وی با بیان اینکه دومین اقدام‌مان در این زمینه انجام نیازسنجی‌ها است که در حال انجام هستند، می‌گوید: بر این اساس انتظار داریم که هم تولیدکنندگان و هم واردکنندگان‌مان در این عرصه وارد شده و در اولویت‌هایی که کشور در زمینه تولیدات جدید دارد، ورود پیدا کنند. البته تصور می‌کنم تولیدکنندگان عرصه تجهیزات پزشکی که از تجربه خوبی در این زمینه برخوردارند، می‌توانند منابع‌شان را در این زمینه بسیج کنند تا بخشی از نیازهای کشور را در این حوزه برطرف و انتقال تکنولوژی از خارج از کشور را تسهیل کنند.
بیگلر در عین حال به برنامه‌های سازمان غذا و دارو برای صادرات تجهیزات پزشکی اشاره و اظهار می‌کند: در زمینه صادرات برای ارتقای خدمات پس از فروش‌مان برنامه‌هایی داریم که این را از طریق رتبه‌بندی در شرکت‌های تجهیزاتی انجام می‌دهیم. به طوریکه هم نوع خدمات‌شان مطرح می‌شود و هم برایشان قیمت‌گذاری در نظر گرفته می‌شود تا بتوانند بر اساس یک چک لیست مشخص وارد سیستم‌های‌مان شوند. در عین حال نظارت آنها هم بر اساس شاخص‌هایی است که در اداره کل در حال تدوین است و امیدوارم تا اواسط شهریور ماه هم بتوانیم این اقدام را عملیاتی کنیم.
وی ادامه می‌دهد: در زمینه توسعه صادرات تجهیزات و ملزومات پزشکی هم باید دستورالعمل‌های حمایتی را آماده کنیم و هم شرکت‌های داخلی را تشویق کنیم تا بتوانند گواهی‌نامه‌های جهانی را دریافت کرده و به بازارهای جهانی ورود یابند.
آماری که قابل گفتن نیست
مدیر کل نظارت بر تجهیزات و ملزومات پزشکی سازمان غذا و دارو درباره میزان صادرات کشور در حوزه تجهیزات پزشکی هم می‌گوید: تقریبا صادرات ما نسبت به تولیدمان عدد بالایی را به خود اختصاص نمی‌دهد و حتی قابل عنوان کردن هم نیست و عدد آن بسیار محدود است. به طوریکه نمی‌توان نام آن را صادرات گذاشت. حال باید ابتدا مشکلاتی که در مسیر تولیدکنندگان‌مان وجود دارد را شناسایی و برطرف کنیم تا آنها بتوانند در بازارهای جهانی نیز با محصولات مشابه خودشان رقابت پذیر باشند.
نمونه‌برداری تجهیزات پزشکی در سطح عرضه
بیگلر همچنین اظهار می‌کند: در این راستا اقدام دیگری هم که در سطح اداره کل در دستور کار داریم، بحث نمونه‌برداری از سطح عرضه است. به هر حال ما در هنگام تولید هیچ گاه به آن کیفیت نهایی نخواهیم رسید و بنابراین در سطح عرضه کنترل‌هایمان را تشدید خواهیم کرد و با نمونه‌برداری در سطح عرضه و ارسال آنها به آزمایشگاه‌های مرجع، آنها را از نظر رعایت استانداردها کنترل و نظارت می‌کنیم تا متوجه شویم که تولیدات‌مان در سطح مصرف چقدر با استانداردهای مشخص شده، همخوانی دارد؛ چراکه در سطح تولید ممکن است نمونه‌هایی را به ما عرضه کنند که بسیار عالی است، اما در سطح عرضه هر شائبه‌ای را می‌توانند بپوشاند. بنابراین اگر جنسی در سطح عرضه کیفیت لازم را داشته باشد، می‌توان اطمینان یافت که آن کارخانه با همه استانداردهایش خوب کار می‌کند که این کار را در اواخر تیر ماه آغاز کرده‌ایم. البته این اقدام هزینه بالایی را در بر می‌گیرد و طبق برآوردها بالغ بر یک میلیارد هزینه بر می‌دارد که هزینه‌های آزمایشگاهی آن را تولیدکننده یا واردکننده باید بپردازد، اما برای نمونه‌برداری از سطح عرضه خودمان باید هزینه کنیم.
وی درباره دوره زمانی این نمونه‌برداری‌ها می‌گوید: ما در طول سال سعی می‌کنیم که هر سال یکسری از کالاها را مشخص و در یک سال آن کالاها را مورد ارزیابی قرار می‌دهیم.