کاهش سن بیماری‌های قلبی به زیر ۴۰سال
اگر تاریخ را ورق بزنیم، تا همین چند دهه قبل، بسیاری از بیماری‌های غیرواگیر مثل بیماری‌های قلبیعروقی، بیشتر در دوران سالمندی ظهور پیدا می‌کرد،
در حال بارگذاری...
تامین ۲۴/ اما حالا وضع به جایی رسیده که به گفته رئیس انجمن «آترواسکلروز» سن ابتلا به بیماری‌های قلبیعروقی در ایران به زیر ۴۰ سال رسیده است. دکتر مسعود قاسمی به مناسبت برگزاری کنگره بین‌المللی تازه‌های قلب و عروق ایران، هشدار داد که «بیماری‌های قلبیعروقی در کشور افزایش قابل‌توجهی داشته، به طوری که سن ابتلا به آن حدود ۳۵ سال گزارش شده است.»
به طور کلی در کشورهای درحال‌توسعه، میزان ابتلا به بیماری قلبیعروقی افزایش قابل‌توجهی داشته و این فرآیند در ایران نیز صادق است، به طوری که به قول قاسمی، در جمعیت مردان سن ابتلا به انواع این بیماری‌ها حدود 30 تا 35 سال است.
نکته قابل‌تامل این است که به گفته قاسمی، از هر 10 ایرانی چهار نفر به بیماری‌های غیرواگیر مبتلا می‌شوند: «در کشور ما حدود 40 درصد علت مرگ‌ومیرها به‌نوعی به بیماری قلبیعروقی ارتباط دارد.»
چرا به این نقطه خطرناک رسیده‌ایم؟
عوامل بسیار متعددی موجب شده بیماری‌های قلبی و عروقی به قاتل درجه‌یک ایرانیان بدل شود. یکی از مهم‌ترین عوامل ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی، استفاده از سیگار و قلیان است.
بر اساس آمارهای وزارت بهداشت، سالانه حدود 20 هزار میلیارد تومان صرف هزینه درمان بیماری‌های ناشی از استعمال سیگار می‌شود. رئیس انجمن «آترواسکلروز» نیز تاکید دارد که «سیگار و قلیان ازجمله عواملی هستند که فرد را به انواع بیماری‌های قلبیعروقی دچار می‌کنند. افراد سیگاری پنج برابر بیشتر به بیماری قلبی مبتلا می‌شوند و در کنار این افراد، خانواده و نزدیکان آنان نیز دو برابر بیشتر از سایر افراد، ابتلا به این بیماری‌ها را تجربه می‌کنند.»
همچنین مصرف بیش‌ازحد نمک در بین ایرانی‌ها یکی از مهم‌ترین عوامل ابتلا به بیماری‌های قلبیعروقی است. به گفته قاسمی «در ایران مصرف سدیم بالاتر از استاندارد جهانی است و اغلب غذاهای ایرانی شور است؛ به‌طور مثال در فست‌فودها تا 40 درصد نمک افزوده می‌شود.»
استفاده از روغن‌های جامد در پخت‌وپز هم دیگر عاملی است که سرعت ابتلا به بیماری‌های قلبیعروقی را در کشورمان افزایش داده است.
به طور کلی، سیستم تغذیه در کشور ما طوری است که فرد را مستعد ابتلا به بیماری‌های قلبیعروقی می‌کند.
این کارشناس نظام سلامت تاکید دارد: «ساختار تغذیه در ایران باید مورد توجه قرار بگیرد؛ تغذیه سالم از ابتدای تولد و با فرهنگ‌سازی در خانواده‌ها امکان‌پذیر است. بسیاری از مراکزی که مواد غذایی را آماده و تهیه می‌کنند از روغن‌های جامد استفاده می‌کنند؛ اگر چهار تا پنج‌بار در هفته از روغن جامد استفاده شود، در دهه دوم و سوم زندگی، بیماری قلبی به سراغمان خواهد آمد.»
دکتر فرزاد فرقان، کارشناس نظام سلامت، هم در گفت‌وگو با آتیه‌نو خاطرنشان می‌کند: «کم‌تحرکی، پیر شدن جمعیت، ورزش نکردن، افزایش تنش و اضطراب در زندگی شهرنشینی و اصلاح نکردن سبک زندگی باعث شده میزان ابتلا به بیماری‌های قلبیعروقی در کشور ما در حال افزایش باشد.»
به اعتقاد فرقان، «اگر به عوامل افزایش ابتلا به بیماری‌های قلبیعروقی نگاهی اجمالی بیندازیم، می‌بینیم که عمده دلایل ابتلا به بیماری‌های قلبیعروقی در کشور ما قابل‌پیشگیری است. اگر متولیان نظام سلامت بر آموزش عمومی تکیه کنند و فرهنگ خودمراقبتی را در جامعه نهادینه سازند، می‌توان به‌راحتی با موج ابتلا به بیماری‌های قلبیعروقی مقابله کرد.»
دکتر مرتضی حیدری، عضو شورای عالی نظام پزشکی ایران، نیز در گفت‌وگو با آتیه‌نو، پیشگیری را تنها راه مقابله با هزینه‌های روزافزون درمان بیماری‌های قلبی می‌داند و می‌گوید: «اگر همه اعتبارات نظام سلامت را صرف درمان بیماری‌های غیرواگیر کنیم، باز هم نمی‌توانیم در ارتقای سلامت جامعه نقش موثر و چشمگیری داشته باشیم. به همین دلیل است که تاکید داریم برای مقابله با بیماری‌های قلبیعروقی، باید به طور همزمان به مقوله بهداشت و درمان توجه شود.»
حیدری خاطرنشان می‌کند: «اگرچه تجهیز تخت‌های بستری و افزایش اعتبارات درمانی می‌تواند فرآیند درمان بیماری‌های غیرواگیر را سهل‌تر سازد، اما راه‌حل علمی و پایه‌ای آن است که با منشا و علت اصلی ابتلا به بیماری‌های غیرواگیری مثل بیماری‌های قلبی و عروقی مقابله کنیم، نه اینکه فقط با معلول برخورد شود. باید در نظر داشت که پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر، هم کم‌هزینه‌تر از درمان است و هم بازدهی بالاتری خواهد داشت.»
بار درمان بیماری‌های قلبی، روی دوش بیمه‌ها
از منظر سازمان بهداشت جهانی، بیماری‌های قلبیعروقی باید تا سال 2025 تا 25 درصد در سطح جهان کاهش پیدا کنند.
این اتفاق در کشور ما، که موج ابتلا به این بیماری در حال گسترش است، بیش‌ازپیش ضرورت دارد. به گفته مسئولان وزارت بهداشت، بیش از سه‌چهارم مرگ‌ومیر ناشی از بیماری نارسایی قلبی در دنیا به کشورهای درحال‌توسعه با درآمد کم یا متوسط اختصاص دارد و در این بین، 8 درصد مردم بالای 60 سال ایران به نارسایی قلبی مبتلا هستند که این میزان بالاتر از متوسط آسیاست.
افزایش رو به رشد این بیماری، فقط عوارض جسمی ندارد، بلکه به گفته توکلی «بررسی‌ها نیز نشان می‌دهد که شیوع بیماری قلبیعروقی حدود 25 درصد افسردگی را به دنبال دارد، به طوری که یک‌چهارم بیماران قلبی دچار افسردگی می‌شوند.»
از سوی دیگر، افزایش روزافزون آمار مبتلایان به این بیماری، موجب افزایش هزینه‌های بیماران و بیمه‌های درمانی هم شده است.
با اطمینان می‌توان گفت که عمده بار هزینه درمان بیماری‌های قلبیعروقی در ایران بر دوش بیمه‌های درمانی است. پیش‌تر محمد آقاجانی، معاون درمان وزارت بهداشت، هم اعلام کرده بود: «هزینه درمان بیماران نارسایی قلبی، دو برابر هزینه درمان بیماران سرطانی است.»
در شرایطی که هر 10 درصد افزایش مرگ‌ومیر بر اثر بیماری‌های مزمن مثل بیماری‌های قلبیعروقی، 5 درصد از رشد اقتصادی کشورها می‌کاهد، آمارهای رسمی حاکی از آن است که روزانه حدود 300 ایرانی به دلیل ابتلا به بیماری‌های قلبیعروقی از دنیا می‌روند و چندین برابر این تعداد هم خانه‌نشین می‌شوند.
از دست رفتن سرمایه‌های انسانی و هدررفت هزینه‌های نظام سلامت، از تبعات کلان موج فزاینده ابتلا به بیماری‌های قلبیعروقی در کشور است.
باید در نظر داشت که براساس آمارهای سازمان غذا و دارو، سالانه حدود 4/1 میلیارد دلار فقط صرف هزینه‌های دارویی برای درمان بیماری‌های غیرواگیر می‌شود که در این بین، تامین بخش عمده‌ای از این هزینه‌ها بر دوش سازمان تامین‌اجتماعی است. بی‌گمان اگر پیشگیری در اولویت نظام سلامت قرار بگیرد و به بیماری‌های قلبیعروقی به دید بیماری قابل‌پیشگیری نگاه شود، منابع بیمار، بیمه‌ها و نظام سلامت بر باد نخواهد رفت.
منبع: هفته آتیه نو / سمیرا عظیمی نژاد