گاهشمار 25 خرداد 1395

تامین 24 / 107 سال پیش در چنین روزی در سال 1288، مجلس عالی در تهران تشکیل شد و عزل محمدعلی شاه قاجار از سلطنت را اعلام کرد. پس از فتح تهران به دست مجاهدان مشروطه و پناهنده شدن محمدعلی شاه به سفارت روسیه، در روز 25 خرداد 1288 همه‌ی گروه‌های مردم تهران برای دیدار و گفتن تبریک به سرداران فاتح تهران، به سوی آنان رفتند. در اثر این حرکت ضد استبدادی، اجتماعی باشکوه با حضور پانصد تن از نمایندگان مجلس، مجاهدان و شخصیت‌های برجسته تشکیل شد که نام «مجلس عالی» گرفت و در همان جا تصمیم‌های مهمی گرفته شد. بر این اساس، محمدعلی شاه قاجار از سلطنت خلع و پسر 12 ساله‌اش ـ احمد میرزا ـ به سلطنت انتخاب شد. همچنین مقرر گردید تا هنگام بلوغ احمد شاه، علیرضا خان عضدُالمُلک ـ بزرگ خاندان قاجار ـ به عنوان نیابت سلطنت، وظایف او را بر عهده گیرد. در این جلسه چون هیأت وزیران تشکیل نشده بود، هیأتی به جای آن، مأمور رسیدگی به امور کشور گردید.
96 سال پیش در چنین روزی در سال 1299، قزاقخانه‌ی رشت توسط انقلابیون جنگل تصرف شد. چند روز پس از اعلان جمهوری در گیلان، انقلابیون جنگل از نیروهای قزاق رشت خواستند یا به نیروهای انگلیسی مستقر در منطقه حمله کنند یا با تحویل سلاح‌هایشان، به شهرهای خود بازگردند. اما نیروهای قزاق چون خود را تحت فرمان حکومت مرکزی می‌دانستند، این امر را منوط به اجازه‌ی مرکز کردند و چون مذاکرات انقلابیون و قزاقان به بن‌بست رسید، جنگلی‌ها تصمیم به تسخیر قزاقخانه‌ی رشت گرفتند. از این رو از بامداد 25 خرداد 1299 نبرد سختی میان دو طرف درگرفت و تلفات زیادی وارد آمد. سرانجام پس از به توپ بسته شدن قزاقخانه توسط جنگلی‌ها، نیروهای قزاق تسلیم گردیدند، ولی به دستور میرزا کوچک خان جنگلی اسیران آزاد شدند و به شهرهای خود بازگشتند. فتح قزاقخانه‌ی رشت هرچند موقعیت جنگلی‌ها را در منطقه‌ی گیلان افزایش داد، ولی دولت مرکزی به راحتی از این مسئله نگذشت و تا سرکوبی کامل نهضت پیش رفت؛ تا آن‌جا که در کمتر از 6 ماه، با به شهادت رساندن میرزا کوچک خان، به قیام جنگل پایان داد.
17 سال پیش در چنین روزی در سال 1378، اجلاس بین‌المجالس اسلامی در تهران برگزار شد. اولین اجلاس بین‌المجالس کشورهای اسلامی، به منظور تأسیس اتحادیه‌ی مجالس کشورهای اسلامی، با پیام مقام معظم رهبری در 25 خرداد 1378 در محل سالن اجلاس سران کنفرانس اسلامی در تهران آغاز به کار کرد. در این اجلاس سه روزه، رؤسا و هیأت‌های پارلمانی بلندپایه‌ی حدود 50 کشور اسلامی، به منظور تأسیس سازمان مجالس کشورهای اسلامی، گردهم آمدند که از این میان، رؤسای 28 کشور به همراه نایب‌رئیسان و رؤسای کمیته‌های خارجی حضور داشتند. در این اجلاس جمهوری اسلامی ایران به ریاست سازمان مجالس کشورهای اسلامی انتخاب شد و یکی از مهم‌ترین کارهای این سازمان، ارتباط مجالس کشورهای مسلمان با یکدیگر عنوان گردید. در این اجلاس اساسنامه‌ی اتحادیه هم تصویب شد. جمهوری اسلامی ایران به مدت 2 سال ریاست سازمان مجالس کشورهای اسلامی را در دست داشت. از آن زمان، این سازمان، هر دو سال یک بار در یکی از کشورهای عضو تشکیل جلسه می‌دهد.
4 سال پیش در چنین روزی در سال 1391، استاد حسن کسایی در گذشت. استاد حسن کسایی ـ موسیقی‌شناس، ردیف‌دان، نوازنده‌ی نی و سه‌تار و از نامداران موسیقی سنتی ایرانی به ویژه در مکتب اصفهان ـ در سال 1307 در محله‌ی بیدآباد اصفهان متولد شد. منزل پدر وی محل مراجعه‌ی بسیاری از بزرگان علم وادب و هنر ایران بود. همین ویژگی سبب شد تا از پنج سالگی کار موسیقی را با آوازخوانی و آموختن آواز نزد استاد جلال تاج اصفهانی آغاز کند. ذوق موسیقایی بالای کسایی سبب شد یک سال بعد، از محضر بزرگانی چون اسماعیل ادیب خوانساری، اکبر خان نوروزی، غلامرضا خان سارنج، سید حسین طاهرزاده، علی‌اکبر شهنازی و محمد طاهرپور برای بالابردن مهارت و دانش موسیقی خود بهره ببرد. کسایی نوجوان در ده سالگی به محضر استاد ابوالحسن صبا و حسین تهرانی ـ نوازنده‌ی نامدار تمبک ـ می‌رسد و در نخستین دیدار، آوازی در ابوعطا با همراهی ویولن استاد صبا‌ می‌خوانَد. سال 1319 نقطه‌ی عطفی در زندگی حسن کسایی به شمار می‌رود، چرا که او با ساز نی که آن زمان به اعتقاد بسیاری از اهل موسیقی، صدایی گوش‌آزار داشت آشنا می‌شود و در آن می‌دمد. دو سال بعد در 1321 با مهدی نوایی از نوازندگان چیره‌دست نی آشنا می‌شود و نزد او آموزش می‌بیند. نخستین اجرای رادیویی حسن کسایی به سال 1322 باز ‌می‌گردد که قطعاتی را با نواختن چهار مضراب زنگ شتر اثر استاد صبا در دستگاه سه‌گاه در رادیو ایران به صورت زنده اجرا می‌کند. دو سال بعد، دومین اجرای خود را با جانشینی نی برای ویولن استاد صبا در برنامه‌ی سولیست‌های خارج از کشور در رادیو ایران می‌نوازد. در سال 1327 نخستین اجرای تکنوازی نی خود را در دستگاه همایون در تئاتر اصفهان به صحنه می‌بَرَد و یک سال بعد قطعه‌ی معروف «سلام» را در دستگاه چهارگاه می‌سازد که از معروف‌ترین قطعات موسیقی ایرانی به شمار می‌رود. این قطعه بعدها از سوی حسین علیزاده در آلبوم صبحگاهی با سازبندی وارکستراسیونی حجیم بازسازی می‌شود. علاقه‌مندی به سه‌تار سبب می‌شود تا استاد کسایی از سال 1333 برای بهره‌گیری از مکتب سه‌تارنوازی ابوالحسن صبا، نزد وی برود و همزمان از محضر ارسلان درگاهی نیز بهره‌مند شود. یک سال بعد در سال 1334، استاد به تهران می‌آید تا کارهایش را در عرصه‌ای وسیع‌تر در اختیار عموم قرار دهد. همکاری با برنامه‌های موسیقی رادیو ایران و ضبط آثار ماندگار به همراه خوانندگان و نوازندگان ممتاز، همچنین ضبط انبوه برنامه‌های خصوصی حاصل چنین هجرتی است که از جمله‌ی آن‌ها ساخت آهنگ معروف «در کُنج دلم» بر روی شعر پژمان بختیاری و اجرای آن توسط علی زاهدی، داریوش رفیعی و منوچهر همایون‌پور بود. شرکت در زنجیره برنامه‌‌های گل‌ها به دعوت داوود پیرنیا، از دیگر برنامه‌های استاد در مدت اقامتش در تهران بود که تا سال 1357 ادامه می‌یابد. در این مدت استاد کسایی همکاری خود با رادیو اصفهان را استمرار‌ می‌دهد و ریاست شورای موسیقی این رادیو را عهده‌دار می‌شود. ضبط و ارائه‌ی یک دوره ردیف موسیقی ایرانی، با عنوان: «آشنایی با موسیقی اصیل ایرانی» با سه تار و آواز در رادیو اصفهان در سال 1352، و فعالیت و تدریس در مرکز فرهنگی رادیو اصفهان و دانشگاه فارابی این شهر که از سال 1350 تا 1357 ادامه می‌یابد، از جمله تلاش‌های استاد کسایی در عرصه‌ی موسیقی اصیل ایرانی به شمار می‌‌رود. استاد کسایی درسال 1378 نشان درجه یک فرهنگ و هنر در جامعه‌ی موسیقی و در سال 1381 لوح چهره‌ی ماندگار موسیقی را دریافت می‌کند. استاد حسن کسایی در سال‌های پایانی عمر به سرطان مبتلا شد و در عصر روز 25 خرداد 1391 در اصفهان بدرود زندگی گفت.
105 سال پیش در چنین روزی در سال 1290: مورگان شوستر آمریکایی ـ خزانه‌دار ایران ـ برای اجرای تصمیمات خود مبنی بر وصول مالیات از متنفذان، مبادرت به تشکیل نیروی نظامی نمود و نام آن را «ژاندارمری‌» نهاد. این نیرو تحت فرماندهی یک نظامی انگلیسی قرار گرفت‌.
104 سال پیش در چنین روزی در سال 1291: سردار محتشم بختیاری وزیر جنگ، با حفظ سمت جایگزین یپرم خان در مقام ریاست نظمیه‌ی تهران شد.
95 سال پیش در چنین روزی در سال 1300: واحدهای ژاندارمری مشهد تحت فرمان کلنل پسیان، در این شهر به رژه‌ی نظامی و قدرت‌نمایی پرداختند.
94 سال پیش در چنین روزی در سال 1301: مجلس شورای ملی ضمن ایجاد تغییراتی در قانون مصوب 30 آبان 1300، به دولت اختیار داد امتیاز نفت شمال را به کمپانی آمریکایی که 10 میلیون دلار وام در اختیار دولت ایران می‌گذارد، قرار دهد.
52 سال پیش در چنین روزی در سال 1343: قرارداد وین ـ راجع به مصونیت کارمندان هیأت مستشاری آمریکا ـ به تصویب نمایندگان مجلس سنا رسید.
39 سال پیش در چنین روزی در سال 1356: ژنرال سگف (SEGEF) ـ وابسته‌ی نظامی اسرائیل ـ محرمانه وارد تهران شد.