آسیب‌های نگاه سنتی به کار زنان

تأمین ??/ زهرا کریمی استاد اقتصاد دانشگاه و محقق در زمینه اشتغال زنان است. از نظر وی وضعیت اشتغال زنان خصوصا زنان جوان تحصیل‌کرده هنوز به حد مطلوب نرسیده است. وی رکود اقتصادی را یکی از دلایل عدم اشتغال کافی زنان می‌داند. از طرف دیگر کریمی بر این اعتقاد است که کارفرمایان به دلایل مختلف مزد کمتری به زنان می‌دهند.
به طور کلی وضعیت اشتغال زنان را چگونه می‌بینید و موقعیت زنان در بازار کار را چطور ارزیابی می‌کنید؟ وضعیت زنان به صورت کلی در بازار کار خوب نیست. البته اگر بخواهیم ریشه‌ای نگاه کنیم کلا وضعیت نیروی کار خوب نیست. در سال‌های 85 تا 90 تعداد شاغلان حدود 20 میلیون و 500 هزار نفر ثابت مانده است. در حالی که دست‌کم باید هر سال یک میلیون نفر به بازار کار ایران وارد می‌شد اما به دلیل رکود اقتصادی و بحث تحریم‌ها و رونق نداشتن فرایند تولید، بازار کار در وضعیت نامساعدی قرار گرفته است. در چنین شرایطی موقعیت زنان خیلی بدتر می‌شود. معمولا فرصت شغلی برای زنان کمتر است.
به چه دلیل فرصت اشتغال برای زنان نسبت به مردان کمتر است؟ این امر به فرهنگ جامعه ما هم برمی‌گردد. در جامعه ما انتظار می‌رود مردها نان‌آور خانواده باشند و کار کنند. باورهای سنتی ما به شکلی است که حضور زنان در بازار کار را جدی نمی‌گیرد. در استخدام نیز اولویت را به مردان می‌دهند. بسیاری از ادارات دولتی و خصوصی گرایشی به استخدام زنان ندارند، چون نگران‌اند که زنان شاغل ازدواج کنند و بچه‌دار شوند. از یک طرف از کاهش نرخ رشد جمعیت ابراز نگرانی می‌شود ولی از طرف دیگر موانع جدی برای اشتغال زنان متاهل و دارای فرزند وجود دارد. غالبا زنان شاغل در بخش خصوصی پس از بچه‌دار شدن کار خود را از دست می‌دهند. این یک تناقض جدی میان نگرانی‌ها و باورهای رایج است. در حالی که در کشورهای پیشرفته‌تر قانون از زنان شاغل پس از بچه‌دار شدن به‌شدت حمایت می‌کند. مثلا در آلمان، زنان بعد از بچه‌دار شدن تا 5 سال می‌توانند به سر کار خود برگردند و کارفرما موظف است آنان را مجددا استخدام کند. اما در ایران برخورد بسیاری از کارفرمایان با زنان بچه‌دار نامناسب است. نگاه سنتی نسبت به زنان باعث شده بخش بزرگی از نیروی کار تحصیل‌کرده کشور ناخواسته به خیل جمعیت غیرفعال بپیوندد.
در بین زنان شاغل به نظر شما کدام بخش بیشترین ضربه را از رکود اقتصادی خورده است؟ زنان تحصیل‌کرده بیشترین ضربه را خورده‌اند. در حال حاضر در بسیاری از خانواده‌ها 2-3 زن با تحصیلات فوق‌لیسانس و لیسانس هستند که شغلی ندارند. درواقع تناسبی بین تحصیل و اشتغال زنان وجود ندارد. در حالی که زنان بیشتری وارد دانشگاه‌ها می‌شوند اما فرصت شغلی متناسب با آن برای این زنان تحصیل‌کرده در نظر گرفته نشده است.
وضعیت استخدامی زنان کارگر و زنانی که به هر شکلی مشغول به کارند به نسبت مردان چگونه است؟ یکی دیگر از عواملی که در وضعیت بد نیروی کار خصوصا زنان دخیل است جریان قراردادهای موقت و کوتاه‌مدت است. معمولا در قراردادهای زنان کارگر این وضعیت را بیشتر شاهد هستیم. وقتی یک کارگر برای کارهایی که ماهیتا دائمی هستند، قرارداد یک تا سه‌ماهه می‌بندد، که در قانون کار منع شده، و امنیت شغلی ندارد، نمی‌توان انتظار رشد و توسعه اقتصادی داشت. در این بین کارفرماها بیشتر با زنان قرارداد موقت می‌بندند. از نظر من دولت و وزارت کار وظیفه دارد از نیروی کار حمایت کند. قراردادهای دسته‌جمعی در قانون کار پیش‌بینی‌ شده است. اما پیش‌شرط تحقق قراردادهای دسته‌جمعی وجود تشکل‌های کارگری و کارفرمایی است.

منبع: آتیه نو

آسیب‌های نگاه سنتی به کار زنان

آخرین خبرها