تامین ۲۴
پایگاه خبری رفاه و تأمین اجتماعی
براساس مقررات، فرزندان دختر بیمه‌شدگان و مستمری‌بگیران تا زمان ازدواج به شرط عدم اشتغال (بدون محدودیت سنی) می‌توانند تحت کفالت والدین خود قرار گیرند. بنابراین در صورت ازدواج یا اشتغال، از کفالت والدین خود خارج شده و سهم آنها از مستمری والدین از تاریخ ازدواج یا اشتغال آنها قطع خواهد شد. در این نوشتار به نحوۀ بیمه‌پردازی فرزندان دختر مستمری‌بگیران بدون قطع مستمری آنها می‌پردازیم و به چند پرسش دراین‌خصوص و سایر موارد مشابه پاسخ می‌دهیم.
این‌جانب فرزند دختر بیمه‌شده در تأمین اجتماعی هستم که خودم در زمان بیمه‌پردازی پدرم (قبل از فوت وی) حدود هفت‌سال سابقۀ پرداخت حق بیمه به‌واسطۀ اشتغال در چند کارگاه مشمول قانون تأمین اجتماعی دارم. هم‌اکنون نیز مجرد بوده و شاغل نیز نیستم و قسمتی از مستمری بازماندگان پدرم به من پرداخت می‌شود. با این توضیح آیا راهی برای ادامۀ بیمه‌پردازی بنده تا رسیدن به شرایط بازنشستگی برای خودم بدون قطع مستمری بازماندگان پدرم وجود دارد؟
بله. با توجه به شرایطی که شما دارید می‌توانید با مراجعه به آخرین شعبۀ بیمه‌پردازی خود، با انعقاد بیمۀ مشاغل آزاد با عنوان شغلی «زنان خانه‌دار» در صورت احراز شرایط سن و سابقه برای ادامۀ بیمه‌پردازی تا رسیدن به شرایط بازنشستگی خودتان اقدام کنید. بدیهی است در صورت احراز شرایط بهره‌مندی از مستمری بازنشستگی یا ازکارافتادگی کلی، پرداخت مستمری والدین به‌عنوان بازمانده به شما قطع خواهد شد. توضیح این‌که از آن‌جا که در قوانین تأمین اجتماعی «خانه‌داری» به‌عنوان یک حرفه تلقی شده که فاقد درآمد مالی و رابطۀ مزدبگیری برای زنان خانه‌دار است، لذا معنای اصطلاحی و حقوقی شغل بر آن صدق نمی‌کند و انعقاد قرارداد با زنان خانه‌دار صرفا در قالب قرارداد بیمۀ صاحبان حِرف و مشاغل آزاد و در راستای اصل تعمیم و گسترش پوشش بیمه‌ای به این قبیل از افراد انجام می‌گیرد. بنابراین «خانه‌داری» به معنای اخص آن، شغل از جهت کسب درآمد تلقی نمی‌شود و بیمه‌پردازی فرزندان دختر بیمه‌شدۀ متوقی، در قالب بیمۀ زنان خانه‌دار مانع بهره‌مندی ایشان از مستمری والدین متوفی خود نخواهد شد.
آیا بیمه‌شدگان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیتۀ امداد امام‌خمینی و سازمان بهزیستی کشور می‌توانند هم‌زمان با پرداخت حق بیمه در قالب بیمۀ زنان سرپرست خانوار، مشمول یارانه از مستمری والدین خود شوند؟
بله. چنان‌چه در معرفی‌نامۀ آنها که از سوی کمیتۀ امداد یا سازمان بهزیستی صادر می‌شود فاقد شغل بوده و صرفاً عبارت «زنان سرپرست خانوار» قید شود در صورت نداشتن شغل و شوهر می‌توانند هم‌زمان با پرداخت حق بیمه در قالب بیمۀ زنان سرپرست خانوار، در صورت درخواست مشمول یارانه از مستمری والدین خود نیز شوند. بدیهی است در این صورت نیز با احراز شرایط بهره‌مندی از مستمری بازنشستگی یا ازکارافتادگی کلی برای خودشان، پرداخت مستمری والدین به‌عنوان بازمانده به آنان قطع خواهد شد.
آیا حقوق مستمری والدین پس از فوت هر یک از آنها به دختر مطلقۀ آنان خواهد رسید؟
در صورت فوت هر یک از والدین چنان‌چه دختر مطلقه دارای شغل نباشد، می‌تواند از مستمری بازماندگان آنها به میزان سهم خود با رعایت سایر مقررات بهره‌مند شود.
آیا زن بیوه‌ای که ۵۰ درصد حقوق مستمری شوهرش را دریافت می‌کند (۵۰ درصد دیگر به والدین شوهر پرداخت می‌شود) می‌تواند مستمری بازماندگان برای پدر خودش را که اخیراً فوت شده نیز دریافت کند؟
خیر. دختر در صورتی می‌تواند از مستمری بازماندگان والدین خود استفاده کند که علاوه‌بر نداشتن شوهر، شاغل یا مستمری‌بگیر جایی نباشد، یعنی درآمدی برای ادارۀ زندگی خود نداشته باشد.
آیا در مواردی که فرزندان دختر مستمری‌بگیران برای دریافت مستمری بازماندگان والدین خود به‌طور صوری از همسر خود طلاق می‌گیرند درحالی‌که عملاً با همسر خود زندگی می‌کنند، به آنها مستمری بازماندگان والدین‌شان پرداخت می‌شود؟
خیر. درصورتی‌که براساس مستندات و مدارک قابل قبول، مشخص شود فرزند دختر بیمه‌شده یا مستمری‌بگیران متوفی به قصد تقلب و دورزدن قانون، از همسر خود طلاق گرفته و این طلاق صوری است، مستمری وی قطع و دریافت‌های من‌غیرحق از وی باز پس گرفته خواهد شد.
آیا در صورت ازدواج دائم یا موقت همسر بیمه‌شدۀ مرد متوفی، حقوق مستمری بازماندگان این زن قطع خواهد شد؟
خیر. براساس بند یک مادۀ ۴۸ قانون حمایت از خانواده مصوب اول اسفند 1391 مجلس شورای اسلامی، ازدواج همسر دائم متوفی، مانع دریافت مستمری وی نخواهد شد. اما قبلاً مستمری همسر بیمه‌شدۀ مرد متوفی با ازدواج مجدد وی قطع می‌شد که با تصویب این قانون، عملاً از عدم ازدواج مجدد همسران بیمه‌شدگان مرد متوفی به‌خاطر ترس از قطع مستمری آنها جلوگیری شد. ضمناً در صورت فوت شوهر دوم (چنان‌چه بیمه‌پرداز باشد و حائز شرایط برقراری مستمری بازماندگان شود) بیش‌ترین مستمری بازماندگان بین هر یک از دو شوهر متوفی وی به زن پرداخت می‌شود.
درصورتی‌که بیمه‌شدۀ زن خودش به‌طور مستقل مستمری بازنشستگی یا ازکارفتادگی دریافت کند در صورت فوت شوهرش نیز می‌تواند از مستمری بازماندگان وی نیز به‌طور هم‌زمان برخوردار شود؟
بله. براساس بند ۲ مادۀ ۴۸ قانون حمایت از خانواده، دریافت مستمری بازنشستگی یا ازکارافتادگی حسب مورد توسط بیمه‌شدۀ زن، مانع دریافت مستمری بازماندگان شوهر متوفی وی نخواهد بود.
