تامین ۲۴
پایگاه خبری رفاه و تأمین اجتماعی
یکی از سؤال‌ها و دغدغه‌های بیمه‌شدگانی که در شرف بازنشستگی هستند، این است که در چه زمانی درخواست بازنشستگی دهند تا میزان مستمری آنان پس از یک عمر بیمه‌پردازی، بیشتر شود؟ اوایل، اواسط یا اواخر سال؟ در این نوشتار کوشیده‌ایم تا به این‌گونه پرسش‌ها پاسخ بگوییم.
فرمول محاسبۀ بازنشستگی
قبل از هرچیز، ابتدا نگاهی به فرمول نحوۀ محاسبه بازنشستگی می‌اندازیم. با توجه به مادۀ ۷۷ قانون تأمین اجتماعی، میزان مستمری بازنشستگی، عبارت است از یک‌سی‌ام متوسط مزد یا حقوق ماهانۀ بیمه‌شده، ضرب‌در سنوات پرداخت حق بیمه؛ مشروط برآن‌که از سی‌و‌پنج سی‌ام متوسط مزد یا حقوق تجاوز نکند که در آن، متوسط مزد یا حقوق ماهانه برای محاسبۀ مستمری بازنشستگی، عبارت است از مجموع مزد یا حقوق بیمه‌شده؛ که این‌طور محاسبه می‌شود: حق بیمۀ پرداخت‌شده ظرف آخرین دو سال (۷۳۱ یا ۷۳۰ روز، بسته به کبیسه یا غیرکبیسه‌بودن سال) پرداخت حق بیمه، تقسیم بر ۲۴. به زبان ساده‌تر: میزان مستمری بازنشستگی برابر است با متوسط دست‌مزد در مدت سنوات پرداخت حق بیمه، تقسیم بر ۳۰، که در آن، مدت سنوات پرداخت حق بیمه، حداکثر تا ۳۵ سال قابل محاسبه است.
فقط ۳۵ سال محاسبه می‌شود!
در قانون تأمین اجتماعی حتی اگر کسی ۴۰ سال هم سابقۀ پرداخت حق بیمه داشته باشد، فقط ۳۵ سال آن در محاسبۀ حقوق مستمری بازنشستگی لحاظ می‌شود. واضح است که در این فرمول، دو عامل بر میزان مستمری مؤثر است؛ یکی تعداد سال‌های پرداخت حق بیمه و دیگری متوسط دست‌مزد حق بیمه در آخرین ۲ سال بیمه‌پردازی.
میزان مستمری بازنشستگی در چند حالت مختلف
الف) برای افرادی‌که با سابقۀ بین ۲۰ تا ۳۰ سال بازنشسته می‌شوند، با توجه به این‌که مدت سابقه تقسیم بر ۳۰ می‌شود و در متوسط دست‌مزد ضرب می‌شود، متوسط دست‌مزد، در عددی کمتر از یک، ضرب شده که حاصل آن، از متوسط دست‌مزد آخرین ۲ سال بیمه‌پردازی کمتر خواهد شد. لذا دراینحالت هرچه متوسط دست‌مزد بیشتر باشد، میزان مستمری نیز بیشتر خواهد بود. هرچند میزان سنوات حق بیمه نیز هم‌چنان بر میزان مبلغ مستمری، به‌طور مستقیم تأثیرگذار است و هرچه مدت سنوات پرداخت حق بیمه بیشتر باشد، ضریب حاصله، به عدد یک، نزدیک‌تر شده و باعث افزایش مستمری می‌شود.
ب) در مواردی‌که متوسط دست‌مزد ماهانه آخرین ۲ سال بیمه‌پردازی، معادل حداقل دست‌مزد آخرین سال بیمه‌پردازی یا کمتر از آن باشد، سنوات سابقۀ کمتر از ۳۰ سال (بین ۲۰ تا ۳۰ سال) تأثیری در افزایش مستمری ندارد؛ چراکه مبلغ حاصل عددی کمتر یا مساوی متوسط دست‌مزد خواهد شد که براساس مادۀ ۱۱۱ قانون تأمین اجتماعی، میزان مستمری هرسال به حداقل دست‌مزد هما‌ن‌سال ترمیم می‌شود. درواقع افرادی‌که با حداقل ۲۰ سال سابقه بازنشسته می‌شوند، درهیچحالتی میزان مبلغ مستمری ماهانۀ آنان، از حداقل دست‌مزد ماهانه در هر سال کمتر نخواهد بود. به‌عنوان مثال بیمه‌شدگانی که با حداقل ۲۰ سال سابقۀ پرداخت حق بیمه در سال 1396 بازنشسته شده یا می‌شوند، مبلغ مستمری آنان، درهرحال، با هر متوسط دست‌مزدی، هرماه از 9میلیون و 299هزار و 310 ریال کمتر نیست.
ج) در مواردی که متوسط دست‌مزد ماهانۀ آخرین ۲ سال بیمه‌پردازی، بزرگ‌تر از یک‌ونیم برابر حداقل دست‌مزد سال بوده و میزان سنوات نیز از ۲۰ سال سابقه بیشتر باشد، با توجه به این‌که حاصل ضرب دو عدد -که یکی بزرگ‌تر یا مساوی یک‌ونیم است و دیگری، بزرگ‌تر یا مساوی دوسوم است- عددی بزرگ‌تر یا مساوی یک خواهد شد، هرچه میزان سنوات پرداخت حق بیمه بیشتر باشد، میزان مبلغ مستمری نیز بیشتر خواهد بود.
