تامین ۲۴
پایگاه خبری رفاه و تأمین اجتماعی
عرضه گواهی سپرده شمش طلا چه سودی برای عرضه‌کنندگان دارد و تا چه اندازه می‌تواند منابع لازم برای توسعه و سرمایه‌گذاری‌های آینده را فراهم کند؟
به گزارش تامین 24، بازار معاملات گواهی سپرده شمش طلا نخستین و تنها بازار رسمی طلا در کشور به شمار می‌رود؛ بازاری که در آن طلا نه به شکل فیزیکی، بلکه در قالب اوراق بهادار یا همان گواهی سپرده کالایی معامله می‌شود. برای ورود به این بازار، عرضه‌کنندگان باید شمش‌های طلای خود را در خزانه‌های مورد تأیید بورس کالا سپرده‌گذاری کنند. این فرایند شامل توزین، نمونه‌برداری، ارزیابی و تطبیق با استانداردهای تعیین‌شده است تا اصالت و عیار شمش‌ها تضمین شود. فعالیت این بازار ابتدا با ظرفیت سه تن در خزانه بانک ملت آغاز شد، اما به دلیل استقبال گسترده، به‌ویژه از سوی واردکنندگان و تولیدکنندگان شمش طلا، ظرفیت اولیه پاسخگوی تقاضا نبود و توسعه خزانه‌ها در دستور کار قرار گرفت.
اکنون تمامی واردکنندگان و تولیدکنندگان قادرند با سپرده‌گذاری شمش‌های یک‌کیلوگرمی با حداقل عیار ۹۹۵ در این خزانه‌های امن، محصول خود را در بازار رسمی گواهی سپرده عرضه کنند.
راه‌اندازی این سازوکار برای بسیاری از تولیدکنندگان داخلی که در فروش شمش‌های تولیدی خود با دشواری مواجه بودند، تحولی جدی به همراه داشته است. آنان دیگر نیازی به تشریفات پیچیده مزایده یا مناقصه ندارند و می‌توانند شمش‌های تولیدی را به شکلی رسمی و شفاف به فروش برسانند. بر اساس قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید، معاملات در بورس کالا از برگزاری مزایده و مناقصه معاف است و همین امر جذابیت بازار را دوچندان کرده است.
علاوه بر فروش مستقیم، تولیدکنندگان می‌توانند از سایر ابزارهای مالی بورس کالا همچون قراردادهای سلف استاندارد بهره ببرند و با فروش بخشی از طلا، منابع لازم برای طرح‌های توسعه‌ای خود را تأمین کنند.
طبق آمار رسمی، تا ۱۲ شهریور ۱۴۰۴ بیش از ۲۶.۳ تن طلا در بازار گواهی سپرده کالایی معامله شده که ارزش تقریبی آن به ۱۸۰ همت می‌رسد. این آمار نشان‌دهنده رشد قابل توجه بازاری است که به‌سرعت به یکی از ابزارهای اصلی تأمین مالی در حوزه فلزات گرانبها تبدیل شده است.
سرمایه‌گذاران خرد با خرید گواهی سپرده طلا چه امتیازاتی به دست می‌آورند که در خرید طلای فیزیکی از بازار آزاد وجود ندارد؟
خرید گواهی سپرده طلا در مقایسه با خرید مستقیم طلای فیزیکی، مزایای متعددی برای سرمایه‌گذاران خرد و کلان به همراه دارد. نخستین مزیت به کوچک بودن واحدهای معاملاتی این گواهی مربوط می‌شود.
تا پیش از سال ۱۴۰۱، معاملات شمش طلا صرفاً در بازار فیزیکی بورس کالای ایران انجام می‌گرفت و حجم قابل معامله تنها شمش‌های یک کیلوگرمی با عیار ۲۴ بود. خرید چنین شمش‌هایی به دلیل ارزش بالا، برای بسیاری از گروه‌های جامعه امکان‌پذیر نبود و در نتیجه بازار محدود به مشتریان خاص باقی می‌ماند. اما با راه‌اندازی بازار گواهی سپرده شمش طلا، شرایط تغییر کرد و واحدهای معاملاتی به اندازه‌ای تعریف شد که قدرت خرید طیف وسیعی از مردم را پوشش دهد.
امروز هر گواهی سپرده معادل ۰.۱ گرم طلا
(۱۰۰ سوت) از یک شمش یک کیلوگرمی است و ارزش آن در حال حاضر حدود ۱.۲ میلیون تومان برآورد می‌شود. این ویژگی سبب شده که سرمایه‌گذاری در طلا از انحصار اقشار ثروتمند خارج و به گزینه‌ای در دسترس عموم مردم بدل شود.
مزیت دوم، اطمینان از اصالت و عیار طلاست. در بازار آزاد همواره نگرانی‌هایی درباره خلوص طلا و احتمال تقلب وجود دارد، اما در بورس کالا تمام شمش‌های پشتوانه گواهی پیش از صدور، در خزانه‌های مورد تأیید مورد توزین، ارزیابی و اصالت‌سنجی قرار می‌گیرند. بنابراین سرمایه‌گذاران بدون دغدغه می‌دانند که اوراق‌شان پشتوانه‌ای واقعی، استاندارد و معتبر دارد.
مزیت سوم به کشف قیمت منصفانه مربوط است. در بورس کالا، معاملات گواهی سپرده بر اساس عرضه و تقاضا و به روش حراج انجام می‌شود. این سازوکار باعث می‌شود قیمت‌ها همسو با تحولات بازار طلا تغییر کند و از شفافیت بالایی برخوردار باشد. بررسی‌های روزانه نیز نشان داده نرخ‌های این بازار با قیمت‌های اتحادیه طلا هم‌راستا در حرکت است.
چهارمین مزیت، معافیت مالیاتی است. طبق قانون، معاملات ابزارهای مالی و اوراق مبتنی بر کالا از مالیات بر سفته‌بازی و سوداگری معافند. این معافیت هزینه سرمایه‌گذاری را کاهش داده و انگیزه ورود به بازار را بیشتر می‌کند.
پنجمین مزیت به امنیت نگهداری مربوط می‌شود. خرید طلای فیزیکی همواره خطراتی چون سرقت، گم شدن یا هزینه‌های نگهداری را به همراه دارد، اما در بازار گواهی سپرده، طلا در خزانه‌های امن و بیمه‌شده نگهداری می‌شود و سرمایه‌گذاران تنها اوراق خود را معامله می‌کنند. به این ترتیب، بدون نیاز به جابه‌جایی طلا، مالکیت آن در بستری امن حفظ می‌شود.
آخرین و شاید مهم‌ترین مزیت، امکان استفاده از گواهی سپرده به‌عنوان وثیقه بانکی است. دارندگان اوراق می‌توانند آن‌ها را در اختیار بانک قرار دهند و در ازای ارزش بخشی از اوراق خود، تسهیلات مالی دریافت کنند. این ویژگی گواهی سپرده طلا را از یک ابزار صرفاً سرمایه‌گذاری به ابزاری برای تأمین مالی نیز تبدیل کرده است. مجموعه این مزایا نشان می‌دهد گواهی سپرده طلا نه‌تنها راهی ساده و مطمئن برای سرمایه‌گذاری در بازار فلزات گران‌بهاست، بلکه به ابزاری کارآمد برای مدیریت دارایی و تأمین مالی در اقتصاد امروز کشور نیز بدل شده است.
آیا این ابزار می‌تواند نقدشوندگی بالاتری نسبت به بازار سنتی طلا برای سرمایه‌گذاران فراهم سازد؟
طلا همواره در بازار سنتی دارایی محبوبی برای سرمایه‌گذاری بوده، اما تشکیل بازاری متمرکز و مبتنی بر حراج، نقدشوندگی آن را افزایش داده است. حضور گسترده سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی در این بازار، همراه با پایبندی به قواعد شفاف سرمایه، امکان معاملات قانونمند را فراهم کرده است.
همچنین وجود نماد معاملاتی مشخص برای گواهی سپرده شمش طلا، زمینه کشف نرخ منصفانه و کاهش ریسک را فراهم می‌کند. این سازوکار علاوه بر شفافیت بیشتر، شرایطی ایجاد کرده که سرمایه‌گذاران بتوانند در محیطی رسمی، ایمن و منظم به معاملات طلا بپردازند.
اضافه شدن نقره به معاملات بورسی چگونه به سرمایه‌گذاران در کاهش ریسک و تنوع‌بخشی کمک می‌کند؟
بورس کالا با هدف افزایش تنوع در ابزارهای مالی و دارایی‌های پایه، زمینه‌ای فراهم کرده تا سرمایه‌گذاران بتوانند ریسک ناشی از نوسانات قیمتی را بهتر مدیریت کنند. با ورود ابزارهای مبتنی بر شمش طلا، سکه طلا و شمش نقره، سبد دارایی مشتریان متنوع شده است. در حال حاضر اوراق گواهی سپرده کالایی، قراردادهای آتی، اختیار معامله و صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا و نقره از جمله گزینه‌های قابل دسترس برای سرمایه‌گذاران هستند. این ابزارها امکان سرمایه‌گذاری امن، منعطف و با نقدشوندگی مناسب را فراهم می‌کنند.
