تامین ۲۴
پایگاه خبری رفاه و تأمین اجتماعی
کارفرما هستم. یکی از کارگرانم هفتۀ گذشته، در منزل خود فوت شده و دارای همسر و یک فرزند است. در کارگاه اینجانب چهارسال سابقۀ کار دارد و حق بیمۀ آن نیز به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت شده. آیا خانوادۀ این شخص می‌توانند از مستمری برخوردار شوند؟ آیا به آن‌ها هزینۀ کفن‌ودفن تعلق می‌گیرد؟ میزان آن چقدر است؟
طبق مادۀ ۸۰ قانون تأمین اجتماعی، چنان‌چه بیمه‌شدۀ متوفی قبل از فوت دارای یک‌سال سابقۀ پرداخت حق بیمه باشد که ۹۰ روزِ آن (سهماه) ظرف یک‌سال قبل از فوت باشد، بازماندگان از مستمری فوت برخوردار می‌شوند. باتوجه به این‌که بیمه‌شده متوفای موصوف، قبل از فوت دارای چهارسال سابقه متصل بوده است، بنابراین بازماندگان می‌توانند از مستمری بهره‌مند شوند. ضمناً بابت بیمه‌شده متوفی یک‌ماه حداقل حقوق به‌عنوان کمک‌هزینۀ کفن‌ودفن، قابل پرداخت به بازمانده و وراث قانونی پرداخت می‌شود.
دختری هستم که هنوز ازدواج نکردم و پدر و مادرم در یک تصادف فوت کرده‌اند. هر دو آن‌ها بازنشسته و مستمری‌بگیر سازمان بوده‌اند. سؤالم این است که آیا فقط از یکی از مستمری‌ها برخوردار می‌شوم یا هر دو مستمری به من تعلق می‌گیرد؟
طبق بخش‌نامۀ شمارۀ ۵۰ مستمری‌ها، شما می‌توانید از هر دو مستمری بهره‌مند شوید.
خانمی که بازنشسته است و خود از سازمان مستمری دریافت می‌کند، در صورت فوت شوهر می‌تواند از مستمری بازماندگان هم برخوردار شود و هر دو مستمری را بگیرد؟
خانمی که بازنشسته یا ازکارافتاده است و از سازمان تأمین اجتماعی مستمری دریافت می‌کند، در صورت فوت شوهر بیمه‌شدۀ خود، در صورت وجود سایر شرایط مندرج در مادۀ ۸۰ قانون تأمین اجتماعی، از هر دو مستمری می‌تواند برخوردار شود.
همسرم بیمه‌شدۀ تأمین اجتماعی بوده که چندماه قبل فوت شده است. برای برقراری مستمری به شعبه مراجعه کرده‌ام ولی هنوز پس از چندماه مستمری‌ام برقرار نشده. شعبه پاسخ درست و روشنی نمی‌دهد. چرا باید برقراری مستمری این‌قدر طول بکشد؟ لطفاً دراینمورد توضیح دهید.
اگر سوابق بیمه‌شدۀ متوفی در آخرین شعبۀ پرداخت حق بیمه، تجمیع شده باشد، معمولاً زمان زیادی برای صدور حکم برقراری مستمری لازم نیست و این موارد اکثراً ظرف یک‌هفته برقرار می‌شود، ولی اگر نیاز به جمع‌آوری سوابق از شعبه‌های دیگر باشد زمان صدور حکم طولانی‌تر خواهد بود.
به موجب بخش‌نامۀ ۳۹ مستمری‌ها، راجع‌به «تسریع در برقراری احکام مستمری بازماندگان» این مدت نباید از یک‌ماه بیش‌تر طول بکشد. در مواردی نیز به‌خاطر کسر سابقه و فقدان اسناد و مدارک لازم و نیاز به پیگیری‌های بیش‌تر از مراجع قضایی و اداری ممکن است برقراری مستمری بیش از مدت فوق‌الذکر باشد که بعضاً به چندماه نیز بالغ می‌شود. براساس آمار ارائه‌شده توسط سازمان تأمین اجتماعی 60 درصد از احکام صادره در سال 1394 ظرف کم‌تر از یک‌ماه صادر شده‌اند و براساس آمار مذکور حداقل مدت صدور احکام 48 ساعت و حداکثر آن ۱۳۰روز گزارش شده است.
خانمی همسرش بیمۀ رانندگان بوده، پس از فوت همسر، تنها بازمانده که وی بوده و مستمری دریافت می‌کرد نیز فوت شده است. فرزندانش مشمول مستمری نیستند، چون سن‌شان بالاست.آیا هزینۀ کفن‌ودفن به بازماندگان تعلق می‌گیرد یا خیر؟ فرزندان ایشان همه بالغ هستند و فرزند کوچک و تحت تکفل ندارد. مهلت مراجعه و دریافت هزینۀ کفن‌ودفن پس از فوت چقدر است؟
بله، بابت فوت همسر بیمه‌شدۀ اصلی، هزینۀ کفن‌ودفن تعلق می‌گیرد و ربطی به تحت کفالت بودن بازمانده ندارد. این مبلغ کمکی است بابت تأمین هزینه‌های کفن‌ودفن متوفی که به وراث قانونی وی قابل پرداخت است. مشکلی که دراینخصوص به‌وجود می‌آید و ممکن است باعث تأخیر در پرداخت کمک‌هزینه مذکور شود، شناسایی و معرفی فرد واجد شرایط برای اخذ مبلغ کمک‌هزینه است که احراز آن با برگۀ انحصار وراثت یا تأییدیۀ دادگاه و شوراهای حل اختلاف میسر خواهد بود.
مهلت و محدودیت زمانی برای مراجعه برای اخذ هزینۀ فوق در مقررات موجود پیش‌بینی نشده است. این کمک‌هزینه براساس حداقل حقوق سال فوت، قابل پرداخت است. بنابراین اگر مراجعه و درخواست مربوط به سال‌های قبل باشد حداقل حقوق همان سال پرداخت می‌شود.
کارگری 18 روز در یک کارگاه سابقۀ کار دارد که فوت می‌کند. آیا خانوادۀ وی از مستمری برخوردار می‌شوند یا خیر؟ تعهد کارفرما در قبال این کارگر و خانواده‌اش چیست؟
اگر فوت کارگر ناشی از حادثۀ کار باشد، یعنی در محل کارگاه و ملحقات آن فوت کرده، خانوادۀ وی از مستمری فوت برخوردار می‌شوند، ولی اگر فوت غیرناشی از کار باشد، خیر. برقراری مستمری فوت غیرناشی از کار منوط به داشتن حداقل یک‌سال سابقه در 10 سال قبل از فوت است که ۹۰ روزِ آن در سال آخر باشد. در مورد تعهدات کارفرما در مورد کارگری که فوت می‌کند لازم به توضیح است که دراینخصوص نیز مسئله دو بُعد دارد؛ اگر فوت در محل کارگاه باشد و کارفرما با توجه به نظر بازرس ادارۀ کار مقصر شناخته شود، کارفرما می‌باید به میزان تقصیر دیه پرداخت کند. موضوع دیه توسط دادگاه تعیین و رأی مقتضی صادر می‌شود. دراین‌حالت هم‌چنین کارفرما موظف به پرداخت خسارات وارده به سازمان تأمین اجتماعی از بابت پرداخت مستمری به خانوادۀ متوفی و هزینه‌های درمانی مربوطه به میزان تقصیر تعیین شده است. درصورتیکه فوت ناشی از کار نباشد، کارفرما فقط موظف به پرداخت مطالبات کارگر شامل حقوق معوقه، حق سنوات، مرخصی‌های پرداخت‌نشده است.
